8 LISTOPADA

• 1864 / 161 lat

  W Carskim Siole car Aleksander II podpisał ukaz o kasacie klasztorów w Królestwie Polskim; na jego podstawie w nocy z 27 na 28 listopada 1864 r. władze rosyjskie przeprowadziły kasację 109 klasztorów.

• 1774 / 251 lat

  W Warszawie zaczęła się ukazywać Gazeta Warszawska. Jej wydawca, były jezuita, ks. Stefan Łuskina, otrzymał w 1773 roku przywilej królewski dający mu wyłączne prawo do wydania prasy na terenie Korony we wszystkich językach oprócz francuskiego.
   

• 2016 / 9 lat

  Donald Trump zwyciężył w wyborach prezydenckich w USA pokonując kandydatkę Partii Demokratycznej Hillary Clinton.

• 2016 / 9 lat

  W warszawskiej Dolinie Szwajcarskiej odsłonięto pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora – Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

• 2008 / 17 lat

  W Warszawie zmarł Mieczysław F. Rakowski, dziennikarz, w latach 1958–1982 redaktor naczelny tygodnika „Polityka”; od 1975 do 1990 r. członek KC PZPR; poseł na Sejm (1972–1989); premier PRL (1988–1989) i ostatni I sekretarz KC PZPR.

• 2006 / 19 lat

  Do Polski przyleciały pierwsze dwa zakupione w USA samoloty wielozadaniowe F-16.

• 2006 / 19 lat

  Indeks WIG20 po raz pierwszy w historii Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie przekroczył granicę 50 tysięcy punktów.

• 2000 / 25 lat

  W Warszawie zmarł Józef Pińkowski, działacz komunistyczny, ekonomista; w latach 1971–1981 członek KC PZPR; od września 1980 do lutego 1981 r. stał na czele rządu PRL.

• 2000 / 25 lat

  W Krakowie zmarł Krzysztof Litwin, aktor, grafik, malarz; odtwórca postaci sierżanta Walczaka w serialu „Przygody psa Cywila”; był pierwszym kompozytorem „Piwnicy Pod Baranami” i autorem muzyki do pierwszego piwnicznego hymnu; występował w Teatrze Telewizji oraz na scenach Starego Teatru i Operetki Krakowskiej.

• 1992 / 33 lata

  W Warszawie zmarła Hanna Skarżanka, aktorka; żołnierz Kedywu Wileńskiego Okręgu AK; w okresie stanu wojennego zaangażowana w działalność podziemnej Solidarności; przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpiła m.in. w filmach „Prawo i pięść”, „Rok spokojnego słońca” i „Dolina Issy”.

• 1988 / 37 lat

  George Bush wygrał wybory prezydenckie w USA.

• 1986 / 39 lat

  W Moskwie zmarł Wiaczesław Mołotow, przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych ZSRS (1930–1941), od 1939 r. komisarz spraw zagranicznych; sygnatariusz układu sojuszniczego z III Rzeszą, tzw. paktu Ribbentrop-Mołotow; wspólnie z innymi członkami BP KC WKP(b) podpisał uchwałę z 5 marca 1940 r. o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych przebywających w sowieckich obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz polskich więźniów przetrzymywanych przez NKWD – w wyniku tej decyzji zgładzono około 22 tys. obywateli polskich.

• 1976 / 49 lat

  List otwarty Karola Modzelewskiego do I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka.

• 1960 / 65 lat

  John F. Kennedy zwyciężył w wyborach prezydenckich w USA.

• 1956 / 69 lat

  Początek prac Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu.

• 1953 / 72 lata

  W Paryżu zmarł Iwan Bunin, rosyjski poeta, nowelista, tłumacz; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1933 r.

• 1948 / 77 lat

  Dekretem Ministerstwa Kultury i Sztuki powołany został Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” pod kierownictwem prof. Tadeusza Sygietyńskiego.

• 1942 / 83 lata

  II wojna światowa: siły brytyjsko-amerykańskie w ramach operacji „Torch” wylądowały w kontrolowanych przez siły Państwa Francuskiego Maroku i Algierii. 

• 1942 / 83 lata

  W Warszawie zmarł Edward Puchalski, reżyser filmowy, scenarzysta, aktor.

• 1937 / 88 lat

  W Stryju urodził się Jan Kociniak, aktor filmowy i teatralny, związany z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpił m.in. w filmach „Rękopis znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hassa i „Miś” Stanisława Barei; jego głosem mówił Gucio w „Pszczółce Mai” oraz Kubuś Puchatek w serii filmów animowanych.

• 1935 / 90 lat

  W Sceaux urodził się Alain Delon, francuski aktor, producent filmowy; znany m.in. z filmów „Rocco i jego bracia”, „Zaćmienie”, „Lampart”, „Czarny tulipan” i „Borsalino”.

• 1934 / 91 lat

  Urodził się Jerzy Sito, poeta, pisarz, autor sztuk scenicznych.

• 1933 / 92 lata

  Rozpoczęła działalność Polska Akademia Literatury. Prezesem PAL został Wacław Sieroszewski, jego zastępcą Leopold Staff, zaś sekretarzem Juliusz Kaden-Bandrowski.

• 1929 / 96 lat

  W Warszawie urodził się Jan Młodożeniec, plastyk, jeden z największych twórców plakatu, projektant graficzny, malarz.

