12 MARCA

• 2000 / 25 lat

  Podczas kazania w bazylice św. Piotra Jan Paweł II przeprosił za błędy Kościoła katolickiego wobec wyznawców innych religii i niewierzących. Mówił m.in.: "Prosimy o przebaczenie za podziały, jakie nastąpiły wśród chrześcijan, za przemoc, jaką niektórzy z nich stosowali w służbie prawdy, oraz za postawy nieufności i wrogości, przyjmowane nieraz wobec wyznawców innych religii". "Jako chrześcijanie ponosimy odpowiedzialność za zło występujące dzisiaj. W obliczu ateizmu, obojętności religijnej, laicyzacji, relatywizmu etycznego, łamania prawa do życia, niewrażliwości na ubóstwo wielu krajów musimy zadawać sobie pytanie, w jakiej mierze i my ponosimy odpowiedzialność. Za cząstkę winy, jaką każdy z nas przez swoje postępowanie ponosi za te przejawy zła, przyczyniając się do oszpecenia oblicza Kościoła, pokornie prosimy o przebaczenie. Wyznając nasze winy, jednocześnie wybaczamy innym winy popełnione wobec nas."

   

• 1910 / 115 lat

  Urodził się Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, w czasie II wojny światowej dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK (której żołnierze w czerwcu 1944 dopuścili się mordów na cywilnej ludności litewskiej w Dubinkach). W 1945 r. nie wyszedł z podziemia - walczył z oddziałami Wojska Polskiego i Armii Czerwonej na Podlasiu, a potem na Pomorzu, w 1948 r. aresztowany, skazany na karę śmierci i stracony 8 lutego 1951 r.

• 2020 / 5 lat

  Pandemia koronawirusa: zarejestrowano pierwszy w Polsce przypadek śmierci osoby zarażonej COVID-19.

• 2019 / 6 lat

  W Krakowie zmarł Leopold Kozłowski-Kleinman, kompozytor, dyrygent i pianista, nazywany „ostatnim klezmerem Galicji”.

• 2013 / 12 lat

  W Krakowie zmarł Marek Skwarnicki, poeta, publicysta, członek redakcji „Tygodnika Powszechnego”.

• 2008 / 17 lat

  W Londynie zmarł Antoni Pospieszalski, eseista, filozof, działacz emigracyjny; żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny; wieloletni redaktor polskiej sekcji BBC.

• 2005 / 20 lat

  W Gdańsku zmarł Zbigniew Kuźmiński, reżyser, autor filmów „Nad Niemnem”, „Między ustami a brzegiem pucharu”, „Agent nr 1”.

• 1999 / 26 lat

  W Independence w stanie Missouri w USA odbyła się uroczystość oficjalnego przyjęcia Polski, Czech i Węgier do NATO.

• 1977 / 48 lat

  Pod zarzutem gwałtu w Los Angeles zatrzymany został reżyser Roman Polański.

• 1965 / 60 lat

  Premiera filmu „Życie raz jeszcze” w reżyserii Janusza Morgensterna.

• 1963 / 62 lata

  W Warszawie urodził się Kazik Staszewski, wokalista, kompozytor, lider zespołu „Kult”.

• 1956 / 69 lat

  W Zębie urodził się Stanisław Bobak, skoczek narciarski, dwukrotny olimpijczyk.

• 1956 / 69 lat

  W Moskwie zmarł I sekretarz KC PZPR Bolesław Bierut; w okresie międzywojennym członek KPP i WKP(b), funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej; w latach 1944–1956 członek BP PPR, a następnie PZPR; od 1948 do 1954 r. przewodniczący, później (1954–1956) I sekretarz KC PZPR; prezydent KRN (1944–1947); w latach 1947–1952 prezydent RP; bezpośrednio odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.

• 1955 / 70 lat

  W Gdańsku urodziła się Janina Ochojska, założycielka i szefowa Polskiej Akcji Humanitarnej.

• 1948 / 77 lat

  W Sandomierzu zmarł Józef Świeżyński, polityk, w 1918 r. mianowany przez Radę Regencyjną premierem rządu Królestwa Polskiego, w latach 1919–33 prezes Polskiej Macierzy Szkolnej.

• 1945 / 80 lat

  Amerykańskie bombowce (w tym słynne latające fortece) zbombardowały należące w tamtym czasie do Niemiec Świnoujście. Zginęło prawdopodobnie 10 tys. osób - mieszkańców miasta, uchodźców i żołnierzy. Podczas godzinnego nalotu Amerykanie zrzucili 1609 ton bomb, co oznacza, że była to jedna z największych takich akcji podczas II wojny światowej.

