Kalendarz dat

1880

• 6.01

  W Warszawie zmarł Józef Orłowski, architekt, autor m.in. projektu pałacyku Biernackich i szpitala św. Ducha przy ul. Elektoralnej w Warszawie.

• 

  19.01

  W Suwałkach urodził się Henryk Minkiewicz, działacz PPS, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego; oficer Legionów Polskich; generał Wojska Polskiego; organizator i pierwszy dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) w latach 1924–1929; po sowieckiej agresji na Polskę w 1939 r. osadzony w obozie w Kozielsku; zamordowany przez NKWD w Katyniu.

• 2.02

  W Ciebłowicach urodził się Błażej Stolarski, działacz ruchu ludowego, minister rolnictwa w rządzie J. Moraczewskiego, w latach 1938–39 wicemarszałek Senatu; rozstrzelany we wrześniu 1939 r.

• 

  6.02

  W Kaszewach Kościelnych urodził się Michał Sokolnicki, historyk, działacz PPS, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; w czasie I wojny światowej m.in. w Legionach Polskich, Naczelnym Komitecie Narodowym i Organizacji A. W okresie międzywojennym w dyplomacji. W latach 1936–1946 pełnił funkcję ambasadora RP w Turcji.

• 21.03

  W Słupcy urodził się Władysław Przanowski, inżynier, pedagog, propagator zastosowania prac ręcznych w nauczaniu szkolnym, twórca i dyrektor Państwowego Instytutu Prac Ręcznych.

• 30.03

  W Kórniku zmarł Jan Kanty Działyński, mecenas sztuki, bibliofil i wydawca; uczestnik Powstania Wielkopolskiego w 1848 r.; w czasie Powstania Styczniowego „organizator sił zbrojnych narodowych w zaborze pruskim”.

• 

  31.03

  W Moskwie zmarł Henryk Wieniawski, wirtuoz skrzypiec, kompozytor wykorzystujący w twórczości motywy poloneza, mazurka czy kujawiaka; jego najsłynniejsze kompozycje to m.in. Polonez D-dur, Polonez A-dur, Koncert skrzypcowy d-moll, Fantazja faustowska, Scherzo-tarantela, Etiudy, Wariacje; patron organizowanego od 1935 r. Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego.

• 

  10.04

  W Kukizowie pod Lwowem urodził się Jan Dąbski, polityk, działacz ruchu ludowego, członek Naczelnego Komitetu Narodowego, żołnierz Legionów Polskich, poseł na Sejm II RP, przewodniczący polskiej delegacji na polsko-sowieckie rozmowy pokojowe w 1920 roku.

• 19.05

  W 400. rocznicę śmierci prochy Jana Długosza zostały przeniesione do nowopowstałej Krypty Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

• 29.05

  W Blenkenburgu urodził się Oswald Spengler, niemiecki historyk i filozof historii, autor teorii cyklów kulturowych.

• 

  6.06

  W Sieciechowie urodził się Norbert Barlicki, działacz socjalistyczny, członek Rady Naczelnej PPS (1919–1939) i przewodniczący CKW PPS (1926–1931); w 1920 r. wicepremier i członek Rady Obrony Państwa; parlamentarzysta, współorganizator Centrolewu; więzień brzeski, skazany w procesie brzeskim na 2,5 roku więzienia; w 1940 r. aresztowany przez gestapo, zginął w 1941 r. w KL Auschwitz.

• 31.07

  W Młynnem urodził się Zygmunt Żuławski, polityk Polskiej Partii Socjalistycznej, działacz związkowy, prezes ogólnopolskiej Kasy Chorych, wieloletni sekretarz Komisji Centralnej Związków Zawodowych.

• 

  4.08

  W Benrath w Nadrenii urodził się Werner von Fritsch, naczelny dowódca niemieckich wojsk lądowych w latach 1935–1938; zginął 22 września 1939 r. w walkach pod Warszawą, był jedynym generałem Wehrmachtu poległym w kampanii polskiej.

