22 GRUDNIA

• 1947 / 77 lat

  W Krakowie przed Najwyższym Trybunałem Narodowym zakończył się  tzw. pierwszy proces oświęcimski. Na ławie oskarżonych zasiadło 40 członków załogi niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau. 23 z nich skazano na karę śmierci, w przypadku 16 orzeczono karę pozbawienia wolności, a jednego z oskarżonych uniewinniono.

• 1864 / 160 lat

  Urodził się Bohdan Dyakowski, jeden z założycieli Ligi Ochrony Przyrody, autor wielu opracowań popularyzujących wiedzę o przyrodzie, takich jak "Atlas motyli krajowych", "O dawnych łowach i dawnej zwierzynie", "Z puszczy białowieskiej".

• 2020 / 4 lata

  Otwarto most Anny Jagiellonki na Wiśle w Warszawie.

• 2018 / 6 lat

  W Jerozolimie zmarł Symcha Ratajzer-Rotem ps. Kazik, ostatni żyjący uczestnik powstania w getcie warszawskim, łącznik Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB), od 2008 r. Honorowy Obywatel miasta stołecznego Warszawy.

• 2011 / 13 lat

  Zmarł Piotr Figiel, pianista i kompozytor, autor muzyki do filmów „Con Amore”, „Przepraszam, czy tu biją”, „Piłkarski poker” oraz przebojów estradowych: „Powrócisz tu”, „Jaka jesteś, Mario”, „To był świat w zupełnie starym stylu”.

• 2010 / 14 lat

  Jorge Rafael Videla, prezydent Argentyny w latach 1976–81 i przywódca rządzącej krajem junty wojskowej, został skazany na karę dożywotniego więzienia za zbrodnie popełnione przez władze w czasie jego rządów.

• 2001 / 23 lata

  W Warszawie zmarł Grzegorz Ciechowski, muzyk, kompozytor, instrumentalista, wokalista, lider zespołu Republika.

• 2000 / 24 lata

  Leszek Balcerowicz został prezesem Narodowego Banku Polskiego.

• 1990 / 34 lata

  Lech Wałęsa na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego został zaprzysiężony na prezydenta RP; tego samego dnia na Zamku Królewskim w Warszawie odebrał insygnia władzy prezydenckiej II RP z rąk Ryszarda Kaczorowskiego – ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie.

• 1989 / 35 lat

  W Paryżu zmarł Samuel Beckett, irlandzki prozaik, dramaturg, eseista; jeden z twórców teatru absurdu; autor dramatu „Czekając na Godota”; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1969 r.

• 1984 / 40 lat

  Powstała Inspekcja Robotniczo-Chłopska, instytucja mająca pełnić rolę tzw. społecznej kontroli w sprawach gospodarki i handlu.

• 1978 / 46 lat

  W Warri (Nigeria) urodził się Emmanuel Olisadebe, piłkarz, Mistrz Polski z Polonią Warszawa w sezonie 1999/2000. Od 2000 roku obywatel Polski, w reprezentacji narodowej rozegrał 25 spotkań, strzelając w nich 11 bramek, uczestnik mistrzostw świata w 2002 roku.

• 1971 / 53 lata

  W Warszawie urodził się Xawery Żuławski, reżyser, scenarzysta, autor filmu „Wojna polsko-ruska”.

• 1970 / 54 lata

  Premiera filmu Jerzego Zarzyckiego „Pogoń za Adamem” z Janem Machulskim, Polą Raksą i Stanisławem Mikulskim w rolach głównych.

• 1970 / 54 lata

  W Duesseldorfie sąd skazał na karę dożywotniego więzienia Franza Stangla, byłego komendanta niemieckiego obozu zagłady w Treblince, w którym do czasu likwidacji w listopadzie 1943 r. zamordowano około 900 tys. Żydów.

• 1966 / 58 lat

  Telewizja Polska zaprezentowała pierwszy odcinek spektaklu-serialu „Stawka większa niż życie”.

• 1965 / 59 lat

  Premiera filmu Davida Leana „Doktor Żywago” z Omarem Shariffem w roli tytułowej. Zrealizowany wg powieści Borysa Pasternaka film zdobył 5 Oscarów.

• 1965 / 59 lat

  W Wałbrzychu urodziła się Urszula Włodarczyk, lekkoatletka, trzykrotna uczestniczka Igrzysk Olimpijskich, wielokrotna medalistka mistrzostw świata i Europy w siedmioboju i pięcioboju.

• 1964 / 60 lat

  W Warszawie pod oddziałem Narodowego Banku Polskiego przy ul. Jasnej nieznani do dziś sprawcy dokonali napadu na kasjerkę Centralnego Domu Towarowego; bandyci zastrzelili jednego z konwojentów i zrabowali 1 milion 300 tys. złotych.

• 1962 / 62 lata

  W Katowicach zmarł Zygmunt Dadlez, lekarz pulmonolog, twórca i dyrektor sanatorium w Istebnej.

• 1961 / 63 lata

  W Gliwicach urodził się Dariusz Dusza, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów, twórca zespołów Śmierć Kliniczna i Absurd.

• 1960 / 64 lata

  W Nowym Jorku urodził się Jean Michel Basquiat, amerykański malarz, przedstawiciel „nowego ekspresjonizmu”, jeden z prekursorów nurtu graffiti.

• 1960 / 64 lata

  Sejm Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej uchwalił poprawkę do Konstytucji, ustalającą liczbę posłów na 460 (do tej pory Sejmy liczyły 444 posłów, a od 1958 – 458 posłów).

