28 PAźDZIERNIKA

• 1975 / 50 lat

  W Warszawie zakończył się IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, którego zwycięzcą został Krystian Zimerman.

• 1925 / 100 lat

  Papież Pius XI wydał bullę, na mocy której kształt diecezji w Polsce dostosował do nowych granic politycznych. Struktury kościelne składały się z sześciu archidiecezji (warszawskiej, lwowskiej, gnieźnieńskiej, poznańskiej, wileńskiej oraz krakowskiej) oraz 15 diecezji (lubelskiej, łódzkiej, płockiej, podlaskiej, sandomierskiej, łuckiej, przemyskiej, chełmińskiej, włocławskiej, łomżyńskiej, pińskiej, częstochowskiej, kieleckiej, tarnowskiej i śląskiej). 

• 2024 / 1 rok

  Zmarła aktorka Elżbieta Zającówna, popularna od ról Natalii w filmie „Vabank” i strażniczki blokhauzu w „Seksmisji”.

• 2018 / 7 lat

  W Warszawie zmarł Edward Dwurnik, jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich malarzy współczesnych, twórca około 5 tysięcy obrazów i 10 tysięcy rysunków.

• 2014 / 11 lat

  W Warszawie prezydenci Polski i Izraela otworzyli wystawę główną w Muzeum Historii Żydów Polskich; na ekspozycję składa się osiem galerii, które prezentują 1000 lat historii polskich Żydów.

• 2013 / 12 lat

  W Warszawie zmarł Tadeusz Mazowiecki, działacz opozycji demokratycznej, redaktor naczelny „Tygodnika Solidarność”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu, pierwszy niekomunistyczny premier w Polsce po II wojnie światowej (1989–1991); w latach 90. wysłannik ONZ na Bałkanach.

• 2010 / 15 lat

  We Wrocławiu zmarł Stanisław Lenartowicz, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Giuseppe w Warszawie” oraz „Czerwone i złote”.

• 2008 / 17 lat

  Zmarł Witold Pograniczny, dziennikarz muzyczny, jeden z pierwszych redaktorów Programu III Polskiego Radia.

• 2003 / 22 lata

  Zmarł Edward Hartwig, artysta fotografik, legenda polskiej fotografii, jeden z założycieli Związku Polskich Artystów Fotografików.

• 1999 / 26 lat

  Leszek Cichy, jako pierwszy Polak, wspiął się na najwyższe szczyty wszystkich kontynentów, tego dnia skompletował "Koronę Ziemi".

• 1992 / 33 lata

  Terytorium Polski opuściły ostatnie jednostki bojowe armii rosyjskiej.

• 1989 / 36 lat

  W Pradze władze komunistyczne brutalnie spacyfikowały uliczną demonstrację, której uczestnicy domagali się m.in. uwolnienia więźniów politycznych.

• 1989 / 36 lat

  Powstało Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (ZChN), ugrupowanie polityczne wywodzące się z ruchu solidarnościowego, nawiązujące do przedwojennych tradycji narodowodemokratycznych i chrześcijańskiej demokracji. Pierwszym przewodniczącym partii został Wiesław Chrzanowski.

• 1981 / 44 lata

  Na wezwanie władz NSZZ „Solidarność” w całej Polsce przeprowadzony został godzinny strajk ostrzegawczy.

• 1981 / 44 lata

  W Poznaniu urodził się Jan Komasa, reżyser, scenarzysta; autor filmów „Miasto 44”, „Powstanie warszawskie”, „Sala samobójców”.

• 1974 / 51 lat

  Polscy siatkarze, trenowani przez Huberta Wagnera, zdobyli złoty medal na mistrzostwach świata rozgrywanych w Meksyku. Na turnieju w Meksyku wygrali wszystkie 11 spotkań. Był to pierwszy tytuł polskiej drużyny w grze zespołowej w historii sportu.

• 1965 / 60 lat

  Sobór watykański II: ogłoszona została Deklaracja „Nostra aetate” o stosunku Kościoła katolickiego do religii niechrześcijańskich.

• 1963 / 62 lata

   W Sulechowie urodziła się Iwona Katarzyna Pawlak, aktorka.

