15 WRZEśNIA

• 1940 / 85 lat

  Przełomowy moment Bitwy o Anglię – Niemcy stracili tego dnia ponad 60 samolotów, zginęło ponad 80 lotników niemieckich, wielu zostało rannych lub dostało się do niewoli.

• 1939 / 86 lat

  Okręt podwodny ORP „Orzeł” po wpłynięciu do portu w Tallinie został internowany przez władze Estonii.

• 1454 / 571 lat

  W Cerekwicy król Kazimierz IV Jagiellończyk nadał wielkopolskiej szlachcie przywilej, stwierdzający m.in., że bez zgody sejmików król nie będzie nakładał nowych podatków i zwoływał pospolitego ruszenia.

• 2020 / 5 lat

  W Warszawie zmarł Jan Krenz, dyrygent i kompozytor, autor muzyki do „Kanału” Andrzeja Wajdy, „Eroiki” i „Zezowatego szczęścia” Andrzeja Munka.

• 2019 / 6 lat

  W Warszawie otwarto kolejne stacje drugiej linii metra: Szwedzka, Targówek Mieszkaniowy i Trocka.

• 2011 / 14 lat

  W Warszawie zmarła Regina Smendzianka, pianistka, pedagog.

• 2008 / 17 lat

  W USA bank inwestycyjny Lehman Brothers ogłosił upadłość, co rozpoczęło kryzys finansowy na całym świecie.

• 2006 / 19 lat

  We Florencji zmarła Oriana Fallaci, jedna z najbardziej znanych dziennikarek XX w., autorka wywiadów z najwybitniejszymi osobistościami politycznymi świata.

• 1993 / 32 lata

  Ostatnie jednostki Północnej Grupy Wojsk Armii Rosyjskiej opuściły garnizon w Legnicy.

• 1992 / 33 lata

  W Winter Park na Florydzie zmarł Władysław Wagner, pierwszy Polak, który na jachtach żaglowych opłynął kulę ziemską.

• 1990 / 35 lat

  W Krakowie na Cmentarzu Rakowickim uroczyście złożono urnę z prochami gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego, zmarłego w 1942 r. w Nowym Jorku.

• 1988 / 37 lat

  Odbyło się drugie spotkanie Lecha Wałęsy i gen. Czesława Kiszczaka w willi MSW na ul. Zawrat w Warszawie. Obecni na nim byli także Stanisław Ciosek, ks. Alojzy Orszulik i Andrzej Stelmachowski.

• 1986 / 39 lat

  Na mocy ustawy z 17 lipca 1986 r. zwolniono z zakładów karnych wszystkich więźniów politycznych.

• 1982 / 43 lata

  Stan wojenny: władze aresztowały po powrocie z leczenia w Londynie Jana Józefa Lipskiego, działacza Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”.

• 1981 / 44 lata

  Początek ostatniego rejsu żaglowca „Dar Pomorza”.

• 1980 / 45 lat

  W Nowym Jorku zmarł Bill Evans, pianista i kompozytor jazzowy.

• 1978 / 47 lat

  W Warszawie otwarto Muzeum Karykatury.

• 1975 / 50 lat

  W Moskwie zmarł Paweł Suchoj, konstruktor lotniczy, twórca samolotów bojowych Su.

• 1971 / 54 lata

  W Warszawie zakończone zostały prace przy budowie „fabryki domów” na Służewcu.

• 1969 / 56 lat

  Premiera filmu „Bitwa o Anglię” w reżyserii Guy`a Hamiltona.

• 1967 / 58 lat

  Premiera filmu „Sami swoi” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

• 1959 / 66 lat

  I sekretarz KC KPZR Nikita Chruszczow rozpoczął wizytę w USA; była to pierwsza w historii wizyta sowieckiego przywódcy w Stanach Zjednoczonych.

• 1950 / 75 lat

  W Warszawie urodził się Tomasz Jastrun, poeta, prozaik, eseista, krytyk literacki.

• 1949 / 76 lat

  W Warszawie rozpoczął się IV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

• 1949 / 76 lat

  Konrad Adenauer – przewodniczący Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU) – został pierwszym kanclerzem Republiki Federalnej Niemiec.

• 1947 / 78 lat

  Początek dziesięciodniowego strajku w Łodzi, wywołanego zmuszaniem pracowników do współzawodnictwa pracy; w czasie manifestacji doszło do starć z siłami bezpieczeństwa, dwie osoby zginęły, kilkadziesiąt zostało aresztowanych.

