> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1892

  • W Orani (obecnie RPA) urodził się John Ronald Reuel Tolkien – pisarz, jeden z prekursorów literatury fantasy, mediewista, filolog w Oxfordzie; jego największe dzieło to powieść „Władca Pierścieni”.

  • Melchior Wańkowicz. 1963 r. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    W Kałużycach k. Mińska urodził się Melchior Wańkowicz, mistrz szlacheckiej gawędy, klasyk reportażu, autor m.in. książek „Na tropach Smętka”, „Monte Cassino”, „Hubalczycy” i „Ziele na kraterze”.

  • Naczelnik ZHP Stanisław Sedlaczek. Lata międzywojenne. Fot. NAC

    W Kołomyi urodził się Stanisław Sedlaczek, harcmistrz, w czasie II wojny światowej założyciel i naczelnik konspiracyjnego Harcerstwa Polskiego (Hufców Polskich); zamordowany w KL Auschwitz w sierpniu 1941 r.

  • W Krakowie urodził się Stanisław Grolicki, aktor. 

  • Tadeusz Pełczyński. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie urodził się gen. Tadeusz Pełczyński, szef Oddziału II Sztabu Głównego WP (1935–1938). W latach 1941–1944 szef sztabu Komendy Głównej ZWZ-AK. Od 1943 r. zastępca Dowódcy AK.

  • W Łodzi urodziła się Ida Braunerówna, rzeźbiarka związana z grupą „Jung Idysz”, uczennica Oskara Kokoschki, więźniarka niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau.

  • Gen. Roman Odzierzyński. Fot. CAW/WBH. Źródło: Wikimedia Commons

    We Lwowie urodził się Roman Odzierzyński, generał WP. W latach 1949–1954 premier rządu RP na uchodźstwie.

  • Tadeusz Tański. Fot. NAC

    W Janowie Podlaskim urodził się Tadeusz Tański, inżynier, konstruktor samochodowy, autor pierwszego polskiego samochodu pancernego Ford FT-B oraz samochodu osobowego CWS T-1.

  • Marian Zyndram-Kościałkowski. Fot. NAC

    W majątku Ponedel na Kowieńszczyźnie urodził się Marian Zyndram-Kościałkowski, żołnierz Legionów Polskich, współtwórca POW, działacz BBWR, premier RP w latach 1934–1935.

  • Płk Stanisław Dąbek. Fot. CAW. Źródło: Wikimedia Commons

    W Nisku nad Sanem urodził się Stanisław Dąbek, pułkownik WP, w czasie kampanii 1939 r. dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża.

  • Stefan Banach. Fot. PAP/CAF

    W Krakowie urodził się Stefan Banach, matematyk, wykładowca Uniwersytetu Jana Kazimierza, współzałożyciel lwowskiej szkoły matematycznej; jeden z twórców analizy funkcjonalnej.

  • Gen. Stanisław Maczek. Fot. CAW. Źródło: Wikimedia Commons

    W Szczercu pod Lwowem urodził się gen. Stanisław Maczek, dowódca 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falaise podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 r. i wyzwoleniem holenderskiej Bredy.

  • Bolesław Bierut. Fot. PAP/CAF

    W Rurach Jezuickich koło Lublina urodził się Bolesław Bierut, członek KPP i WKP(b), funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej; w latach 1944–1956 członek BP PPR, a następnie PZPR; od 1948 do 1954 r. przewodniczący, później (1954–1956) I sekretarz KC PZPR; prezydent KRN (1944–1947); w latach 1947–1952 prezydent RP; bezpośrednio odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.

  • W Jurkowie w Wielkopolsce urodził się Kajetan Dzierżykraj-Morawski, dyplomata, działacz społeczny.

  • Manufaktura bawełniana Ludwika Geyera w Łodzi. Fot. PAP/CAF

    Bunt łódzki – pierwszomajowe demonstracje robotników z Łodzi i okolic przerodziły się w krwawo stłumiony sześciodniowy strajk powszechny; był on  jednym z największych strajków powszechnych i wywarł duży wpływ na rozwój zorganizowanego ruchu robotników (m.in. powstanie SDKPiL oraz PPS).

  • Manfred von Richthofen. Źródło: Wikimedia Commons

    W Borku (niem. Kleinburg), obecnie część Wrocławia, urodził się Manfred von Richthofen, niemiecki lotnik, as myśliwski I wojny światowej, nazywany „Czerwonym Baronem”. 

  • W Łodzi wybuchł strajk powszechny, w którym wzięło udział 70 tys. robotników. Został on krwawo stłumiony, około 200 osób zostało zabitych. 

  • Gen. Stanisław Sosabowski. Fot. NAC

    W Stanisławowie urodził się Stanisław Sosabowski, generał WP, dowódca 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, która wzięła udział w największej w II wojnie światowej operacji powietrzno-desantowej sprzymierzonych; jej celem było opanowanie mostów na Renie w pobliżu holenderskiego Arnhem.

  • Leon Kozłowski. Fot. NAC

    W Rembieszycach (pow. jędrzejowski) urodził się Leon Kozłowski, archeolog, działacz BBWR, parlamentarzysta, minister reform rolnych, premier w latach 1934–1935; po wybuchu wojny w 1939 r. więziony przez NKWD; od 1941 r. w armii gen. Władysława Andersa, z której zbiegł na stronę niemiecką, zgłaszając chęć kolaboracji.

  • Józef Putek. Fot. NAC

    W Wadowicach urodził się Józef Putek, prawnik, parlamentarzysta, działacz ruchu ludowego.

