28 GRUDNIA

• 1989 / 36 lat

  Sejm przyjął dziesięć ustaw z tzw. planu Balcerowicza, dotyczących reform gospodarczo-ustrojowych; miały one umożliwić transformację gospodarki sterowanej centralnie w rynkową.

• 2021 / 4 lata

  W Warszawie zmarł Jan Mayzel, aktor teatrów im. Juliusza Osterwy w Lublinie oraz warszawskich: Powszechnego, Komedii, Dramatycznego oraz muzycznego Roma. Widzowie dużego ekranu zapamiętali go z ról w takich filmach i serialach jak "Miś" Stanisława Barei, "Kingsajz" Juliusza Machulskiego i "Alternatywy 4".

• 2016 / 9 lat

  W Bremerhaven zmarł Tadeusz Olechnowicz, żeglarz, ostatni komendant „Daru Pomorza”, współtwórca i pierwszy komendant „Daru Młodzieży”, zwycięzca regat The Cutty Sark Tall Ships Races w 1982 r.

• 2004 / 21 lat

  W Nowym Jorku zmarła Susan Sontag, autorka esejów, opowiadań i powieści, zaliczana do grona twórców i teoretyków postmodernizmu; uważana za jedną z najbardziej znaczących intelektualistek XX w.

• 2000 / 25 lat

  W Norwegii otwarto ośmiokilometrowy podmorski tunel Bomlafjord, łączący wyspę Foyno ze stałym lądem. W swoim najniższym miejscu tunel schodzi na głębokość 262,5 metra pod poziomem morza.

• 1993 / 32 lata

  W Warszawie zmarł Ludwik Perski, reżyser filmów dokumentalnych.

• 1981 / 44 lata

  Stan wojenny: zakończył się najdłuższy w powojennym górnictwie strajk, podjęty przez załogę kopalni węgla „Piast” w Bieruniu po wprowadzeniu stanu wojennego. Do końca protestu 650 metrów pod ziemią wytrwało ponad tysiąc górników, którzy spędzili na dole dwa tygodnie.

• 1977 / 48 lat

  Oddano do użytku Centralną Magistralę Kolejową, łączącą Zawiercie z Grodziskiem Mazowieckim. 

• 1967 / 58 lat

  W Holis (USA) zmarł Józef Obrębski, etnolog, socjolog, uczeń profesora Bronisława Malinowskiego.

• 1962 / 63 lata

  W Warszawie zmarł Kazimierz Świtalski, żołnierz Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1928–1929), premier (1929), marszałek Sejmu RP (1930–1935), następnie senator; w latach 1939–1945 w niemieckiej niewoli; po wojnie więziony przez władze komunistyczne (1948–1956).

• 1961 / 64 lata

  Premiera filmu „Historia żółtej ciżemki” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

• 1959 / 66 lat

  Powstały Zakłady Górnicze „Lubin”, dwa lata później przekształcone w Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi – KGHM.

• 1956 / 69 lat

  Najwyższy Sąd Wojskowy uchylił wyrok z 1953 r. w sprawie biskupa Czesława Kaczmarka.

• 1955 / 70 lat

  W Changchun urodził się Lu Xiaobo, chiński literaturoznawca, pisarz, uczestnik protestów na placu Tiananmen w 1989, sygnatariusz Karty 08, więzień polityczny, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 2010 roku.

• 1954 / 71 lat

  W Krakowie zmarł Wincenty Lustosławski, filozof, działacz polityczny i społeczny, prekursor ruchów abstynenckich i propagator jogi.

• 1946 / 79 lat

  Polska została członkiem UNICEF (Funduszu Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom).

• 1945 / 80 lat

  W Hollywood zmarł Theodore Dreiser, pisarz amerykański, autor „Finansisty” i „Tragedii amerykańskiej”.

• 1942 / 83 lata

  W Bukareszcie zmarł prof. Wacław Makowski, prawnik, minister sprawiedliwości w kilku rządach II RP, poseł na Sejm z listy BBWR (1928–1935), od 1931 r. wicemarszałek Sejmu; w latach 1935–1938 wicemarszałek Senatu; od 1938 r. pełnił funkcję marszałka Sejmu; 2 września 1939 r. przewodniczył ostatnim obradom Sejmu II RP.

• 1939 / 86 lat

  W niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen zmarł Stanisław Estreicher, historyk prawa, bibliograf, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 1919–1921 jego rektor; aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau w listopadzie 1939 r.

• 1937 / 88 lat

  W Paryżu zmarł Maurice Ravel, francuski kompozytor, pianista i dyrygent.