• 1952 / 72 lata

  W Stanach Zjednoczonych opublikowano raport komisji Izby Reprezentantów dotyczący zbrodni katyńskiej. Uznawał on winę Związku Sowieckiego i zalecał przedstawienie tej kwestii w ONZ oraz wniesienie oskarżenia do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze.

• 1942 / 82 lata

  Atak Żydowskiej Organizacji Bojowej na niemiecką kawiarnię „Cyganeria” przy ul. Szpitalnej w Krakowie. Wśród Niemców byli zabici i ranni.

• 1939 / 85 lat

  W Paryżu urodziła się Anna Micińska, historyczka literatury, eseistka, wybitna znawczyni i popularyzatorka twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza.

• 1937 / 87 lat

  W Warszawie urodziła się Bożena Mamontowicz-Łojek, historyk, teatrolog, prezes Polskiej Fundacji Katyńskiej, założycielka Warszawskiej Rodziny Katyńskiej. Żona historyka prof. Jerzego Łojka – syna zamordowanego w Katyniu mjr. Leopolda Łojka.

• 1934 / 90 lat

  Premiera filmu Józefa Lejtesa „Młody las”.

• 1930 / 94 lata

  Na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu za najlepszy samolot myśliwski uznany został PZL P-6, którego konstruktorem był inż. Zygmunt Pułaski.

• 1924 / 100 lat

  W Poznaniu zmarł Józef Englich, prawnik, działacz gospodarczy, minister skarbu II Rzeczpospolitej w rządach Józefa Świeżyńskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.

• 1922 / 102 lata

  W Warszawie urodził się Andrzej Tymowski, socjolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, powstaniec warszawski, żołnierz batalionu „Parasol”.

• 1917 / 107 lat

  I wojna światowa: Początek rokowań pokojowych w Brześciu między państwami centralnymi a Rosją Sowiecką.

• 1914 / 110 lat

  I Brygada Legionów Polskich podjęła walkę przeciwko wojskom rosyjskim pod Łowczówkiem koło Tarnowa; bitwa trwała do 26 grudnia.

• 1912 / 112 lat

  W Zabrzu otwarto pierwsze kino na Górnym Śląsku – „Kino Lichtspielhaus” (po 1945 roku nosiło nazwę „Wolność”, obecnie „Roma”).

• 1906 / 118 lat

  W Łodzi rozpoczął się tzw. lokaut łódzki. Po proteście robotniczym przeciwko zwolnieniu z pracy 98 pracowników, Ignacy Poznański zamknął swoją fabrykę, a sześciu najważniejszych łódzkich przemysłowców poszło za jego przykładem. Przez ponad trzy miesiące bez pracy pozostawało ponad 25 tysięcy robotników.

• 1900 / 124 lata

  Henryk Sienkiewicz otrzymał notarialny akt własności posiadłości w Oblęgorku, majątku, zakupionego ze składek społecznych z okazji rocznicy 25-lecia pracy literackiej pisarza.

• 1899 / 125 lat

  Urodził się Michał Hamburger, piłkarz (od 1917 do 1927 r.) warszawskiej Polonii, po zakończeniu kariery sportowej zasiadał w zarządzie tego klubu. Z wykształcenia prawnik. Gorący patriota - w 1918 r. na ochotnika zaciągnął się do wojska i dosłużył się Krzyża Walecznych. W czasie II wojny światowej na przekór swojemu żydowskiemu pochodzeniu mieszkał po aryjskiej stronie Warszawy, angażował się w działania konspiracji i przypłacił to życiem. 12 kwietnia 1943 r. został zastrzelony przez niemieckiego żandarma.

• 1894 / 130 lat

  Alfred Dreyfus, oficer armii francuskiej, pochodzenia żydowskiego, niesłusznie oskarżony o zdradę państwa – przekazanie Niemcom francuskich tajemnic wojskowych – skazany został na dożywocie i zesłany na Wyspę Diabelską w Gujanie; w 1906 r. zrehabilitowany.

• 1864 / 160 lat

  W Kotiużyńcach (ówczesna gubernia kijowska) urodził się Bohdan Dyakowski, biolog, współtwórca Ligi Ochrony Przyrody, autor „Atlasu państwa zwierzęcego” wydawanego w latach 1903–1926.

• 1861 / 163 lata

  W Radzyniu Podlaskim urodził się Zenon Przesmycki (ps. Miriam, Jan Żagiel), poeta, krytyk literacki, tłumacz, wydawca, jeden z twórców programu Młodej Polski.

• 1840 / 184 lata

  W Collège de France w Paryżu Adam Mickiewicz wygłosił pierwszy wykład na temat literatury słowiańskiej.

• 1840 / 184 lata

  W Warszawie urodził się Izydor Lotto, polski wirtuoz skrzypiec, kompozytor i pedagog.

• 1811 / 213 lat

  W Warszawie urodził się Zenon Świętosławski, działacz polityczny, żołnierz Powstania Listopadowego, współtwórca Gromad Ludu Polskiego.

• 1785 / 239 lat

  W Roszkach pod Krotoszynem urodził się Adam Kasper Mierosławski, żołnierz armii Księstwa Warszawskiego, podpułkownik armii francuskiej, uczestnik Powstania Listopadowego, kawaler krzyża Virtuti Militari i Legii Honorowej. Ojciec Ludwika Mierosławskiego.

• 1755 / 269 lat

  W Orcet w Owernii urodził się Georges Couthon, francuski polityk, rewolucjonista, członek Komitetu Ocalenia Publicznego.

• 1639 / 385 lat

  W La Ferte-Milon urodził się Jean Baptiste Racine, poeta, dramatopisarz; przedstawiciel francuskiego klasycyzmu.

• 1216 / 808 lat

  W Rzymie papież Honoriusz III wydał bullę zatwierdzającą zakon dominikanów.