Kalendarz historyczny
30 marca
-
W Szpitalu Wolskim w Warszawie zmarł na skutek obrażeń odniesionych podczas przesłuchań prowadzonych przez gestapo Jan Bytnar „Rudy”, odbity w akcji pod Arsenałem; tego samego dnia w warszawskim szpitalu Dzieciątka Jezus zmarł ranny w czasie akcji Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”.
-
W Zakopanem urodził się Józef Uznański, przewodnik tatrzański, w czasie II wojny światowej kurier ZWZ-AK, po wojnie ratownik górski, jeden z pierwszych ratowników pracujących z psem specjalnie przeszkolonym do odnajdowania ofiar lawin.
-
W Warszawie zmarł historyk myśli społecznej i socjolog, były dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego prof. Paweł Śpiewak.
-
W Warszawie zmarł Krzysztof Teodor Toeplitz, pisarz, publicysta, autor scenariuszy filmowych, m.in. serialu „Czterdziestolatek”; wykładowca warszawskiej PWST i PWSFTviT w Łodzi.
-
W Bretanii zmarła Janina Brochwiczówna, aktorka teatralna i filmowa, artystka kabaretowa, znana m.in. z ról w filmach „Każdemu wolno kochać”, „Żona i nie żona”; od 1945 roku przebywała na emigracji.
-
W Londynie zmarł Tadeusz Żenczykowski, prezes Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, szef oddziału propagandy Obozu Zjednoczenia Narodowego, poseł na Sejm (1938); od 1940 r. w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK; w latach 1954–1972 redaktor, a następnie zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
-
Premiera telewizyjnego filmu Janusza Kondratiuka „Big Bang”.
-
W Katowicach zmarł Stefan Maria Kuczyński, historyk, mediewista, autor powieści historycznych, m.in. „Zawisza Czarny” oraz licznych prac naukowych, m.in. „Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim”.
-
W Warszawie podpisane zostało porozumienie pomiędzy stroną rządową a solidarnościową, kończące tzw. kryzys bydgoski. Władze NSZZ „Solidarność” odwołały planowany na 31 marca strajk generalny.
-
Premiera filmu „Awans” w reżyserii Janusza Zaorskiego.
-
Zakończono produkcję samochodu FSO Warszawa.
-
W kopalni „Rokitnica” w Zabrzu po trwającej sześć dni (158 godzin) akcji, uratowano górnika Alojzego Piontka.
-
W Warszawie rozpoczęła się operacja przesunięcia Pałacu Lubomirskich – odcięty od fundamentów pałac obrócono o ponad 70 stopni w stosunku do pierwotnego położenia.
-
W Toruniu urodziła się Adrianna Biedrzyńska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Dekalog IV”, „Niezwykła podróż Baltazara Kobera”, „Piłkarski poker”, „300 mil do nieba”, „Nad rzeką, której nie ma”, „Pierścionek z orłem w koronie” i „Pajęczarki”.
-
Urodziła się Hanna Bakuła, malarka, pisarka i publicystka.
-
Wojska 2. Frontu Białoruskiego, przy udziale 1. Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, zajęły Gdańsk.
-
W Warszawie urodził się Stanisław Latałło, operator filmowy, reżyser, aktor, odtwórca roli Franciszka Retmana w „Iluminacji” Krzysztofa Zanussiego.
-
W Bielsku urodził się Zbigniew Bizoń, kompozytor, saksofonista, członek zespołów Niebiesko-Czarni, Czerwono-Czarni, Tajfuny, lider formacji Bizony, autor przeboju „Nie wiem, czy to warto”.
-
Żołnierze Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego pod dowództwem mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. Hubal wyrwali się z okrążenia pod wsią Hucisko w pow. koneckim, gdzie pokonali niemiecki batalion policji; w odwecie Niemcy zamordowali 711 mieszkańców z 31 wsi, znajdujących się na szlaku Oddziału Wydzielonego. Najwięcej ofiar było wśród mieszkańców wsi Skłoby, Gałki, Szałas Stary i Hucisko.
-
W Warszawie Niemcy dokonali aresztowań działaczy politycznych i społecznych, lekarzy, adwokatów oraz nauczycieli; wśród zatrzymanych był m.in. Maciej Rataj, były marszałek Sejmu RP, jeden z przywódców Stronnictwa Ludowego, zaangażowany w działania konspiracyjnej Głównej Rady Politycznej przy Służbie Zwycięstwu Polski; rozstrzelany w czerwcu 1940 r. w Palmirach.
-
W Warszawie urodziła się Zofia Merle, aktorka, występowała m.in. w Studenckim Teatrze Satyryków i warszawskim Teatrze Komedia; znana m.in. z ról w filmach „Rzeczpospolita babska”, „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?”, „Miś”, a także z seriali „Chłopi” oraz „Noce i dnie”.
-
Odezwa rosyjskiego Rządu Tymczasowego do Polaków.
-
W Łodzi urodziła się Jadwiga Andrzejewska, aktorka; gwiazda kina międzywojennego, wystąpiła m.in. w filmach „Dziewczęta z Nowolipek” i „Strachy” oraz komediach „Papa się żeni”, „Ada to nie wypada”.
-
W Olszance koło Suwałk urodził się Witold Urbanowicz, as polskiego lotnictwa; w czasie II wojny światowej dowódca Dywizjonu 303.
-
W Krakowie urodził się Stefan Banach, matematyk, wykładowca Uniwersytetu Jana Kazimierza, współzałożyciel lwowskiej szkoły matematycznej; jeden z twórców analizy funkcjonalnej.
-
W Kórniku zmarł Jan Kanty Działyński, mecenas sztuki, bibliofil i wydawca; uczestnik Powstania Wielkopolskiego w 1848 r.; w czasie Powstania Styczniowego „organizator sił zbrojnych narodowych w zaborze pruskim”.
-
Cesarstwo Rosyjskie sprzedało Stanom Zjednoczonym Alaskę i Wyspy Aleuckie; jednym z głównych negocjatorów transakcji ze strony amerykańskiej był Polak, gen. Włodzimierz Krzyżanowski, który następnie został pierwszym amerykańskim administratorem Alaski.
-
W Podhajcach urodziła się Gabriela Zapolska, aktorka, powieściopisarka, dramatopisarka, felietonistka; autorka m.in. dramatów „Moralność Pani Dulskiej”, „Skiz”, „Żabusia” i powieści „Kaśka Kariatyda”.
-
W oknie lwowskiej apteki „Pod Złotą Gwiazdą” zapłonęła pierwsza lampa naftowa, skonstruowana przez farmaceutę Ignacego Łukasiewicza i blacharza Adama Bratkowskiego.
-
W Malborku zmarł Konrad von Jungingen, wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1393–1407.