• 1944 / 81 lat

  W Palikrowach w powiecie Brody ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 360 osób narodowości polskiej.

• 1943 / 82 lata

  Oddział „Jędrusiów” związany z konspiracyjną organizacją Odwet działającą na Kielecczyźnie, wspólnie z żołnierzami AK rozbił niemieckie więzienie w Opatowie, uwalniając kilkudziesięciu więźniów.

• 1937 / 88 lat

  Minister spraw wojskowych wydał rozkaz o utworzeniu oddziałów Obrony Narodowej – sił obrony terytorialnej II Rzeczypospolitej.

• 1937 / 88 lat

  Zwycięzcą III Międzynarodowego Konkursu im. Fryderyka Chopina został radziecki pianista Jakow Zak

• 1936 / 89 lat

  W Tarnowie urodził się Michał Heller, katolicki duchowny, filozof, teolog, fizyk, kosmolog; laureat Nagrody Templetona, kawaler Orderu Orła Białego, fundator i pomysłodawca Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie; autor kilkudziesięciu książek z zakresu filozofii, teologii, kosmologii, historii nauki.

• 1934 / 91 lat

  W Kochłowicach, obecnie dzielnica Rudy Śląskiej, urodził się Henryk Bista, aktor, przez 30 lat związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, od 1992 r. występował w Teatrze Współczesnym w Warszawie; znany m.in. z roli Senatora w filmie „Lawa” Tadeusza Konwickiego, sędziego Jaskóły w „Piłkarskim pokerze” Janusza Zaorskiego oraz Bertolda Brechta w telewizyjnej inscenizacji „Opowieści z Hollywoodu”.

• 1931 / 94 lata

  W Starym Sączu urodził się Józef Tischner, katolicki duchowny, filozof, teolog, pisarz; autor m.in. książek „Świat ludzkiej nadziei”, „Etyka Solidarności”, „Myślenie według wartości”, „Nieszczęsny dar wolności” oraz „Historii filozofii po góralsku”.

• 1930 / 95 lat

  W Pabianicach urodził się Ryszard Badowski, dziennikarz, reporter, autor programów telewizyjnych o tematyce podróżniczej, m.in. „Klub sześciu kontynentów”.

• 1923 / 102 lata

  W Zgierzu urodził się Władysław Sheybal, aktor i reżyser, znany m.in. z roli muzyka w filmie „Kanał” Andrzeja Wajdy, roli Kronsteena „From Russia with Love” Terrence’a Younga i występu w serialu telewizyjnym „Shogun”.

• 1922 / 103 lata

  W Krakowie zmarła Aniela Salawa, zakonnica, mistyczka, błogosławiona Kościoła katolickiego.

• 1908 / 117 lat

  W Warszawie zmarł Jan Ludwik Popławski, publicysta, współzałożyciel Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.

• 1894 / 131 lat

  W Poznaniu zmarł August Cieszkowski, filozof, ekonomista.

• 1889 / 136 lat

  W Kijowie urodził się Wacław Niżyński, tancerz, choreograf. 

• 1871 / 154 lata

  W Poitiers zmarł Leonard Chodźko, historyk, kartograf, działacz emigracyjny, wydawca.

• 1865 / 160 lat

  W Poznaniu zmarł Leon Przyłuski, arcybiskup gnieźnieński i poznański, prymas Polski w latach 1845–1865.

• 1818 / 207 lat

  Papież Pius VII podniósł diecezję warszawską do rangi archidiecezji. Arcybiskup warszawski otrzymał tytuł prymasa Królestwa Polskiego. 

• 1817 / 208 lat

  W Królestwie Polskim powołany został Korpus Górniczy, formacja obejmująca personel państwowych kopalni i hut.

• 1679 / 346 lat

  Król Jan III Sobieski podpisał w Grodnie przywileje dla rotmistrzów tatarskich na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich: brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej; jedną z nadanych Tatarom wsi były Kruszyniany.

• 1329 / 696 lat

  Król Czech Jan Luksemburski i wielki mistrz zakonu krzyżackiego Werner von Orseln podpisali w Toruniu sojusz skierowany przeciw Polsce, który był odpowiedzią na najazd Władysława Łokietka na ziemię chełmińską.