• 1928 / 97 lat

  Władze Warszawy podjęły uchwałę o przemianowaniu placu Saskiego na pl. marszałka Józefa Piłsudskiego. Plac w 1939 r. nazwany został przez Niemców Adolf Hitler Platz, a w 1945 r. przez komunistów – pl. Zwycięstwa. W 1990 r. powrócił do nazwy z 1928 r.

• 1926 / 99 lat

  Urodził się Bogdan Baer, aktor teatralny i filmowy, związany z teatrami stołecznymi: Narodowym, Dramatycznym, Ateneum i Polskim.

• 1923 / 102 lata

  W Warszawie urodził się Józef Hen, pisarz, publicysta, scenarzysta; autor powieści „Nikt nie woła”, beletryzowanych biografii „Ja, Michał z Montaigne”, „Błazen – wielki mąż” – o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim i „Mój przyjaciel król” – o Stanisławie Auguście, a także książek „Nie boję się bezsennych nocy” i „Nowolipie”.

• 1923 / 102 lata

  W Monachium naziści podjęli nieudaną próbę obalenia Republiki Weimarskiej; na czele puczu stał Adolf Hitler i gen. Erich Ludendorff.

• 1918 / 107 lat

  Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali zwolnieni z niemieckiego więzienia w Twierdzy w Magdeburgu.

• 1917 / 108 lat

  W wyniku dokonanego w Piotrogrodzie zamachu stanu władzę w Rosji przejęła Rada Komisarzy Ludowych z Włodzimierzem Leninem na czele.

• 1917 / 108 lat

  W Olsztynie urodził się Tadeusz Nowakowski, pisarz, publicysta, współpracownik BBC i sekcji polskiej Radia Wolna Europa.

• 1912 / 113 lat

  Urodził się Eugeniusz Markowski, malarz, grafik, scenograf. W latach 1940–1955 przebywał za granicą, był członkiem grupy artystów „Libera Associazione Arti Figurative” we Włoszech.

• 1906 / 119 lat

  Pod Rogowem w pobliżu Łodzi działacze Organizacji Bojowej PPS pod dowództwem Józefa Montwiłł-Mireckiego przeprowadzili akcję na rosyjski pociąg pocztowy, zdobywając pieniądze na działalność niepodległościową; była to jedna z największych akcji bojowych Polskiej Partii Socjalistycznej.

• 1900 / 125 lat

  W Atlancie urodziła się Margaret Mitchell, pisarka, autorka powieści „Przeminęło z wiatrem”.

• 1898 / 127 lat

  Urodził się Wacław Ścibor-Rylski, aktor, reżyser, dyrektor teatru.

• 1888 / 137 lat

  Urodziła się Leokadia Pancewicz-Leszczyńska, aktorka teatralna i gwiazda kina międzywojennego.

• 1887 / 138 lat

  Emil Berliner opatentował w Stanach Zjednoczonych gramofon.

• 1877 / 148 lat

  W Warszawie zmarł Karol Beyer, pierwszy zawodowy fotograf warszawski; twórca polskiej fotografii profesjonalnej; numizmatyk.

• 1858 / 167 lat

  Urodził Tadeusz Wróblewski, prawnik i teoretyk prawa, bibliofil, zesłaniec syberyjski, po 1886 roku obrońca w procesach działaczy politycznych, założyciel biblioteki naukowej w Wilnie.

• 1841 / 184 lata

  Urodził się Stanisław Kramsztyk, fizyk, pedagog, popularyzator nauki, czynny działacz ruchu oświatowego w Warszawie w końcu 19. wieku. Był jednym ze współzałożycieli Kasy imienia Milanowskiego – wspomagającej finansowo młodych naukowców.

• 1781 / 244 lata

  W Makoszowach, obecnie dzielnicy Zabrza, urodził się Karol Godula, współtwórca górnośląskiego przemysłu, właściciel kilkudziesięciu kopalń i innych zakładów, jeden z najbogatszych przedsiębiorców w pierwszej połowie XIX wieku.

• 1674 / 351 lat

  Zmarł John Milton, angielski poeta, myśliciel, działacz obozu republikańskiego; autor „Raju utraconego”.

• 1632 / 393 lata

  W wolnej elekcji królem Polski wybrany został Władysław IV Waza, najstarszy syn zmarłego Zygmunta III.

• 1620 / 405 lat

  Pod Białą Górą wojska cesarsko-bawarskie dowodzone przez marszałka Johanna von Tilly'egopokonały armię czeskich protestantów i zajęły Pragę.

• 1519 / 506 lat

  Hiszpański dowódca Hernan Cortes wkroczył do Tenochtitlan – stolicy państwa Azteków.

• 1412 / 613 lat

  W Zagrzebiu podpisano dokument, na mocy którego król Węgier i Niemiec Zygmunt Luksemburczyk otrzymał od króla polskiego Władysława II Jagiełły pożyczkę w wysokości 37 tys. kop groszy praskich w zamian za zastaw trzynastu miast spiskich; miasta te pozostały przy Polsce do drugiej połowy XVIII w.

• 1292 / 733 lata

  Król Wacław II wydał akt lokacyjny dla Nowego Sącza.

• 1253 / 772 lata

  Papież Innocenty IV kanonizował biskupa Stanisława ze Szczepanowa.