1 STYCZNIA

• 1991 / 35 lat

  W Poznaniu zmarła Ada Rusowicz, piosenkarka, wokalistka zespołu Niebiesko-Czarni.

• 1981 / 45 lat

  W Warszawie zmarł prof. Kazimierz Michałowski, archeolog, egiptolog, historyk sztuki; w 1937 roku został kierownikiem pierwszej polskiej ekspedycji badawczej w Egipcie; dzięki wykopaliskom jego zespołu powstała galeria sztuki egipskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie; twórca szkoły archeologii śródziemnomorskiej na UW.

• 1956 / 70 lat

  Na bazie Oddziału Kukiełkowego łódzkiej Wytwórni Filmów Fabularnych powstało Studio Filmów Lalkowych, przekształcone wkrótce potem w Studio Małych Form Filmowych Se-Ma-For. Debiutowali w nim m.in. Roman Polański i Janusz Morgenstern, ale zasłynęło głównie z bajek, takich jak: Miś Uszatek, Zaczarowany ołówek oraz Dziwny świat kota Filemona., 

• 2022 / 4 lata

  W Radomsku zmarł Janusz Łęski, reżyser i scenarzysta, twórca popularnych filmów oraz seriali dla dzieci i młodzieży, m.in. „Rodziny Leśniewskich”, „Na przełaj”, „Sobie król”, „Na tropach Bartka”, „Urwisy z Doliny Młynów”, „Przygrywka” i „Janka”.

• 2017 / 9 lat

  Weszła w życie ustawa powołująca Wojska Obrony Terytorialnej.

• 2017 / 9 lat

  W Warszawie zmarł Bogdan Tuszyński, dziennikarz sportowy, sprawozdawca radiowy i telewizyjny, historyk prasy i sportu.

• 2009 / 17 lat

  W Krakowie zmarł Henryk Halkowski, historyk, dziennikarz, znawca i popularyzator historii krakowskich Żydów.

• 2007 / 19 lat

  Bułgaria i Rumunia weszły w skład Unii Europejskiej.

• 2002 / 24 lata

  W części państw Unii Europejskiej wprowadzono do obiegu wspólną walutę – euro.

• 1999 / 27 lat

  W Krakowie zmarł Stanisław Hadyna, kompozytor, dyrygent, pisarz, założyciel i wieloletni kierownik Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”.

• 1999 / 27 lat

  Weszła w życie reforma administracyjna państwa, rozpoczęto także wdrażanie reformy ochrony zdrowia i reformy emerytalnej.

• 1995 / 31 lat

  Przeprowadzono denominację złotego; 10 tys. starych złotych zastąpił jeden nowy złoty; zarówno stare jak i nowe złote obowiązywały jeszcze przez dwa lata, do końca 1996 r.

• 1995 / 31 lat

  Powstała Światowa Organizacja Handlu (WTO).

• 1995 / 31 lat

  Austria, Finlandia i Szwecja stały się członkami Unii Europejskiej.

• 1994 / 32 lata

  W Świdrze pod Warszawą zmarła Ryszarda Hanin, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Zapamiętaj imię swoje”, „Jeszcze tylko ten las”, „Noce i dnie” oraz serialu „Polskie drogi”.

• 1993 / 33 lata

  Zgodnie z ustawą Zgromadzenia Federalnego o likwidacji państwa czechosłowackiego powstały dwa odrębne państwa: Republika Czeska i Republika Słowacka.

• 1993 / 33 lata

  Wprowadzono pełną unię celną w ramach Wspólnoty Europejskiej.

• 1989 / 37 lat

  Zniesiono kartki na benzynę, asygnaty na samochody i reglamentację węgla dla odbiorców indywidualnych.

• 1988 / 38 lat

  Władze PRL ostatecznie zakończyły zagłuszanie Radia Wolna Europa.

