23 STYCZNIA

• 1945 / 80 lat

  W szpitalu w Garmisch-Partenkirchen zmarł gen. Franciszek Alter. Został tam przewieziony z oflagu w Murnau. W niewoli niemieckiej znalazł się po kampanii wrześniowej. W jej trakcie dowodził 25. Dywizją Piechoty w bitwie nad Bzurą, a potem - aż do kapitulacji - brał udział w obronie Warszawy. Nie skorzystał z propozycji ucieczki za granicę, pozostał ze swoimi żołnierzami żołnierzami. Odrzucił propozycję przyjęcia volkslisty.

• 1905 / 120 lat

  W Warszawie urodził się Konstanty Ildefons Gałczyński, poeta, autor „Zaczarowanej dorożki”, „Listów z fiołkiem”, „Teatrzyku Zielona Gęś”, „Kronik olsztyńskich”, poematu „Niobe”.

• 2022 / 3 lata

  W Skolimowie zmarła aktorka Barbara Krafftówna – Felicja w „Jak być kochaną” Wojciecha Hasa, Honorata z „Czterech pancernych” i Leokadia z „Banku nie z tej ziemi”; pierwsza na scenie Iwona Księżniczka Burgunda, gwiazda Kabaretu Starszych Panów.

• 2022 / 3 lata

  W Warszawie zmarł Jacek Trznadel, krytyk literacki, pisarz, poeta, tłumacz, historyk literatury, działacz opozycji i autor „Hańby domowej” – zbioru wywiadów z pisarzami na temat ich stosunku do stalinizmu.

• 2019 / 6 lat

  Zmarł Ryszard Peryt, reżyser teatralny, dyrektor Polskiej Opery Królewskiej; jako jedyny na świecie zrealizował wszystkie opery Mozarta oraz wszystkie dzieła sceniczne Claudio Monteverdiego. W 2009 r. założył Instytut Opery oparty na współpracy trzech uczelni artystycznych Warszawy: Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, Akademii Sztuk Pięknych, Akademii Teatralnej.

• 2013 / 12 lat

  Zmarł abp Józef Glemp; prymas Polski w latach 1981-2009, metropolita gnieźnieński i warszawski; od 1983 r. kardynał; przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski (1981–2004); stał na czele Kościoła katolickiego w Polsce w czasie stanu wojennego, przemian ustrojowych w 1989 r. oraz integracji z Unią Europejską.

• 2008 / 17 lat

  W katastrofie wojskowego samolotu CASA w Mirosławcu zginęło 16 wysokiej rangi oficerów Sił Powietrznych oraz czterech członków załogi.

• 2007 / 18 lat

  W Warszawie zmarł Ryszard Kapuściński, reporter, dziennikarz, publicysta, wieloletni korespondent Polskiej Agencji Prasowej, autor m.in. „Wojny futbolowej”, „Cesarza” oraz „Podróży z Herodotem”.

• 1991 / 34 lata

  Premiera filmu „Nad rzeką, której nie ma” w reżyserii Andrzeja Barańskiego.

• 1956 / 69 lat

  Powołane zostało przedsiębiorstwo „Totalizator Sportowy”.

• 1953 / 72 lata

  Telewizja Polska rozpoczęła regularne nadawanie audycji – 30 minutowy program emitowano w każdy piątek o godz. 17.

• 1952 / 73 lata

  Opublikowano „Projekt Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, który poddano „ogólnonarodowej dyskusji”. Tekst ogłoszonego projektu zatwierdził wcześniej Stalin, wprowadzając do niego osobiście ok. 50 poprawek.

• 1946 / 79 lat

  W Warszawie urodził się Michał Kleiber, specjalista w zakresie zastosowań nowoczesnych technik komputerowych w badaniach naukowych, technice i medycynie; minister nauki i informatyzacji oraz przewodniczący Komitetu Badań Naukowych (2001–2005); w latach 2007–2015 prezes Polskiej Akademii Nauk.

• 1945 / 80 lat

  W Berlinie powieszony został Helmut James von Moltke, jeden z przywódców tzw. Kręgu z Krzyżowej, niemieckiej antyhitlerowskiej grupy oporu, skazany na śmierć przez władze nazistowskie.

• 1936 / 89 lat

  Premiera filmu „Dodek na froncie” w reżyserii Michała Waszyńskiego.

• 1930 / 95 lat

  W Warszawie urodził się Henryk Samsonowicz, wybitny historyk, mediewista, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, autor ponad 20 książek, m.in. „Złota jesień polskiego średniowiecza”, „Historia Polski do roku 1795”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu, minister edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.

• 1930 / 95 lat

  W Landwarowie koło Wilna urodziła się Teresa Żylis-Gara, śpiewaczka.

• 1929 / 96 lat

  Sejm Śląski podjął uchwałę o powołaniu Muzeum Śląskiego w Katowicach.

• 1927 / 98 lat

  W Filharmonii Warszawskiej rozpoczął się I Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina; jego inicjatorem był pianista i pedagog Jerzy Żurawlew; w konkursie zwyciężył rosyjski pianista Lew Oborin.

• 1921 / 104 lata

  W Krakowie zmarł Władysław Żeleński, kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog; założyciel i pierwszy dyrektor Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie.

• 1919 / 106 lat

  Wojska czechosłowackie, zrywając wcześniejsze porozumienie, zajęły polską część Śląska Cieszyńskiego, przyznanego Polsce w wyniku porozumienia z listopada 1918 r.; zapoczątkowało to walki polsko-czechosłowackie.

• 1896 / 129 lat

  W Elblągu zmarł Ferdinand Schichau, niemiecki przedsiębiorca, konstruktor maszyn parowych i okrętów; założyciel stoczni w Elblągu.

• 1889 / 136 lat

  W Santiago zmarł Ignacy Domeyko, geolog, mineralog i inżynier górnictwa. Filomata, przyjaciel Adama Mickiewicza, uczestnik Powstania Listopadowego; po jego upadku udał się na emigrację, od 1838 r. przebywał na stałe w Chile.

• 1873 / 152 lata

  W Błaszkowej pod Jasłem urodził się Karol Irzykowski, krytyk literacki, pisarz, poeta, filmoznawca, szachista; napisał m.in. studia literackie „Czyn i słowo”, nowele „Spod ciemnej gwiazdy”, „Dziesiąta muza”.

• 1858 / 167 lat

  W Chodorowie, położonym na południe od Lwowa, urodził się Oswald Balzer, prawnik, historyk prawa, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego.

• 1793 / 232 lata

  Traktat pomiędzy cesarzową Katarzyną II a królem Fryderykiem Wilhelmem II dotyczący drugiego rozbioru Polski; Rosja zagarnęła 250 tys. km kw. z 3 mln mieszkańców, a Prusy 57 tys. km kw. zamieszkiwanych przez milion ludzi.

• 1520 / 505 lat

  Wojska krzyżackie splądrowały i spaliły Frombork, co skłoniło Mikołaja Kopernika do przeniesienia się do Olsztyna.