4 MARCA

• 1899 / 122 lata

  W Racławówce urodził się Józef Baran-Bilewski, kapitan Wojska Polskiego, sportowiec, mistrz Polski w pchnięciu kulą i rzucie dyskiem, rekordzista Polski, olimpijczyk; zamordowany w 1940 roku w Katyniu.

• 1819 / 202 lata

  W Warszawie urodziła się Narcyza Żmichowska, pisarka, poetka, uznawana za jedną z prekursorek feminizmu w Polsce; autorka „Poganki”, „Dwoistego życia” i „Białej róży”.

• 2018 / 3 lata

  Zmarła aktorka Grażyna Staniszewska, znana m.in z filmów „Zamach”, „Krzyż Walecznych” oraz roli Danusi Jurandówny w „Krzyżakach” Aleksandra Forda.

• 2017 / 4 lata

  W Warszawie zmarł ojciec Henryk Kietliński, pallotyn, prowincjał polskiej prowincji pallotynów, autor "Moich dialogów z Janem Pawłem II", harcerz Szarych Szeregów, odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

• 2016 / 5 lat

  W Warszawie zmarł Wojciech Skibiński - aktor teatralny i filmowy, związany ze stołecznymi teatrami, m.in. z Teatrem Dramatycznym; w filmie debiutował w „Zezowatym szczęściu” Andrzeja Munka; grał też m.in. w „Weselu” Wojciecha Smarzowskiego i w popularnym serialu „Czas honoru”.

• 2015 / 6 lat

  W Zalesiu Górnym zmarł Zbyszko Siemaszko, fotografik, reporter, dokumentalista odbudowy Warszawy, żołnierz Armii Krajowej.

• 2012 / 9 lat

  W Warszawie zmarł Michał Issajewicz "Miś", żołnierz ZWZ-AK, członek Zgrupowania Agat i Batalionu "Parasol"; uczestniczył w akcji wykonania wyroku na gen. Franzu Kutscherze, dowódcy SS i policji Dystryktu Warszawa; więzień KL Stutthof.

• 2011 / 10 lat

  Premiera filmu „Sala samobójców” w reżyserii Jana Komasy.

• 2007 / 14 lat

  W Warszawie zmarł Tadeusz Nalepa, gitarzysta i wokalista, legenda polskiego bluesa, twórca i lider zespołów Blackout i Breakout, autor wielu przebojów, m.in. „Oni zaraz przyjdą tu”, „Kiedy byłem małym chłopcem”, „Poszłabym za tobą”.

• 2004 / 17 lat

  W Warszawie zmarł Jeremi Przybora, poeta, aktor, współtwórca Kabaretu Starszych Panów.

• 2000 / 21 lat

  W Miami Beach zmarł Władysław Daniłowski, pianista, śpiewak, kompozytor, współzałożyciel i kierownik Chóru Dana.

• 1998 / 23 lata

  W Warszawie zmarł Adam Bień, działacz ruchu ludowego, członek władz Polskiego Państwa Podziemnego, aresztowany przez NKWD i sądzony w procesie szesnastu w Moskwie. 

• 1994 / 27 lat

  Polska premiera filmu „Lista Schindlera” w reżyserii Stevena Spielberga.

• 1982 / 39 lat

  Stan wojenny: Andrzej Milczanowski skazany został na pięć lat więzienia za kierowanie w grudniu 1981 r. strajkiem w Regionie NSZZ „Solidarność” Pomorze Zachodnie.

• 1982 / 39 lat

  Stan wojenny: w Biurze Prasowym Rządu zaprezentowano dziennikarzom tekst tzw. deklaracji lojalności, którą przedstawiono do podpisu osobom zwalnianym z obozów internowania. 

• 1981 / 40 lat

  W Moskwie I sekretarz KC PZPR Stanisław Kania spotkał się z sowieckim przywódcą Leonidem Breżniewem; na spotkaniu omawiano m.in. działania, które miały ograniczyć wzrost znaczenia w Polsce Solidarności.

