Kalendarz dat

2005

• 6.01

  Sejm przyjął ustawę o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.

• 

  11.01

  W Warszawie zmarł Jerzy Pawłowski, szablista, wielokrotny medalista igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata; w 1976 r. skazany za szpiegostwo „na rzecz jednego z państw NATO” na 25 lat więzienia i przepadek mienia.

• 14.01

  Piotr Morawski i Simone Moro jako pierwsi stanęli na niezdobytym do tej pory zimą himalajskim szczycie Shisha Pangma (8027 m).

• 

  20.01

  W Warszawie zmarł Jan Nowak Jeziorański, żołnierz Armii Krajowej, legendarny „kurier z Warszawy”, wieloletni dyrektor sekcji polskiej Radia Wolna Europa, dziennikarz, pisarz, publicysta.

• 

  31.01

  W Warszawie zmarł Jan Mulak, lekkoatleta, trener, działacz RPPS i PPS, uczestnik Powstania Warszawskiego; współtwórca polskiej reprezentacji lekkoatletycznej, tzw. Wunderteamu; działacz PKOl.

• 

  1.02

  W internecie została opublikowana tzw. Lista Wildsteina, wyniesiona przez dziennikarza „Rzeczpospolitej” Bronisława Wildsteina z Instytutu Pamięci Narodowej, zawierająca nazwiska pracowników komunistycznych służb bezpieczeństwa, ich tajnych współpracowników oraz kandydatów na współpracowników.

• 

  5.02

  W Warszawie zmarła Michalina Wisłocka, ginekolog, cytolog i seksuolog, autorka pierwszych polskich popularnonaukowych książek dotyczących seksuologii, w tym poradnika „Sztuka kochania”, którego nakład liczył w sumie 7 mln egzemplarzy.

• 14.02

  Uruchomiono serwis internetowy YouTube.

• 

  21.02

  W Warszawie zamordowany został Zdzisław Beksiński, malarz, fotograf, rzeźbiarz; jego obrazy pokazywane były w prestiżowych galeriach na całym świecie, m.in. we Włoszech, Francji, w Niemczech, Belgii. Jako jedyny Europejczyk ma stałą ekspozycję w muzeum sztuki w japońskiej Osace.

• 12.03

  W Gdańsku zmarł Zbigniew Kuźmiński, reżyser, autor filmów „Nad Niemnem”, „Między ustami a brzegiem pucharu”, „Agent nr 1”.

• 17.03

  W Krakowie zmarł Czesław Słania, grafik, grawer, projektant banknotów i znaczków pocztowych, od 1959 roku pracujący w Szwecji.

• 

  22.03

  W Chicago zmarł Edward Moskal, przedsiębiorca, prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej w latach 1988–2005.

• 

  2.04

  W Watykanie zmarł Karol Wojtyła; 16 października 1978 r. wybrany na papieża, przyjął imię Jana Pawła II (1978–2005); arcybiskup metropolita krakowski, kardynał; beatyfikowany w 2011 r., kanonizowany 27 kwietnia 2014 r.

• 

  3.04

  W Gdańsku zmarł Aleksy Antkiewicz, pierwszy polski medalista olimpijski w boksie – na igrzyskach w Londynie (1948) zdobył brązowy medal; wicemistrz olimpijski z Helsinek (1952); mistrz Europy (1953).

• 

  7.04

  Opublikowano testament zmarłego 2 kwietnia papieża Jana Pawła II.

• 

  8.04

  W Watykanie odbyły się uroczystości pogrzebowe papieża Jana Pawła II.

• 

  9.04

  W Warszawie zmarł Jerzy Grzegorzewski, reżyser teatralny, scenograf, dyrektor artystyczny Teatru Narodowego w Warszawie w latach 1997–2003.

• 17.04

  W Warszawie zmarł Rajmund Kaczyński – oficer Wojska Polskiego, uczestnik Powstania Warszawskiego, inżynier, wykładowca Politechniki Warszawskiej; ojciec polityków – Lecha i Jarosława Kaczyńskich.

• 18.04

  W Watykanie rozpoczęło się dwudniowe konklawe po śmierci papieża Jana Pawła II.

• 

  19.04

  Niemiecki kardynał, współpracownik Jana Pawła II Joseph Ratzinger został obrany papieżem i przybrał imię Benedykt XVI.

• 19.04

  Sejm uznał przez aklamację dokonaną przez Turcję rzeź Ormian za ludobójstwo.

• 24.04

  Telewizja Polska uruchomiła swój pierwszy kanał tematyczny TVP Kultura.

• 27.04

  Prezes IPN Leon Kieres ujawnił, że osobą, która w latach osiemdziesiątych donosiła wywiadowi PRL o sprawach dotyczących papieża Jana Pawła II i jego bezpośredniego otoczenia jest o. Konrad Stanisław Hejmo, posługujący się pseudonimami „Hejnał” i „Dominik”.

• 

  8.05

  W Warszawie zmarła Małgorzata Lorentowicz, aktorka, odtwórczyni m.in. roli Radczyni w „Weselu” Andrzeja Wajdy, znana także z serialu „W labiryncie” oraz filmu „Cudzoziemka” Ryszarda Bera.