• 1979 / 47 lat

  W Warszawie zmarł Bolesław Piasecki, w latach trzydziestych jeden z przywódców Obozu Narodowo-Radykalnego, twórca ONR-Falanga. W czasie wojny komendant Konfederacji Narodu (1941–1944). Po aresztowaniu przez NKWD rozpoczął współpracę z władzami komunistycznymi. Przewodniczący Stowarzyszenia „PAX”, członek Rady Państwa (1971–1979).

• 1977 / 49 lat

  W Czechosłowacji ogłoszona została „Karta 77” – deklaracja w obronie praw człowieka skierowana do władz komunistycznych. Pierwszymi rzecznikami Karty byli Jan Patočka, Václav Havel oraz Jiři Hajek.

• 1974 / 52 lata

  Postała Centralna Wytwórnia Filmów i Programów Telewizyjnych „Poltel”.

• 1973 / 53 lata

  Dania, Irlandia i Wielka Brytania przystąpiły do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.

• 1973 / 53 lata

  W Polsce wprowadzono system kodów pocztowych.

• 1973 / 53 lata

  W wyniku połączenia Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”, wydawnictwa Książka i Wiedza oraz Przedsiębiorstwa Upowszechniania Prasy i Książki „Ruch” powstał koncern RSW „Prasa-Książka-Ruch”.

• 1972 / 54 lata

  Weszło w życie porozumienie o otwarciu granic pomiędzy PRL a NRD dla bezwizowego i bezpaszportowego ruchu turystycznego.

• 1972 / 54 lata

  Powstały zespoły filmowe: Panorama, Pryzmat, Silesia, X.

• 1967 / 59 lat

  Premiera filmu „Małżeństwo z rozsądku” w reżyserii Stanisława Barei.

• 1965 / 61 lat

  Wszedł w życie Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

• 1958 / 68 lat

  Powstało Studio Miniatur Filmowych.

• 1957 / 69 lat

  W Stargardzie Szczecińskim urodziła się Ewa Kasprzyk, aktorka, przez wiele lat związana z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, a od 2000 r. z Teatrem Kwadrat w Warszawie; znana m.in. z filmów „Dziewczęta z Nowolipek” i „Kogel-mogel” oraz serialu „Złotopolscy”.

• 1953 / 73 lata

  W Katowicach zmarł Ludomir Różycki, kompozytor, dyrygent, pedagog.

• 1953 / 73 lata

  W Zwierzynie w woj. lubuskim urodził się Zenon Plech, żużlowiec, srebrny i brązowy medalista indywidualnych mistrzostw świata.

• 1952 / 74 lata

  Powołano Centralny Urząd Kinematografii.

• 1952 / 74 lata

  W Zaklikowie urodziła się Bożena Adamek, aktorka.

• 1947 / 79 lat

  W życie weszło porozumienie o utworzeniu w Niemczech amerykańsko-brytyjskiej strefy okupacyjnej tzw. Bizonii.

• 1947 / 79 lat

  W Warszawie urodził się Andrzej Kurek, fizyk, dziennikarz telewizyjny, popularyzator nauki, współautor telewizyjnego programu „Sonda”.

• 1946 / 80 lat

  Wszedł w życie dekret Krajowej Rady Narodowej z 25 września 1945 r. o nowym prawie małżeńskim.

• 1944 / 82 lata

  W Wołkowysku urodziła się Teresa Torańska, dziennikarka i pisarka, współpracowniczka tygodnika „Kultura” oraz „Kultury” paryskiej. Autorka wielu wywiadów, m.in. z komunistycznymi działaczami, przeprowadzonymi podczas stanu wojennego.

• 1944 / 82 lata

  W Warszawie urodził się Zdzisław Ambroziak, siatkarz, dziennikarz sportowy.

• 1944 / 82 lata

  Dekretem Krajowej Rady Narodowej utworzono Armię Ludową, jej dowódcą mianowany został Michał Żymierski.