• 1979 / 42 lata

  Premiera serialu „Rodzina Połanieckich” w reżyserii Jana Rybkowskiego.

• 1979 / 42 lata

  Papież Jan Paweł II ogłosił swoją pierwszą encyklikę „Redemptor Hominis”.

• 1968 / 53 lata

  Decyzją ministra oświaty i szkolnictwa wyższego Henryka Jabłońskiego Adam Michnik i Henryk Szlajfer zostali bezprawnie skreśleni z listy studentów Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego; powodem usunięcia ich z uczelni był udział w studenckiej demonstracji przeciwko cenzurze oraz przekazywanie informacji o protestach zagranicznym dziennikarzom.

• 1953 / 68 lat

  W Pabianicach urodził się Paweł Janas, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, członek drużyny, która na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r. zdobyła trzecie miejsce; w latach 2003-2006 selekcjoner reprezentacji narodowej.

• 1951 / 70 lat

  Premiera filmu Jana Rybkowskiego „Warszawska premiera” z Janem Koecherem w roli Stanisława Moniuszki.

• 1951 / 70 lat

  W Gdańsku działalność rozpoczęła Szybka Kolej Miejska. Pierwsza linia obejmowała trasę Gdańsk Główny – Gdańsk-Nowy Port.

• 1947 / 74 lata

  W Mysen w Norwegii urodził się Jan Garbarek, saksofonista jazzowy i kompozytor, polskiego pochodzenia.

• 1945 / 76 lat

  Armia Czerwona zajęła Koszalin.

• 1943 / 78 lat

  W Warszawie zmarł Julian Krzewiński, aktor, śpiewak operowy (tenor), autor scenariuszy, librett i tekstów piosenek, m.in. "Bal na Gnojnej", "Już młodość uleciała" oraz współautor scenariusza filmu Mieczysława Krawicza "Każdemu wolno kochać". 

• 1942 / 79 lat

  W Sosnowcu urodził się Kazimierz Ratoń, poeta, autor tomików „Pieśni północne”, „Gdziekolwiek pójdę”, „Pieśni ocalone”.

• 1942 / 79 lat

  W Oświęcimiu urodził się Henryk Waniek, śląski malarz, poeta, filozof, krytyk, scenograf; autor książek „Dziady berlińskie”, „Pitagoras na trawie”, „Finis Silesiae”.

• 1941 / 80 lat

  W Poznaniu urodził się Hubert Wagner, siatkarz, wielokrotny reprezentant Polski; trener, uważany za jednego z najwybitniejszych szkoleniowców w historii polskiego sportu; prowadzona przez niego drużyna siatkarzy zdobyła mistrzostwo świata w Meksyku w 1974 r. oraz złoty medal olimpijski dwa lata później w Montrealu.

• 1941 / 80 lat

  W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Kazimierz Grześkowiak, satyryk, aktor, członek Silnej Grupy pod Wezwaniem, autor przebojów „Chłop żywemu nie przepuści”, „To je moje”, „Odmieniec”, „Kawalerskie noce”.

• 1941 / 80 lat

  Okupacyjne władze niemieckie wydały rozporządzenie o tzw. niemieckiej liście narodowościowej i niemieckiej przynależności państwowej na ziemiach wschodnich wcielonych do Rzeszy.

• 1940 / 81 lat

  W Przemyślu zmarł Artur Gustowski, wielkopolski przedsiębiorca i dziennikarz, od 1907 roku wydawca poznańskiego pisma „Kupiec”, animator życia gospodarczego w Wielkopolsce.

• 1939 / 82 lata

  W Sztabie Głównym Wojska Polskiego rozpoczęto prace nad planem obronnym na wypadek wojny z Niemcami o kryptonimie „Zachód”.

