12 PAźDZIERNIKA

• 1964 / 60 lat

  W Duesseldorfie rozpoczął się pierwszy proces załogi niemieckiego obozu zagłady w Treblince; na ławie oskarżonych zasiadł m.in. Kurt Hubert Franz – zastępca komendanta obozu Franza Stangla.

• 1794 / 230 lat

  Po klęsce bitwy pod Maciejowicami i dostaniu się do niewoli rosyjskiej Tadeusza Kościuszki naczelnikiem insurekcji został Tomasz Wawrzecki.

• 2010 / 14 lat

  W Warszawie zmarła Mirosława Dubrawska, aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa.

• 1996 / 28 lat

  Zmarł Stefan Knapp, malarz, którego prace zdobią między innymi londyńskie lotnisko Heatthrow, siedzibę ONZ w Genewie, centrum handlowe Aleksander’s w Paramus, New Jersey.

• 1990 / 34 lata

  Sejm powołał Straż Graniczną.

• 1976 / 48 lat

  Oddano do użytku trasę Warszawa-Katowice, tzw. gierkówkę.

• 1969 / 55 lat

  W Warszawie zmarł Zygmunt Kamiński, malarz i grafik, twórca obowiązującego wzoru godła Polski. Wykonał również ilustracje do powieści Stefana Żeromskiego i Władysława Reymonta.

• 1963 / 61 lat

  W Warszawie odsłonięto Pomnik Żołnierza 1. Armii Wojska Polskiego.

• 1963 / 61 lat

  Rada Państwa mianowała Mariana Spychalskiego marszałkiem Polski.

• 1961 / 63 lata

  Premiera filmu „Ogniomistrz Kaleń” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

• 1953 / 71 lat

  Uwięziony przez władze komunistyczne prymas Stefan Wyszyński został przewieziony z Rywałdu do Stoczka koło Lidzbarka Warmińskiego.

• 1952 / 72 lata

  W Warszawie urodził się Andrzej Krzysztof Kunert, historyk, publicysta, w latach 2010–2016 sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (ROPWiM).

• 1944 / 80 lat

  Pierwsza masowa dezercja w LWP: w nocy z 12 na 13 października z 31 pułku piechoty 7 Dywizji Piechoty zdezerterowało 636 żołnierzy.

• 1943 / 81 lat

  1. Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki rozpoczęła bój pod Lenino. W walkach zginęło ponad pół tysiąca żołnierzy polskich, a prawie 1800 odniosło rany, co stanowiło ok. 20 proc. stanu osobowego formacji.

• 1942 / 82 lata

  W okupowanej przez Niemców Warszawie kilkanaście organizacji konspiracyjnych założyło Społeczną Organizację Samoobrony (SOS), działającą we współpracy z Kierownictwem Walki Cywilnej.

• 1939 / 85 lat

  Okupacja niemiecka: dekret Adolfa Hitlera o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa.

• 1935 / 89 lat

  Premier Walery Sławek podał się do dymisji.

• 1931 / 93 lata

  W Rio de Janeiro odsłonięto znany na całym świecie 38-metrowy pomnik Chrystusa Odkupiciela; monument zaprojektował francuski rzeźbiarz polskiego pochodzenia Paul Landowski.

• 1921 / 103 lata

  Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska.

• 1920 / 104 lata

  Gen. Lucjan Żeligowski proklamował powstanie Litwy Środkowej, nad którą sprawował władzę jako naczelny dowódca.

• 1920 / 104 lata

  Wojna polsko-bolszewicka: w Rydze delegacje polska i sowiecka podpisały preliminaria pokojowe oraz umowę rozejmową.

• 1919 / 105 lat

  W Hotelu Francuskim w Krakowie odbył się zjazd założycielski Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

• 1918 / 106 lat

  Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wprowadziła nową rotę przysięgi i przejęła władzę nad Polską Siłą Zbrojną.

• 1915 / 109 lat

  W Krakowie urodziła się Irena Orska, aktorka.

• 1901 / 123 lata

  W Warszawie wmurowano kamień węgielny pod budowę kościoła Najświętszego Zbawiciela.

• 1891 / 133 lata

  We Wrocławiu urodziła się Edyta Stein, filozofka, teolożka, pochodzenia żydowskiego, karmelitanka - imię zakonne Teresa Benedykta od Krzyża; zamordowana w niemieckim obozie zagłady Auschwitz-Birkenau w 1942 r.; kanonizowana w 1998 r.

• 1844 / 180 lat

  Wmurowano kamień węgielny pod budowę dworca kolejowego Kraków Główny.

• 1842 / 182 lata

  W Roszkowej Woli koło Rawy Mazowieckiej, urodziła się Franciszka Siedliska, zakonnica, założycielka zgromadzenia nazaretanek; beatyfikowana w 1989 r.

• 1840 / 184 lata

  W Krakowie urodziła się Helena Modrzejewska, jedna z najwybitniejszych polskich aktorek; wśród jej najlepszych kreacji wymienia się szekspirowskie role Ofelii, Julii i Lady Makbet.

• 1736 / 288 lat

  W Gdańsku urodził się Michał Jerzy Poniatowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, młodszy brat Stanisława Augusta.