• 1943 / 83 lata

  W Warszawie urodził się Allan Starski, scenograf filmowy; w 1993 r. wraz ze scenografką Ewą Braun został laureatem Oscara za scenografię do filmu „Lista Schindlera” w reżyserii Stevena Spielberga.

• 1943 / 83 lata

  W Warszawie urodził się Wojciech Wójcik, reżyser, autor filmów „Karate po polsku”, „Trójkąt Bermudzki” oraz seriali „Ekstradycja” i „Sfora”.

• 1940 / 86 lat

  W Trembowli urodziła się Joanna Jędryka, aktorka filmowa.

• 1938 / 88 lat

  W Malicach urodził się Józef Skwark, aktor teatralny, odtwórca roli Adama Cisowskiego w ekranizacji powieści Kornela Makuszyńskiego „Szatan z VIII klasy” w reżyserii Marii Kaniewskiej (1960).

• 1938 / 88 lat

  Premiera filmu Józefa Lejtesa „Kościuszko pod Racławicami”.

• 1937 / 89 lat

  W Augustowie urodził się Janusz Michałowski, aktor, wystąpił m.in. w serialach „Mistrz i Małgorzata” oraz „Boża podszewka”.

• 1937 / 89 lat

  W Płocku urodził się Adam Wiśniewski-Snerg, pisarz science fiction, pierwowzór postaci Sneera w powieści „Limes Inferior” Janusza A. Zajdla.

• 1933 / 93 lata

  W Międzyrzecu Podlaskim urodził się Mieczysław Kalenik, aktor, znany m.in. z roli Zbyszka z Bogdańca w filmie „Krzyżacy” Aleksandra Forda.

• 1930 / 96 lat

  W Lublinie urodził się Henryk Kukier, bokser, trzykrotny olimpijczyk, mistrz Europy z 1953 roku.

• 1929 / 97 lat

  W Łodzi urodził się Zbigniew Nienacki (właśc. Nowicki), pisarz, dziennikarz, autor m.in. cyklu powieści przygodowych o Panu Samochodziku.

• 1925 / 101 lat

  W Wolnym Mieście Gdańsk otwarty został Polski Urząd Pocztowy; we wrześniu 1939 r. był bohatersko broniony przed atakiem Niemców.

• 1922 / 104 lata

  We Lwowie urodził się Andrzej Hiolski, śpiewak operowy, baryton.

• 1922 / 104 lata

  W Homlu w rodzinie żydowskiej związanej z Bundem urodził się Marek Edelman, ostatni przywódca Powstania w Getcie Warszawskim, uczestnik Powstania Warszawskiego; po wojnie kardiolog, opozycjonista, działacz Komitetu Obrony Robotników.; dokładna data urodzin nie jest znana, przyjęto, że przyszedł na świat 1 stycznia 1922 r.

• 1917 / 109 lat

  W Kamionce pod Ropczycami urodził się Wilhelm Mach, krytyk literacki, prozaik.

• 1917 / 109 lat

  Urodziła się Iza Bieżuńska-Małowist, historyk.

• 1917 / 109 lat

  W Wiedniu urodził się Erwin Axer, reżyser teatralny, eseista, pedagog; jeden z największych twórców powojennego teatru; wieloletni dyrektor warszawskiego Teatru Współczesnego.

• 1915 / 111 lat

  Urodził się Józef Światło, w latach 1951–1953 wicedyrektor kluczowego X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego; w grudniu 1953 r. uciekł na Zachód. W audycjach Radia Wolna Europa „Za kulisami partii i bezpieki”, opowiadał o osobach z PRL-owskiego aparatu władzy. Sam był jego częścią - aresztował zarówno Leopolda Okulickiego, jak i potem Władysława Gomułkę i Michała Rolę-Żymierskiego. Wcześniej jednak brał udział w kampanii wrześniowej, zbiegł z niewoli niemieckiej, a wywieziony w głąb ZSRR wstąpił do dywizji kościuszkowskiej.