• 1956 / 69 lat

  Do Warszawy powrócił uwolniony przez władze komunistyczne prymas Stefan Wyszyński.

• 1950 / 75 lat

  Sejm uchwalił ustawy o reformie walutowej oraz o zakazie posiadania walut obcych, monet złotych, złota i platyny.

• 1948 / 77 lat

  W Sosnowcu urodził się Krzysztof Materna, satyryk, aktor, konferansjer, reżyser i producent telewizyjny.

• 1946 / 79 lat

  W Rzeszowie urodził się Jan Domarski, piłkarz, strzelec historycznej bramki w meczu z Anglią na Wembley w 1973 r., która dała polskiej reprezentacji awans na Mistrzostwa Świata w RFN.

• 1938 / 87 lat

  Władze III Rzeszy deportowały do Polski około 17 tys. Żydów, którzy mieszkali w Niemczech, ale posiadali polskie obywatelstwo. Najwięcej z nich – około 9,5 tys. – zmuszono do przekroczenia polskiej granicy w rejonie Zbąszynia.

• 1928 / 97 lat

  W Krakowie urodziła się Sława Kwaśniewska, aktorka. 

• 1926 / 99 lat

  W Miedniewicach koło Skierniewic urodził się Henryk Bereza, krytyk literacki, eseista.

• 1918 / 107 lat

  Rada Regencyjna powołała gen. Tadeusza Jordan Rozwadowskiego na urząd szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

• 1918 / 107 lat

  Rada Narodowa Czechosłowacji wydała pierwszą ustawę państwa czechosłowackiego. Dokument stwierdzał, że „samodzielne państwo czechosłowackie weszło w życie”.

• 1918 / 107 lat

  W Krakowie powstała Polska Komisja Likwidacyjna. W jej skład weszli m.in. Wincenty Witos (szef Komisji), Ignacy Daszyński, Jędrzej Moraczewski.

• 1917 / 108 lat

  Urodziła się Maria Hiszpańska-Neumannm, polska artystka zajmująca się grafiką i malarstwem, a także ilustratorka książek.

• 1915 / 110 lat

  Urodził się Jan Nielubowicz, chirurg, pionier transplantacji nerek w Polsce, profesor Akademii Medycznej w Warszawie.

• 1897 / 128 lat

  Urodził się Karol Maleczyński, historyk – mediewista, badacz dziejów Śląska, tłumacz, przed II wojną światową – profesor Uniwersytetu Lwowskiego, po wojnie – Wrocławskiego.

• 1887 / 138 lat

  W Rzochowie koło Mielca urodził się Karol Popiel, współtwórca Polskich Drużyn Strzeleckich, żołnierz Legionów Polskich; przywódca Narodowej Partii Robotniczej, poseł na Sejm (1922–1927); działacz Centrolewu, więzień brzeski; przywódca Stronnictwa Pracy (1937). W czasie II wojny światowej minister w rządzie RP na uchodźstwie. Po wojnie poseł do KRN (1945–1946). W 1947 r. wyemigrował do USA.

• 1845 / 180 lat

  W Grodnie urodził się Zygmunt Wróblewski, fizyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; w 1883 r. wraz z prof. Karolem Olszewskim dokonał pierwszego w dziejach skroplenia tlenu i azotu.

• 1844 / 181 lat

  Rozpoczęła się budowa Kanału Elbląskiego.

• 1763 / 262 lata

  W Dreźnie zmarł Heinrich von Bruehl, minister saski, bliski doradca Augusta III.

• 1611 / 414 lat

  Na mocy przywileju króla Zygmunta III Wazy Kolegium Jezuickie w Poznaniu zostało przekształcone w szkołę akademicką, uzyskując status uniwersytecki.

• 1423 / 602 lata

  W Warcie sejm walny uchwalił Statut warcki, zatwierdzony następnie przez króla Władysława II Jagiełłę. Dawał on rycerstwu możliwość wykupu gospodarstw bogatych chłopów.

• 1138 / 887 lat

  Zmarł książę Bolesław III Krzywousty.