Kalendarz historyczny
9 grudnia
-
Premiera filmu „Dwa księżyce” w reżyserii Andrzeja Barańskiego.
-
W Warszawie w gruzach domu przy ul. Nowolipki odnaleziono część archiwum Emanuela Ringelbluma – Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego; w 1999 r. zostało ono wpisane przez UNESCO na Listę „Pamięć Świata”, gromadzącą najważniejsze dokumenty, jakie przechowała ludzkość.
-
W Warszawie zmarł Władysław Ślesicki, reżyser oraz scenarzysta filmów dokumentalnych i fabularnych, m.in. „W pustyni i w puszczy” (1973).
-
W Warszawie zmarł Ryszard Reiff, w czasie II wojny światowej członek Konfederacji Narodu, od 1944 r. w AK; współzałożyciel Stowarzyszenia „Pax”, w latach 1978–1982 jego przewodniczący; od 1981 r. członek Rady Państwa; jako jedyny z 14 jej członków sprzeciwił się 13 grudnia 1981 r. zatwierdzeniu uchwały o wprowadzeniu stanu wojennego i dekretu o stanie wojennym, za co został odwołany ze stanowiska; w latach 1989–1991 senator z ramienia Komitetu Obywatelskiego; przewodniczący Związku Sybiraków (1989–2006).
-
Zmarła Józefina Pellegrini, aktorka, piosenkarka i wróżka, występowała w warszawskich teatrach.
-
Rada Języka Polskiego przyjęła uchwałę, zgodnie z którą imiesłowy przymiotnikowe z partykułą „nie” piszemy zawsze łącznie.
-
Odbyła się druga tura wyborów prezydenckich. Wzięło w niej udział 53,39 proc. uprawnionych do głosownia obywateli (14,65 mln). Lecha Wałęsę poparło 74, 25 proc. głosujących (10 622 696), natomiast Stanisława Tymińskiego 25,75 proc. (3 683 098). Ponad 344 tys. wyborców oddało nieważne głosy.
-
Na zaproszenie prezydenta Francois Mitteranda Lech Wałęsa rozpoczął wizytę we Francji, towarzyszyli mu Bronisław Geremek i Andrzej Wielowieyski; była to pierwsza zagraniczna wizyta Wałęsy od 1981 r.
-
W Warszawie zmarł Ireneusz Iredyński, pisarz, dramaturg.
-
Zmarł Leszek Prorok, prozaik, eseista, autor utworów scenicznych, powieści i opowiadań.
-
Erupcja ropy i gazu ziemnego w Karlinie (Zachodniopomorskie), której efektem był pożar szybu naftowego. Przez 32 dni ponad 1000 osób walczyło z żywiołem. Tamtejsze złoża ropy naftowej okazały się mniejsze niż oczekiwano.
-
Premiera pierwszego odcinka brytyjskiego serialu „Coronation Street”. To najdłużej nadawany w Wielkiej Brytanii serial telewizyjny.
-
Premiera filmu „Dwie godziny” w reżyserii Stanisława Wohla i Józefa Wyszomirskiego.
-
W Łodzi w czasie ogólnopolskiego zjazdu działaczy harcerskich podjęto decyzję o reaktywowaniu rozwiązanego w 1950 r. Związku Harcerstwa Polskiego; przewodniczącym Rady Naczelnej ZHP został Aleksander Kamiński.
-
Po pięciu latach funkcjonowania pod nazwą „Sekcja Piłki Nożnej Głównego Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu” Polski Związek Piłki Nożnej powrócił do swojej tradycyjnej, używanej od 1919 roku nazwy.
-
Przed amerykańskim trybunałem w Norymberdze rozpoczął się tzw. proces lekarzy. Wśród ponad dwudziestu członków nazistowskich służb medycznych, którzy zasiedli na ławie oskarżonych był m.in. dr Karl Brandt – Główny Komisarz do spraw Zdrowia i Higieny Rzeszy.
-
Prezydent RP Władysław Raczkiewicz podpisał dekret o powołaniu Rady Narodowej.
-
We Lwowie NKWD aresztowało ok. dwóch tysięcy oficerów Wojska Polskiego, których później wywieziono w głąb ZSRS.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Strug, właściwie Tadeusz Gałecki, pisarz, publicysta, działacz socjalistyczny i niepodległościowy.
-
W Papowie Biskupim na Pomorzu urodziła się Irena Santor, jedna z najpopularniejszych polskich piosenkarek, wykonawczyni takich przebojów jak „Embarras”, „Maleńki znak”, „Jak przygoda to tylko w Warszawie”.
-
Na terenach Rzeczpospolitej Polskiej przeprowadzony został drugi Powszechny Spis Ludności.
-
Zgromadzenie Narodowe wybrało na prezydenta RP Gabriela Narutowicza.
-
Ignacy Jan Paderewski ustąpił z funkcji premiera.
-
Rozporządzenie niemieckiego gubernatora gen. Hansa von Beselera o utworzeniu na okupowanych terenach zaboru rosyjskiego Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, emitującej marki polskie. W niepodległej Polsce marka pozostawała prawnym środkiem płatniczym do wprowadzenia złotego w 1924 r.
-
W Warszawie urodził się Stefan Żółkiewski, pisarz, teoretyk i historyk literatury, krytyk literacki, współzałożyciel Polskiej Partii Robotniczej.
-
Parlament francuski uchwalił ustawę o rozdziale kościoła od państwa.
-
Urodził się Dalton Trumbo, amerykański, reżyser, pisarz i scenarzysta, dwukrotny laureat Oscara; w 1947 r., powołując się na V poprawkę do Konstytucji USA, odmówił odpowiedzi na pytanie o przynależność do partii komunistycznej. W 1950 roku został z tego powodu skazany na rok więzienia, po opuszczeniu którego przez wiele lat nie mógł publikować pod własnym nazwiskiem.
-
We Lwowie urodził się Adam Królikiewicz, major WP, komendant Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. oraz kampanii polskiej 1939 r.; jeździec, brązowy medalista olimpijski (1924) w indywidualnym konkursie skoków.
-
Zmarł Ludwik Dmuszewski, aktor, śpiewak, reżyser i dziennikarz.
-
W Offenbach k. Frankfurtu n/Menem zmarł urodzony na Podolu Jakub Frank, przywódca oraz twórca żydowskiej sekty frankistów, cadyk, mistyk, samozwańczy prorok, astrolog i alchemik.
-
Sejm Czteroletni powołał Niezależną Deputację Spraw Zagranicznych, która zastąpiła uzależniony od Rosji Departament Interesów Cudzoziemskich Rady Nieustającej.
-
W Rzymie zmarł papież Klemens IX (1667–1669).
-
W Sztokholmie urodził się Gustaw II Adolf z dynastii Wazów; król Szwecji w latach 1611–1632, twórca potęgi militarnej państwa szwedzkiego.
-
Urodził się Krzysztof Arciszewski, organizator polskich wojsk artyleryjskich, admirał i wódz Holendrów w Brazylii.
-
W Znojmie w Czechach zmarł Zygmunt Luksemburczyk, król Czech, Węgier, Włoch i Niemiec, cesarz od 1437 r.
-
W Nieszawie zawarto rozejm polsko-krzyżacki, kończący wojnę z zakonem. Rozpoczęte rokowania doprowadziły dwa miesiące później do zawarcia I pokoju toruńskiego.