• 1936 / 89 lat

  We wsi Susiec koło Tomaszowa Lubelskiego, w katastrofie lecącego ze Lwowa do Warszawy należącego do linii lotniczych LOT samolotu Lockheed Electra. Spośród 12 osób na pokładzie zginęły 3, a 3 kolejne zostały ranne.

• 1930 / 95 lat

  W Poznaniu urodził się Jerzy Krasuski, historyk, specjalista w dziedzinie historii stosunków polsko-niemieckich.

• 1928 / 97 lat

  W Krynicy założone zostało Krynickie Towarzystwo Hokejowe. 

• 1927 / 98 lat

  W Grabocinie w powiecie będzińskim urodził się Edward Babiuch, działacz komunistyczny, w latach 1970–1980 członek Biura Politycznego i sekretarz KC PZPR; premier PRL w 1980 r.

• 1925 / 100 lat

  W Konstantinowie (Rosja) urodził się Siergiej Aleksandrowicz Jesienin, poeta rosyjski.

• 1925 / 100 lat

  Sejm przyjął Ustawę o wykonaniu reformy rolnej.

• 1918 / 107 lat

  Powstańcy wielkopolscy zdobyli poznańską Cytadelę, wyzwolili Gniezno, Szamotuły i Wrześnię.

• 1916 / 109 lat

  W Nowej Hucie koło Kartuz urodził się Gerard Labuda, historyk, mediewista, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w latach 1962–65, prezes PAN i PAU.

• 1907 / 118 lat

  W Śniatyniu koło Stanisławowa urodził się Roman Palester, kompozytor. 

• 1904 / 121 lat

  We Lwowie odbyła się prapremiera widowiska „Betlejem polskie” Lucjana Rydla.

• 1899 / 126 lat

  W Genewie urodził się Eugeniusz Bodo, część źródeł jako miejsce jego urodzenia podaje Warszawę, jeszcze inne Łódź; jedna z największych gwiazd polskiego kina przedwojennego, aktor, piosenkarz, reżyser, scenarzysta i producent filmowy; znany z filmów „Czy Lucyna to dziewczyna?”, „Paweł i Gaweł”, „Piętro wyżej” oraz jako wykonawca piosenek „Ach, śpij kochanie”, „Umówiłem się z nią na dziewiątą”, „Już taki jestem zimny drań”.

• 1895 / 130 lat

  Wilhelm Roentgen opublikował pierwszy artykuł opisujący działanie tzw. promieni X.

• 1895 / 130 lat

  W paryskiej kawiarni Grand Café odbył się pierwszy komercyjny pokaz filmowy. Bracia Lumiere pokazali paryskiej publiczności cztery filmy: „Wyjście robotników z fabryki Lumiere w Lyonie”, „Śniadanie”, „Polewacz polany” oraz „Wjazd pociągu na stację w La Ciotat”.

• 1894 / 131 lat

  W Krakowie zmarł Henryk Rodakowski, malarz, portrecista, przedstawiciel nurtu romantycznego.

• 1880 / 145 lat

  W Przyszowej urodził się Tytus Czyżewski, krytyk sztuki, poeta, malarz.

• 1866 / 159 lat

  W Zawichoście urodził się Szymon Askenazy, historyk, dyplomata, profesor Uniwersytetu Lwowskiego.

• 1863 / 162 lata

  Zmarła Maryla Wereszczakówna, primo voto Puttkamer, szlachcianka litewska, ukochana i muza Adama Mickiewicza.

• 1856 / 169 lat

  W Stanach Zjednoczonych urodził się Thomas Woodrow Wilson – prezydent USA w latach 1913–1921; w orędziu do Kongresu z 8 stycznia 1918 r. przedstawił program pokojowy, znany jako 14 punktów Wilsona; 13. punkt dotyczył kwestii powstania niepodległej Polski.

• 1832 / 193 lata

  Z inicjatywy przebywających na emigracji Joachima Lelewela i Józefa Zaliwskiego powstał komitet Zemsta Ludu. Jego celem było przygotowanie i wywołanie kolejnego powstania na ziemiach polskich.

• 1233 / 792 lata

  Prawa miejskie otrzymały Toruń i Chełmno; prawo lokacyjne wystawił mistrz Zakonu Krzyżackiego Hermann von Salza.

• 1065 / 960 lat

  W Londynie konsekrowano Kolegiatę św. Piotra w Westminsterze, znaną powszechnie jako Opactwo Westminsterskie.