Kalendarz historyczny
23 marca
-
W Warszawie zmarł prof. Paweł Wieczorkiewicz, historyk, sowietolog; autor m.in. książek „Łańcuch śmierci: czystka w Armii Czerwonej 1937–1939”, „Sprawa Tuchaczewskiego”, „Historia polityczna Polski 1935–1945”, „Historia wojen morskich”.
-
W Wiedniu zmarł Wojciech Dzieduszycki, galicyjski polityk konserwatywny, pisarz, filozof, historyk sztuki.
-
W Warszawie zmarła Maria Iwaszkiewicz-Wojdowska, pisarka, wieloletnia redaktorka Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, córka pisarza Jarosława Iwaszkiewicza, opiekunka jego spuścizny.
-
Uroczyście otwarto Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
-
W Konstancinie-Jeziornej pod Warszawą zmarł Marek Bargiełowski, aktor teatralny, filmowy, także radiowy i telewizyjny; grał w filmach w reżyserii m.in. Stanisława Barei, Krzysztofa Zanussiego, Tadeusza Konwickiego, Andrzeja Wajdy.
-
Kamil Stoch zwyciężył w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata w skokach narciarskich.
-
W Paryżu zmarła Alina Margolis-Edelman, polska lekarka, działaczka humanitarna, przez ćwierć wieku związana z misjami Lekarzy Świata; uczestniczka powstania w getcie warszawskim; żona Marka Edelmana, jednego z dowódców powstania w warszawskim getcie; po marcu 1968 r. we Francji.
-
W Sztokholmie zmarł Adam Bromberg, wydawca, organizator Państwowego Wydawnictwa Naukowego, inicjator wydania Wielkiej Encyklopedii PWN; opuścił Polskę po kampanii antysemickiej w 1968 r.
-
W Montrealu zmarł Tadeusz Romer, dyplomata, ambasador rządu RP na uchodźstwie w ZSRS (1942–1943); minister spraw zagranicznych w rządzie Stanisława Mikołajczyka (1943–1944); po wojnie na emigracji.
-
W Warszawie zmarł Aleksander Dzwonkowski, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z ról w filmach „Kapelusz pana Anatola”, „Jutro premiera”, „Niewiarygodne przygody Marka Piegusa”, „Duch z Canterville”, oraz roli Dyndalskiego z telewizyjnej adaptacji „Zemsty” Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego.
-
W Londynie zmarł gen. Stanisław Kopański, od kwietnia 1940 r. organizator i dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Syrii i Palestynie, którą dowodził w czasie walk w Libii (Tobruk, Bardia, El Gazala); szef Sztabu Naczelnego Wodza w latach 1943–1947.
-
W Rybniku urodził się Jerzy Dudek, piłkarz, bramkarz reprezentacji Polski, zawodnik m.in. Sokoła Tychy, Feyenoordu Rotterdam, Liverpoolu – z którym zdobył w 2005 r. Puchar Europy, a także Realu Madryt.
-
W Gdańsku urodził się Leszek Możdżer, kompozytor, pianista jazzowy, członek zespołu Miłość.
-
Premiera filmu „Rozstanie” w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.
-
W Urbana w stanie Illinois zmarł prof. Florian Znaniecki, filozof, socjolog.
-
W Krakowie zmarł Juliusz Kleiner, historyk literatury polskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek PAU i Polskiej Akademii Literatury; autor „Zarysu dziejów literatury polskiej”.
-
W Tatrach zginął Andrzej Wróblewski, malarz; szczególne miejsce w jego twórczości zajmuje stworzony pod koniec lat 40. cykl „Rozstrzelania”, odnoszący się do przeżyć okupacyjnych.
-
W Sieprawiu urodził się Marek Oramus, dziennikarz, pisarz nurtu science fiction, autor powieści „Senni zwycięzcy”, „Arsenał”, „Dzień drogi do Meorii”.
-
W Warszawie ukazał się pierwszy numer „Nowin Literackich”, tygodnika pod redakcją Jarosława Iwaszkiewicza.
-
W niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zamordowany został Tadeusz Tański, inżynier, konstruktor samochodowy, autor pierwszego polskiego samochodu pancernego oraz cywilnych aut CWS T-1 i CWS T-4.
-
Po aneksji litewskiej Kłajpedy przez Niemców zarządzona została mobilizacja alarmowa.
-
W Giedlarowie urodził się Józef Zych, polityk, działacz ludowy, członek ZSL i PSL, marszałek Sejmu II kadencji, marszałek-senior Sejmu V kadencji.
-
W Krakowie podczas solidarnościowej demonstracji ze strajkującymi w fabryce „Semperit” doszło do walk z policją; zginęło 10 osób, ponad 40 zostało rannych.
-
Sejm uchwalił konstytucję kwietniową, podpisaną miesiąc później przez prezydenta Ignacego Mościckiego.
-
W Krakowie urodził się Andrzej Trzaskowski, kompozytor, pianista, dyrygent, krytyk muzyczny, autor muzyki do filmów „Zuzanna i chłopcy”, „Lekarstwo na miłość”, „Album polski”, „Dreszcze”.
-
Aleksander Juninskij z ZSRS został laureatem II Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.
-
W Lublinie urodził się Jerzy Krzysztoń, prozaik, dramaturg, tłumacz, autor m.in. „Opowiadań indyjskich” i powieści „Obłęd”.
-
W Warszawie urodził się Zygmunt Huebner, reżyser, aktor, dyrektor Starego Teatru w Krakowie i Teatru Powszechnego w Warszawie; odtwórca roli majora Sucharskiego w filmie Stanisława Różewicza „Westerplatte” i kapitana Siwego w kryminale Janusza Majewskiego „Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię”.
-
W Krakowie zmarł Walery Eljasz-Radzikowski, malarz historyczny, pejzażysta, fotograf, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego.
-
W Warszawie urodził się Zdzisław Karczewski, aktor teatralny i filmowy, odtwórca m.in. roli Johna Pawlaka w filmie Sylwestra Chęcińskiego „Sami swoi”, wielokrotny medalista lekkoatletycznych mistrzostw Polski w latach 1921–1925.
-
W Nowym Dworze urodził się Kazimierz Wilamowski (właśc. Knobelsdorf), aktor teatralny i filmowy, członek „Reduty”, znany m.in. z ról w filmach „Serce matki” „Żołnierz zwycięstwa”, „Sprawa pilota Maresza”.
-
W Kozłowie urodził się Ignacy Wierzejewski, lekarz, ortopeda, generał brygady Wojska Polskiego, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, założyciel Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego, senator II RP.
-
W Warszawie zmarł gen. Franciszek Młokosiewicz, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej w 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego; oficer wojsk Księstwa Warszawskiego; jeden z dowódców Powstania Listopadowego.
-
We wsi Saracea na Podolu urodził się Zygmunt Miłkowski, ps. Teodor Tomasz Jeż, pisarz, publicysta, działacz społeczny i niepodległościowy; współzałożyciel i prezes Ligi Polskiej.
-
W Zadusznikach koło Tarnowa urodził się Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej; część źródeł jako datę jego urodzenia podaje 8 marca 1822 r.
-
Rada Senatu Rzeczypospolitej podjęła uchwałę o wezwaniu wojsk rosyjskich, które miały stłumić konfederację barską.
-
W Lidzbarku Warmińskim zmarł Marcin Kromer, biskup warmiński, dyplomata, historyk, pisarz, jeden z przywódców polskiej kontrreformacji.