  • Julian Krzyżanowski. Fot. NAC

    W Stojańcach pod Lwowem urodził się Julian Krzyżanowski, historyk literatury; autor m.in. „Historii literatury polskiej”, wydawca dzieł Jana Kochanowskiego, Juliusza Słowackiego, Henryka Sienkiewicza.

  • Bruno Schulz. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Drohobyczu urodził się Bruno Schulz, prozaik, malarz, rysownik, grafik, ilustrator; autor zbiorów opowiadań „Sklepy cynamonowe” i „Sanatorium pod klepsydrą”.

  • Kapitulacja Helu - Włodzimierz Steyer (w środku). Źródło: Wikimedia Commons

    W Montrealu urodził się Włodzimierz Steyer, kontradmirał, w czasie wojny obronnej 1939 r. dowódca Rejonu Umocnionego Hel; następnie do 1945 r. w niemieckiej niewoli w oflagu Woldenberg; po wojnie dowódca Marynarki Wojennej (1947–1950).

  • Kazimiera Iłłakowiczówna. Fot. NAC

    W Wilnie urodziła się Kazimiera Iłłakowiczówna, poetka, tłumaczka; w latach 1926–1935 sekretarka marszałka Józefa Piłsudskiego w Ministerstwie Spraw Wojskowych.

  • Henryk Józewski. Fot. NAC

    W Kijowie urodził się Henryk Józewski, polityk, malarz; komendant POW w Kijowie; wojewoda wołyński (1928–1929 i 1930–1938), zwolennik polsko-ukraińskiej współpracy; szef MSW (1929–1930); wojewoda łódzki (1938–1939); komendant Okręgu Warszawa-Miasto, a następnie Warszawa-Województwo SZP-ZWZ (1939–1940); wydawca podziemnej prasy; po 1945 r. współpracował z Delegaturą Sił Zbrojnych i Zrzeszeniem WiN; w 1953 r. aresztowany przez władze komunistyczne, skazany na dożywocie; w 1956 r. zwolniony z więzienia.

  • Gen. Władysław Anders. Fot. NAC

    W Błoniu koło Kutna urodził się Władysław Anders, generał WP, organizator i dowódca Armii Polskiej w ZSRS, dowódca 2 Korpusu Polskiego; od lutego do maja 1945 r. pełniący obowiązki Naczelnego Wodza.

  • Adam Próchnik. Fot. NAC

    We Lwowie urodził się Adam Próchnik, członek Związku Strzeleckiego, Polskiej Organizacji Wojskowej, historyk, publicysta, działacz socjalistyczny, poseł na Sejm RP.

  • Jan Piekałkiewicz. Fot. NAC

    W Kursku urodził się Jan Piekałkiewicz, ekonomista, działacz Stronnictwa Ludowego; od 1942 r. Delegat Rządu RP na Kraj; aresztowany i zamordowany przez Niemców w 1943 r.

  • Płk Jan Karcz. 1933 r. Fot. NAC

    W Modlnicy koło Krakowa urodził się Jan Karcz, pułkownik WP, w kampanii 1939 r. dowódca Mazowieckiej Brygady Kawalerii; członek konspiracyjnej Organizacji Orła Białego, a następnie ZWZ; więzień KL Auschwitz, jeden z przywódców tajnej organizacji obozowej; rozstrzelany przez Niemców w styczniu 1943 r.

  • Gen. Józef Kustroń. Fot. NAC

    W Stryju urodził się Józef Kustroń, żołnierz Legionów Polskich, generał WP; w czasie kampanii 1939 r. dowodził 21. Dywizją Piechoty Górskiej; zmarł 16 września 1939 r. w wyniku ran odniesionych w walce pod Oleszycami.

  • Jan Stanisław Bystroń. Fot. NAC

    W Krakowie urodził się Jan Stanisław Bystroń, historyk kultury, etnolog i socjolog.

  • Rafał Malczewski. Fot. NAC

    W Krakowie urodził się Rafał Malczewski, malarz, literat.

  • Stanisław Ostrowski. Źródło: Wikimedia Commons

    We Lwowie urodził się Stanisław Ostrowski, prezydent Lwowa (1936–1939), więziony w Związku Sowieckim (1939–1941); w latach 1972–1979 prezydent RP na uchodźstwie.

  • Wiktor Biegański. Fot. NAC

    W Samborze urodził się Wiktor Biegański, aktor, reżyser teatralny i filmowy.

  • Przywódcy Polskiej Partii Socjalistycznej w Londynie - siedzą od lewej: Ignacy Mościcki, Jędrzejewicz, Józef Piłsudski, Aleksander Dębski; stoją Bolesław Miklaszewski i Witold Jodko-Narkiewicz. 1896 r. Fot. NAC

    W Paryżu rozpoczął się zjazd socjalistów polskich, który powołał Polską Partię Socjalistyczną.

  • Franciszek Brodniewicz. Fot. NAC

    W Kwilczu koło Poznania urodził się Franciszek Brodniewicz, aktor, gwiazdor polskiego kina międzywojennego; wystąpił m.in. w filmach „Śluby ułańskie”, „Pan Twardowski”, „Ułan Księcia Józefa”, „Trędowata”, „Wrzos”, „Doktor Murek”, „Ordynat Michorowski”.

  • W Petersburgu odbyła się światowa premiera baletu „Dziadek do orzechów”, na podstawie powieści niemieckiego pisarza Ernsta Theodora Amadeusza Hoffmanna z 1816 r.