• 

  11.05

  W Warszawie zmarł Oskar Hansen, architekt, malarz, rzeźbiarz, profesor warszawskiej ASP.

• 14.05

  W Warszawie odsłonięto pomnik generała Charles’a de Gaulle’a.

• 

  25.05

  W Stambule w finale Ligi Mistrzów Liverpool FC pokonał po rzutach karnych AC Milan (3:3; karne 3:2); w bramce Liverpoolu wystąpił Jerzy Dudek.

• 31.05

  Sąd Miejski w Moskwie skazał byłych szefów koncernu naftowego Jukos, Michaiła Chodorkowskiego i Płatona Lebiediewa, na kary po dziewięć lat pozbawienia wolności w kolonii karnej o ogólnym rygorze.

• 3.06

  Papież Benedykt XVI mianował arcybiskupa Stanisława Dziwisza metropolitą krakowskim.

• 

  11.06

  W Koninie zmarł Henryk Kluba, reżyser, aktor, producent filmowy, wieloletni rektor łódzkiej szkoły filmowej.

• 20.06

  W Dallas zmarł Jack S. Kilby, amerykański fizyk, nagrodzony Nagrodą Nobla w 2000 r. za wkład w wynalezienie układów scalonych.

• 

  24.06

  We Lwowie z udziałem prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego oraz prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenki uroczyście otwarto odbudowany Cmentarz Obrońców Lwowa (Cmentarz Orląt), zdewastowany w czasach Związku Sowieckiego.

• 

  8.07

  W Warszawie zmarł Eugeniusz Priwieziencew, aktor, reżyser, dramaturg; wystąpił m.in. w filmach „Barwy ochronne”, „Imperatyw”, „Miś”, „Piraci”, „Pociąg do Hollywood”, „Kolejność uczuć” oraz w serialu „Złotopolscy”.

• 8.07

  Powołanie Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

• 19.07

  W Warszawie zmarł prof. Stefan Amsterdamski, filozof, dyrektor powstałej w 1992 r. Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN; prowadził badania m.in. w zakresie metodologii filozofii i historii nauki, a także socjologii wiedzy.

• 

  21.07

  W Warszawie zmarł Stanisław Stomma, publicysta, prawnik, działacz katolicki; współzałożyciel i redaktor naczelny (1946–1953) miesięcznika „Znak”, członek redakcji „Tygodnika Powszechnego”, prezes krakowskiego Klubu Inteligencji Katolickiej (1958–1964); poseł na Sejm (1957–1976), przewodniczący koła poselskiego Znak; jeden z inicjatorów polsko-niemieckiego pojednania; w 1976 r. jako jedyny z posłów nie poparł zmian w Konstytucji, wprowadzających zapis o PZPR jako przewodniej sile narodu; przewodniczący Prymasowskiej Rady Społecznej (1981–1985); współzałożyciel i przewodniczący Klubu Myśli Politycznej „Dziekania”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; senator RP w latach 1989–1991.

• 

  21.07

  W Sopocie zmarł Andrzej Grubba, najlepszy polski tenisista stołowy; zdobywca 15 medali mistrzostw świata i Europy, zwycięzca turnieju Europa TOP 12 w 1985 r. oraz zdobywca Pucharu Świata w roku 1988 i dwukrotny finalista tych rozgrywek; zwycięzca plebiscytu „Przeglądu Sportowego” na Sportowca Roku 1984.

• 12.08

  Premiera filmu „Skazany na bluesa” w reżyserii Jana Kidawy-Błońskiego.

• 27.08

  Odbył się ingres arcybiskupa metropolity krakowskiego Stanisława Dziwisza do katedry na Wawelu.

• 1.09

  W Bydgoszczy powołano Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.

• 11.09

  W Warszawie zmarł Henryk Tomaszewski, grafik, ilustrator, współtwórca polskiej szkoły plakatu.

• 

  12.09

  W Warszawie zmarł Józef Słotwiński, reżyser teatralny, jeden z twórców Teatru Telewizji, autor i główny reżyser telewizyjnej „Kobry”.

• 14.09

  W Los Angeles zmarł Robert Wise, reżyser, montażysta, producent filmowy; twórca wyróżnionej 10 Oscarami filmowej wersji „West Side Story”, a także musicalu „Dźwięki muzyki” nagrodzonego pięcioma Oscarami.

• 14.09

  W wyniku zarzutów stawianych w tzw. aferze Orlenu Włodzimierz Cimoszewicz wycofał się ze startu w wyborach prezydenckich.

• 16.09

  W Griffen w Austrii w wypadku samochodowym zginął Arkadiusz Gołaś, olimpijczyk z Aten, reprezentant Polski w latach 2001–2005.

• 18.09

  W Niemczech odbyły się wybory parlamentarne: partie chadeckie CDU i CSU zdobyły 35,2 proc. głosów, SPD - 34,3 proc.; w listopadzie na czele koalicyjnego rządu CDU/CSU-SPD stanęła przewodnicząca CDU Angela Merkel.

