19 STYCZNIA

• 1975 / 50 lat

  W Krakowie zmarł Kazimierz Wyka, historyk i krytyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, współtwórca Instytutu Badań Literackich PAN. Sygnował List 34 - z protestem przeciwko cenzurze w Polsce, ale wycofał swój podpis

• 1945 / 80 lat

  Gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej, w którym napisał m.in. Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą.

• 2022 / 3 lata

  W Warszawie zmarła Antonina Girycz–Dzienisiewicz – aktorka teatralna, filmowa, radiowa i dubbingowa. Występował m.in. na scenie Teatru Współczesnego w Warszawie i Teatru Telewizji Aktorka, w swoim dorobku, miała też wiele ról filmowych i serialowych, m.in. w "Polowaniu na Muchy", "Bilansie Kwartalnym" i "Czterdziestolatku” oraz audycjach i słuchowiskach Teatru Polskiego Radia.

• 2017 / 8 lat

  W wypadku samochodowym na drodze ekspresowej S8 w pobliżu miejscowości Wędrogów zginął Rafał Wójcikowski, poseł Kukiz’15, ekonomista, wykładowca akademicki, działacz społeczny.

• 2001 / 24 lata

  Premiera filmu „Weiser” w reżyserii Wojciecha Marczewskiego.

• 1999 / 26 lat

  W życie weszły przepisy ustawy z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

• 1996 / 29 lat

  Premiera filmu „Pestka” w reżyserii Krystyny Jandy.

• 1993 / 32 lata

  Polska ratyfikowała Europejską Konwencję Praw Człowieka.

• 1983 / 42 lata

  W Limanowej urodziła się Justyna Kowalczyk, biegaczka narciarska, pięciokrotna medalistka igrzysk olimpijskich – brązowa medalistka IO w Turynie (2006), mistrzyni z Vancouver (2010) i Soczi (2014); dwukrotna mistrzyni świata, czterokrotna zdobywczyni Pucharu Świata.

• 1979 / 46 lat

  Na Wyspie Króla Jerzego zmarł Włodzimierz Puchalski, reżyser, operator i scenarzysta filmów przyrodniczych; fotografik.

• 1969 / 56 lat

  W Pradze zmarł Jan Palach, student, który 16 stycznia 1969 r. podpalił się w proteście przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.

• 1967 / 58 lat

  Przedstawienie „Halka” Stanisława Moniuszki zainaugurowało działalność Teatru Wielkiego w Łodzi.

• 1952 / 73 lata

  W Warszawie zmarł Jerzy Borejsza, działacz komunistyczny; po 1945 r. organizator prasy i wydawnictw; redaktor naczelny organu PKWN „Rzeczpospolita” oraz „Odrodzenia”, założyciel i prezes Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”.

• 1947 / 78 lat

  Odbyły się sfałszowane przez przez władze komunistyczne wybory do Sejmu Ustawodawczego.

• 1947 / 78 lat

  W Lipnie urodził się Leszek Balcerowicz, ekonomista, polityk; wicepremier i minister finansów (1989–1991; 1997–2000); autor przyjętego w 1989 r. planu reform gospodarczo-ustrojowych, które miały umożliwić transformację gospodarki sterowanej centralnie w rynkową; przewodniczący Unii Wolności (1995–2000); w latach 2001–2007 prezes Narodowego Banku Polskiego.

• 1946 / 79 lat

  W Warszawie w Sali „Romy” rozpoczął się Kongres Polskiego Stronnictwa Ludowego.

• 1945 / 80 lat

  Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do Krakowa.

• 1945 / 80 lat

  Powstało Centralne Biuro Kontroli Prasy przy Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego.

• 1942 / 83 lata

  W Londynie podpisano umowę o przyszłej konfederacji polsko-czechosłowackiej.

• 1932 / 93 lata

  W Warszawie urodziła się Rena Rolska, piosenkarka, aktorka.

• 1928 / 97 lat

  Ogłoszenie „Deklaracji Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem Marszałka Piłsudskiego” (BBWR) – ugrupowania politycznego założonego przez Walerego Sławka.

• 1928 / 97 lat

  Ukazało się rozporządzenie prezydenta RP Ignacego Mościckiego o administracji państwowej – terytorium państwa podzielono na 16 województw i 227 powiatów.

• 1922 / 103 lata

  W Gwoźdźcu koło Kołomyi urodził się Jerzy Kawalerowicz, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Pociąg”, „Matka Joanna od Aniołów”, „Austeria”, „Faraon” i „Quo vadis”; współzałożyciel i pierwszy prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich (1966–1978).

• 1918 / 107 lat

  W Krakowie urodził się Tadeusz Góra, pilot, instruktor, trener; jako pierwszy otrzymał najwyższe odznaczenie szybowcowe – Medal Lilienthala (1938); w czasie II wojny światowej pilot dywizjonów myśliwskich PSZ w Wielkiej Brytanii.

• 1903 / 122 lata

  W Kosowie Poleskim urodził się Stanisław Radkiewicz, działacz komunistyczny, członek KPP; podczas II wojny światowej w ZSRS; w latach 1941–1943 w Armii Czerwonej; członek Biura Politycznego KC PPR i PZPR (1945–1955); minister bezpieczeństwa publicznego (1944–1954), odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego reżimu.

• 1893 / 132 lata

  W Chełmie urodził się Zygmunt Szyszko-Bohusz, generał WP; dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich walczącej w 1940 r. o Narwik; szef sztabu Armii Polskiej w ZSRS (1942); zastępca dowódcy 2. Korpusu Polskiego w latach 1943–1946.

• 1887 / 138 lat

  W Krakowie urodził się Karol Stryjeński, architekt, grafik; współorganizator i pierwszy dyrektor działającego od 1930 r. Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie.

• 1880 / 145 lat

  W Suwałkach urodził się Henryk Minkiewicz, działacz PPS, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego; oficer Legionów Polskich; generał Wojska Polskiego; organizator i pierwszy dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) w latach 1924–1929; po sowieckiej agresji na Polskę w 1939 r. osadzony w obozie w Kozielsku; zamordowany przez NKWD w Katyniu.

• 1863 / 162 lata

  Powstanie Styczniowe: Centralny Komitet Narodowy uchwalił oddanie dyktatury i naczelnego dowództwa powstania gen. Ludwikowi Mierosławskiemu.

• 1789 / 236 lat

  Na wniosek króla Stanisława Augusta Sejm Wielki zlikwidował Radę Nieustającą.

• 1608 / 417 lat

  W Krakowie zmarł Bernard Maciejowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski; jeden z twórców unii brzeskiej z 1596 r., dot. uznania przez część biskupów Cerkwi prawosławnej zwierzchnictwa papieża.