• 

  3.09

  W Berlinie urodził się Janusz Franciszek Radziwiłł, ziemianin, ordynat ołycki, właściciel Nieborowa; polityk konserwatywny, działacz gospodarczy; poseł na Sejm (1928–1935), senator (1935–1938); aresztowany we wrześniu 1939 r. przez władze sowieckie i uwięziony na Łubiance – zwolniony w grudniu 1939 r.; w okresie niemieckiej okupacji przebywał w Warszawie; w 1945 r. ponownie aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu w Krasnogorsku; w 1947 r. powrócił do Polski; zmarł w Warszawie w 1967 r.

• 6.11

  W Petersburgu urodził się Oskar Sosnowski, profesor Politechniki Warszawskiej, architekt, teoretyk sztuki, konserwator zabytków; autor projektów m.in. kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP w Warszawie oraz kościoła św. Rocha w Białymstoku; część źródeł jako miejsce urodzenia Sosnowskiego podaje Warszawę.

• 6.11

  W Klagenfurcie urodził się Robert Musil, pisarz, autor powieści „Niepokoje wychowanka Toerlessa” i „Człowiek bez właściwości”.

• 11.11

  Urodził się Stanisław Zieliński, historyk, działacz niepodległościowy i publicysta. Członek Ligi Morskiej i Kolonialnej.

• 15.11

  W Wilnie urodził się Wacław Makowski, prawnik, minister sprawiedliwości w kilku rządach II RP, poseł na Sejm z listy BBWR (1928–1935); od 1931 r. wicemarszałek Sejmu; w latach 1935–1938 wicemarszałek Senatu; od 1938 r. pełnił funkcję marszałka Sejmu; 2 września 1939 r. przewodniczył ostatnim obradom Sejmu II RP.

• 

  26.11

  W Warszawie urodził się Władysław Konopczyński, historyk, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel i redaktor „Polskiego Słownika Biograficznego”, poseł na Sejm RP w latach 1922–1927, związany z Narodową Demokracją.

• 26.11

  W Wenecji urodził się Kazimierz Junosza-Stępowski, aktor, reżyser.

• 28.11

  W Petersburgu urodził się Aleksander Błok, rosyjski poeta, symbolista, dramaturg.

• 

  30.11

  W Warszawie urodził się Adam Czerniaków, inżynier, pedagog, działacz społeczny i samorządowy, senator RP; w czasie niemieckiej okupacji przewodniczący Rady Żydowskiej w warszawskim getcie; popełnił samobójstwo 23 lipca 1942 r. w obliczu rozpoczętej przez Niemców likwidacji getta i wywozu ludności żydowskiej do obozu zagłady w Treblince.

• 1.12

  Zmarł Adolf Schuch, architekt, twórca wielu warszawskich budowli, m.in. Pałacu Mniszchów.

• 3.12

  W Kuestrin, obecnie Kostrzyn nad Odrą, urodził się Fedor von Bock, niemiecki feldmarszałek, dowódca wojsk zajmujących w 1938 r. Austrię; w kampanii polskiej 1939 r. dowodził Grupą Armii „Nord”; w 1940 r. w wojnie przeciwko Francji stał na czele Grupy Armii „B”; w czasie agresji na Związek Sowiecki w 1941 r. dowódca Grupy Armii „Mitte”.

• 15.12

  Urodził się Wiesław Chrzanowski, inżynier, konstruktor, profesor politechnik we Lwowie i Warszawie.

• 

  19.12

  W Płocku urodził się Wacław Lachman, dyrygent, kompozytor, pedagog muzyczny; założyciel Towarzystwa Śpiewaczego „Harfa”.

• 

  28.12

  W Przyszowej urodził się Tytus Czyżewski, krytyk sztuki, poeta, malarz.

• 31.12

  W Uniontown (USA) urodził się George Marshall, amerykański wojskowy i polityk, szef sztabu US Army w latach 1939–1945, sekretarz stanu i sekretarz obrony USA, autor planu gospodarczej odbudowy Europy po II wojnie światowej, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1950 roku.