• 

  20.09

  W Wiedniu zmarł Szymon Wiesenthal, słynny tropiciel nazistów, założyciel Żydowskiego Centrum Dokumentacji Historycznej okresu Holokaustu; w czasie wojny więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.

• 22.09

  W Pradze zmarł Janusz Bukowski, aktor, wystąpił w filmach „C.K. Dezerterzy”, „Prywatne śledztwo”, „Symetria”, a także w serialu „Pogranicze w ogniu”.

• 25.09

  Odbyły się wybory parlamentarne. W wyborach do Sejmu zwyciężyło PiS uzyskując 26,99 proc. głosów; PO otrzymała 24,14 proc. głosów, „Samoobrona” 11,41 proc., SLD 11,31 proc., LPR 7,97 proc. i PSL 6,96 proc. W wyborach do Senatu PiS zdobyło 49 mandatów, PO – 34, LPR – 7, „Samoobrona” – 3, a PSL – 2 mandaty. Frekwencja: 40,57 proc.

• 2.10

  W Warszawie rozpoczął się XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

• 5.10

  W Tel Awiwie zmarł Natan Gross, scenarzysta, producent, reżyser i teoretyk filmu. Urodzony w 1919 roku w Krakowie, wyemigrował do Izraela w roku 1950.

• 7.10

  Premiera filmu „Komornik” w reżyserii Feliksa Falka.

• 8.10

  W Krakowie zmarł Andrzej Jakóbiec, trębacz jazzowy, animator ruchu muzycznego.

• 9.10

  Odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich, którą wygrał Donald Tusk – 36,33 proc., na drugim miejscu znalazł się Lech Kaczyński – 33,10 proc. Frekwencja: 49,74 proc.

• 19.10

  Prezydent Aleksander Kwaśniewski desygnował na stanowisko premiera Kazimierza Marcinkiewicza.

• 

  21.10

  Rafał Blechacz został zwycięzcą XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Poprzedni Polak, Krystian Zimerman, zdobył główną nagrodę w 1975 roku.

• 

  23.10

  Odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, w których Lech Kaczyński (54,04 proc.) pokonał Donalda Tuska (45,96 proc.).

• 

  25.10

  W Otwocku zmarła Mira Kubasińska, piosenkarka, legenda polskiego rocka i bluesa; wykonawczyni przebojów „Gdybyś kochał, hej” i „Na drugim brzegu tęczy”; sławę zdobyła w latach 60. i 70. występując z zespołem Breakout.

• 

  31.10

  Prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał rząd Kazimierza Marcinkiewicza.

• 

  1.11

  Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło, że 27 stycznia będzie obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Holokaustu; 27 stycznia 1945 r. Armia Czerwona wyzwoliła niemiecki obóz zagłady Auschwitz-Birkenau.

• 10.11

  Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Kazimierza Marcinkiewicza.

• 

  13.11

  W Nowym Jorku zmarł Kazimierz Lipień, zapaśnik, mistrz olimpijski z Montrealu (1976), brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Monachium (1972); dwukrotny mistrz świata i trzykrotny mistrz Europy.

• 

  17.11

  W wieku 63 lat zmarł Marek Perepeczko, aktor, który wielką popularność zdobył dzięki tytułowej roli w serialu "Janosik" w reżyserii Jerzego Passendorfera. Zagrał także m.in. w filmach Andrzeja Wajdy: w „Weselu” i „Panu Tadeuszu” oraz u Jerzego Hoffmana w "Panu Wołodyjowskim".

• 19.11

  Zmarł Zbigniew Florczak, eseista, prozaik, tłumacz i krytyk literacki.

• 22.11

  Przewodnicząca CDU Angela Merkel została nowym kanclerzem Niemiec, pierwszą w historii kraju kobietą na tym stanowisku.

• 24.11

  Zmarła Barbara Szlachetka, lekkoatletka, maratonka, rekordzistka kraju we wszystkich biegach wielogodzinnych.

• 25.11

  Minister obrony narodowej Radosław Sikorski ogłosił ujawnienie archiwaliów Układu Warszawskiego.

• 25.11

  W Londynie zmarł George Best, piłkarz, reprezentant Irlandii Płn., zawodnik Manchesteru United, w którym rozegrał 465 meczów, strzelił 180 bramek; w 1968 r. zdobył Puchar Europy; w tym samym roku otrzymał „Złotą Piłkę” magazynu „France Football” – nagrodę dla najlepszego piłkarza Europy.

• 

  29.11

  W Londynie zmarł Józef Garliński, oficer Komendy Głównej AK, więzień KL Auschwitz, długoletni prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, historyk, działacz emigracyjny.

• 11.12

  W Warszawie zmarła Maria Kaniewska, reżyserka, scenarzystka, aktorka; autorka m.in. filmów „Niedaleko Warszawy”, „Awantura o Basię”, „Szatan z siódmej klasy”, „Poszukiwany poszukiwana”.

• 

  23.12

  Prezydent RP Lech Kaczyński złożył przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę na wierność Konstytucji.

• 23.12

  Działalność zakończyła Sekcja Polska BBC.

• 

  29.12

  Urząd prezesa Instytutu Pamięci Narodowej objął Janusz Kurtyka; zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.