• 1909 / 117 lat

  W Warszawie urodził się Sylwester Braun, żołnierz Armii Krajowej, fotograf Powstania Warszawskiego.

• 1909 / 117 lat

  We wsi Uhrynów Stary niedaleko Kałusza urodził się Stepan Bandera, przywódca Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), współodpowiedzialny za zbrodnie dokonane przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na polskiej ludności na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943–1944.

• 1905 / 121 lat

  We Lwowie urodził się Stanisław Mazur, matematyk, współpracownik Stefana Banacha, jeden z twórców lwowskiej szkoły matematycznej.

• 1895 / 131 lat

  W Waszyngtonie urodził się John Edgar Hoover, prawnik, w latach 1924–1972 dyrektor FBI – Federalnego Biura Śledczego.

• 1893 / 133 lata

  W Warszawie urodził się Mieczysław Krawicz, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, autor m.in. filmów „Jadzia” (1936) i „Jego wielka miłość” (1936).

• 1879 / 147 lat

  W Lublinie urodziła się Mieczysława Ćwiklińska (z domu Trapszo), aktorka, śpiewaczka; wystąpiła m.in. w filmach „Czy Lucyna to dziewczyna?”, „Granica”, „Trędowata” i „Ulica graniczna”.

• 1876 / 150 lat

  W Tarnowie urodziła się Dorota Kłuszyńska (z domu Pilcer) działaczka społeczna, feministka, członek Rady Naczelnej PPS i Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego.

• 1863 / 163 lata

  Proklamacja prezydenta USA Abrahama Lincolna o zniesieniu niewolnictwa.

• 1863 / 163 lata

  W Paryżu urodził się Pierre de Coubertin, pomysłodawca i realizator idei nowożytnych igrzysk olimpijskich.

• 1860 / 166 lat

  W Królestwie Polskim do obiegu wszedł pierwszy polski znaczek pocztowy – przedstawiał tarczę herbową z białym dwugłowym orłem na czerwonym tle i miał wartość 10 kopiejek.

• 1848 / 178 lat

  W wileńskim ratuszu odbyła się premiera dwuaktowej opery Stanisława Moniuszki „Halka”. Dziesięć lat później, w Teatrze Wielkim, w Warszawie odbyła się premiera tej samej opery w znanej do dziś wersji czteroaktowej.

• 1842 / 184 lata

  W Królestwie Polskim rubel równy 100 kopiejkom stał się obowiązującą jednostką walutową, zastępując złotego polskiego równego 30 groszom.

• 1836 / 190 lat

  W Czerniawce Małej w powiecie berdyczowskim urodził się Zygmunt Padlewski, działacz niepodległościowy, członek Komitetu Centralnego Narodowego i stronnictwa „czerwonych”, naczelnik Warszawy w Powstaniu Styczniowym.

• 1821 / 205 lat

  Ukazało się pierwsze wydanie „Kurjera Warszawskiego”, gazety codziennej ukazującej się do 1939 roku.

• 1799 / 227 lat

  W Antoszwińciach na Wileńszczyźnie urodził się Andrzej Towiański, filozof, reprezentant mesjanizmu polskiego, założyciel sekty religijnej, nazywanej Kołem Sprawy Bożej.

• 1791 / 235 lat

  W Warszawie ukazało się pierwsze wydanie czasopisma informacyjnego „Gazeta Narodowa i Obca”, wydawanego z inicjatywy przedstawicieli obozu reformatorskiego Sejmu Wielkiego.

• 1774 / 252 lata

  W Warszawie zmarł Jan Jerzy Plersch, rzeźbiarz, autor prac m.in. na Zamku Królewskim w Warszawie, w pałacu w Wilanowie oraz w Ogrodzie Saskim.

• 1467 / 559 lat

  W Kozienicach urodził się przyszły król Polski Zygmunt I Stary, panujący w latach 1506–1548.