• 1938 / 83 lata

  W Przemyślanach koło Lwowa urodził się Adam Daniel Rotfeld, dyplomata, znawca problematyki bezpieczeństwa; dyrektor Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (1990-2002); minister spraw zagranicznych RP (2005); członek Grupy Ekspertów NATO ds. przygotowania Nowej Koncepcji Strategicznej Sojuszu (2009-2010); od 2008 r. współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych; b. przewodniczący Rady Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. 

• 1935 / 86 lat

  W Radomiu urodził się Kazimierz Paździor, bokser, mistrz olimpijski z Rzymu (1960) i mistrz Europy z Pragi (1957).

• 1932 / 89 lat

  W Pińsku urodził się Ryszard Kapuściński, reporter, dziennikarz, publicysta, wieloletni korespondent Polskiej Agencji Prasowej; autor m.in. "Wojny futbolowej", "Cesarza" oraz "Podróży z Herodotem".

• 1928 / 93 lata

  Odbyły się wybory do Sejmu II kadencji; najsilniejszym klubem parlamentarnym został Bezpartyjny Blok Wspierania Rządu, który zdobył 125 mandatów.

• 1906 / 115 lat

  W Krakowie urodził się Karol Estreicher (junior), historyk sztuki, bibliograf, muzealnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, twórca Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Collegium Maius. 

• 1904 / 117 lat

  W Zakopanem powstał Związek Górali.

• 1903 / 118 lat

  W Krakowie urodził się Adam Polewka, dziennikarz, pisarz, działacz polityczny, działacz PPS, KPP i PZPR, autor widowiska „Igrce w gród walą”.

• 1903 / 118 lat

  W Czarnkowie w Wielkopolsce urodził się Wacław Taranczewski, malarz.

• 1900 / 121 lat

  W Gatczynie koło Petersburga urodził się Jan Zachwatowicz, architekt, historyk sztuki, profesor Politechniki Warszawskiej; inicjator renowacji i odbudowy wielu zabytków polskich po 1945 r., m.in. Starego Miasta, katedry św. Jana i Zamku Królewskiego w Warszawie.

• 1896 / 125 lat

  Urodził się Stefan Pronaszko, piłkarz, współzałożyciel Polonii Warszawa, żołnierz wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej 1939 roku, major Wojska Polskiego, zamordowany w 1943 roku w niemieckim obozie Weimar-Buchenwald.

• 1886 / 135 lat

  W Sanoku urodził się Kazimierz Świtalski, żołnierz Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1928-1929), premier (1929), marszałek Sejmu w latach 1930-1935, senator. 

• 1863 / 158 lat

  Polskie oddziały powstańcze pod wodzą gen. Mariana Langiewicza stoczyły bitwę z Rosjanami pod Pieskową Skałą.

• 1789 / 232 lata

  W życie weszła Konstytucja Stanów Zjednoczonych, pierwsza ustawa zasadnicza na świecie, do której w Rzeczypospolitej odwołali się twórcy Konstytucji 3 Maja z 1791 r., będącej pierwszą europejską konstytucją.

• 1745 / 276 lat

  Urodził się Kazimierz Pułaski, bohater konfederacji barskiej i walk o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

• 1519 / 502 lata

  Hiszpański konkwistador Hernán Cortés wylądował na wybrzeżu Meksyku i rozpoczął podbój państwa Azteków. 

• 1513 / 508 lat

  Piła uzyskała od Zygmunta I prawa miejskie.

• 1484 / 537 lat

  W Grodnie w wieku 26 lat zmarł królewicz Kazimierz, syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki; kanonizowany w 1602 r.; patron Korony i Litwy.

• 1386 / 635 lat

  W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski.

• 1314 / 707 lat

  W Uniejowie zmarł Jakub Świnka, arcybiskup gnieźnieński w latach 1283-1314; zwolennik zjednoczenia państwa polskiego, podzielonego w wyniku rozbicia dzielnicowego.