• 1946 / 79 lat

  W Nowym Jorku urodził się Oliver Stone, wybitny reżyser amerykański, twórca takich filmów jak „Pluton”, „Wall Street”, „JFK”.

• 1944 / 81 lat

  W Powstaniu Warszawskim poległ Andrzej Romocki „Morro”, harcerz Szarych Szeregów, kapitan AK, dowódca 2. kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”; odznaczony Orderem Virtuti Militari.

• 1941 / 84 lata

  Urodził się Mirosław Hermaszewski, pilot, pierwszy Polak który odbył lot w kosmos (w 1978 r.).

• 1939 / 86 lat

  Wehrmacht zajął Białystok (który kilka dni później został anektowany przez ZSRR) oraz Przemyśl.

• 1938 / 87 lat

  Premiera filmu „Paweł i Gaweł” w reżyserii Mieczysława Krawicza.

• 1935 / 90 lat

  Zbigniew Burzyński i Władysław Wysocki zajęli pierwsze miejsce w zawodach balonowych o Puchar Gordona Benetta, które odbyły się w Warszawie.

• 1935 / 90 lat

  Reichstag uchwalił tzw. ustawy norymberskie – „O obywatelstwie Rzeszy” oraz „O ochronie krwi niemieckiej i honoru” – pozbawiające Żydów w Niemczech większości praw obywatelskich.

• 1916 / 109 lat

  Podczas bitwy nad Sommą po raz pierwszy w historii użyto czołgów; wspomagały one atak piechoty brytyjskiej.

• 1914 / 111 lat

  I wojna światowa: zakończyła się I bitwa nad Jeziorami Mazurskimi, w której wojska niemieckie pod dowództwem gen. Paula von Hindenburga pokonały armię rosyjską gen. Pawła von Rennenkampfa; straty niemieckie: 40 tys. zabitych i rannych; straty rosyjskie: 145 tys. zabitych, rannych i wziętych do niewoli.

• 1911 / 114 lat

  W Moskwie urodziła się Irena Malkiewicz, aktorka.

• 1890 / 135 lat

  W Torquay w Anglii urodziła się Agatha Christie, pisarka, autorka 80 powieści i kilkunastu sztuk teatralnych; do klasyki literatury kryminalnej należą jej powieści „Morderstwo w Orient Expressie” i „Śmierć na Nilu” oraz sztuka „Pułapka na myszy”.

• 1885 / 140 lat

  W Żytomierzu zmarł Juliusz Zarębski, pianista, kompozytor.

• 1883 / 142 lata

  Ukazał się pierwszy numer konspiracyjnego pisma socjalistycznego „Proletariat”.

• 1862 / 163 lata

  W Wilnie zmarł Władysław Syrokomla, poeta, tłumacz.

• 1830 / 195 lat

  Na trasie Manchester-Liverpool otwarto pierwszą linię kolejową obsługiwaną wyłącznie przez parowozy.

• 1793 / 232 lata

  Rosja rozwiązała konfederację targowicką powstałą w maju 1792 r. przeciwko reformom Konstytucji 3 Maja; jednocześnie zawiązana została konfederacja grodzieńska, której celem było zatwierdzenie II rozbioru Rzeczpospolitej.

• 1789 / 236 lat

  W Burlington w stanie New Jersey urodził się James Fenimore Cooper, pisarz, autor powieści „Ostatni Mohikanin”.

• 1697 / 328 lat

  W Krakowie odbyła się koronacja księcia saskiego Fryderyka Augusta I Wettina na króla Polski; nowy władca przyjął imię August II.

• 1590 / 435 lat

  Kardynał Giambattista Castagna wybrany został papieżem, przyjął imię Urbana VII; zmarł po 12 dniach od rozpoczęcia pontyfikatu.

• 1533 / 492 lata

  W Wiedniu zmarła Katarzyna Habsburżanka, arcyksiężniczka austriacka, królewna czeska i węgierska, królowa polska i wielka księżna litewska od 1553 r. jako trzecia żona króla Zygmunta Augusta.

• 1463 / 562 lata

  W bitwie na Zalewie Wiślanym floty Gdańska i Elbląga pokonały flotę krzyżacką.

• 1339 / 686 lat

  W Warszawie zakończył się proces polsko-krzyżacki, prowadzony przez trybunał papieski.