10 MAJA

• 1874 / 151 lat

  W Przemyślu urodził się Mojżesz Schorr, historyk, orientalista, rabin; współzałożyciel i rektor Instytutu Nauk Judaistycznych w Warszawie.

• 1034 / 991 lat

  Zmarł Mieszko II, król Polski w latach 1025–1031; w 1031 r. utracił władzę na rzecz księcia Bezpryma; powrócił na tron w 1032 r., zmuszony był jednak uznać zwierzchnictwo cesarza i zrezygnować z królewskiego tytułu.

• 2020 / 5 lat

  Z powodu trwającej epidemii koronawirusa nie odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich.

• 2015 / 10 lat

  W Polsce odbyło się I tura wyborów prezydenckich; do drugiej tury przeszli Andrzej Duda i Bronisław Komorowski.

• 1996 / 29 lat

  Premiera filmu „Pułkownik Kwiatkowski” w reżyserii Kazimierza Kutza.

• 1992 / 33 lata

  W Piastowie zmarła Bogna Sokorska, śpiewaczka.

• 1992 / 33 lata

  We Wrocławiu zmarł Andrzej Waligórski, poeta, satyryk, wieloletni pracownik wrocławskiej rozgłośni Polskiego Radia, jeden z twórców „Studia 202”, współtwórca i autor kabaretu „Elita”.

• 1989 / 36 lat

  Lech Wałęsa odebrał w Strasburgu Europejską Nagrodę Praw Człowieka.

• 1988 / 37 lat

  Strajk w Stoczni Gdańskiej został przerwany – bez zawarcia porozumienia. Protestujący w zwartym pochodzie, w milczeniu opuścili stocznię i udali się do kościoła św. Brygidy.

• 1986 / 39 lat

  W Warszawie zmarła Anna Kamieńska, poetka, pisarka, tłumaczka, autorka książek dla dzieci.

• 1981 / 44 lata

  Początek wizyty delegacji NSZZ „Solidarność” na czele z Lechem Wałęsą w Japonii.

• 1977 / 48 lat

  Powstało Biuro Interwencyjne KSS KOR, które przez ponad cztery lata udokumentowało kilkaset przypadków łamania praw człowieka przez władze PRL; biuro prowadzili Zofia i Zbigniew Romaszewscy.

• 1967 / 58 lat

  W Limanowej urodził się Artur Więcek, reżyser, scenarzysta. 

• 1964 / 61 lat

  Na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Treblince odsłonięto pomnik-mauzoleum, upamiętniający blisko 900 tys. Żydów, którzy zostali tam zamordowani przez Niemców.

• 1952 / 73 lata

  Wprowadzona została reglamentacja cukru i słodyczy. 

• 1947 / 78 lat

  W Warszawie zmarł Juliusz Osterwa, aktor, reżyser i reformator teatru, twórca „Reduty”.

• 1946 / 79 lat

  W Rybniku urodził się Piotr Paleczny, pianista.

• 1940 / 85 lat

  Niemcy zaatakowały Holandię, Belgię i Luksemburg; był to początek ofensywy wojsk niemieckich we Francji.

• 1940 / 85 lat

  W Wielkiej Brytanii powołano rząd jedności narodowej z Winstonem Churchillem na czele.

• 1939 / 86 lat

  W Poznaniu urodził się Witold Woyda, szermierz, zdobywca dwóch złotych medali na igrzyskach olimpijskich w Monachium w 1972 r. – w turnieju indywidualnym i drużynowym; wielokrotny medalista mistrzostw świata.

• 1933 / 92 lata

  Zgromadzenie Narodowe ponownie wybrało Ignacego Mościckiego na urząd prezydenta RP.

• 1933 / 92 lata

  W Berlinie naziści urządzili akcję palenia książek, w czasie której spłonęły publikacje znajdujące się na „czarnej liście” książek „zwyrodniałych” i „nie niemieckich”; wśród nich były utwory Bertolta Brechta, Heinricha Heinego, Ericha Marii Remarque'a, Zygmunta Freuda i Karola Marksa.

• 1933 / 92 lata

  Powołano rząd Janusza Jędrzejewicza.

• 1926 / 99 lat

  Wincenty Witos po raz trzeci objął stanowisko premiera, tworząc centroprawicowy rząd oparty na koalicji PSL „Piast”, Związku Ludowo-Narodowego, Chrześcijańskiej Demokracji i Narodowej Partii Robotniczej; cztery dni później, w konsekwencji zamachu przeprowadzonego przez marszałka Józefa Piłsudskiego, gabinet Witosa ustąpił.

• 1922 / 103 lata

  W Pucku rozpoczęły działalność Warsztaty Remontowe Marynarki Wojennej, przeniesione w 1927 r. do Gdyni, a następnie przekształcone w Stocznię Marynarki Wojennej.

• 1921 / 104 lata

  W Astrachaniu urodził się Wieńczysław Gliński, aktor, przez wiele lat związany z Teatrem Polskim w Warszawie oraz Teatrem Narodowym; wystąpił m.in. w filmach „Kanał”, „Kapelusz pana Anatola”, „Orzeł”, „Romans Teresy Hennert”; żołnierz Armii Krajowej, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.

• 1915 / 110 lat

  W Warszawie urodziła się Zofia Korbońska, żołnierz Armii Krajowej, działaczka Polonii Amerykańskiej; żona Delegata Rządu na Kraj Stefana Korbońskiego.

• 1887 / 138 lat

  W Stambule zmarł gen. Marian Langiewicz, dyktator Powstania Styczniowego.

• 1863 / 162 lata

  Powstanie Styczniowe: Tymczasowy Rząd Narodowy przekształcił się w Rząd Narodowy; wprowadzono nową pieczęć okrągłą z tarczą herbową z wizerunkiem Orła, Pogoni i Archanioła Michała, zwieńczoną jagiellońską koroną oraz napisem „Rząd Narodowy. Równość Wolność Niepodległość”.

• 1846 / 179 lat

  W Petersburgu zmarł książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki, minister przychodów i skarbu Królestwa Polskiego (1821–1830), inicjator założenia Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i Banku Polskiego.

• 1820 / 205 lat

  W Królestwie Polskim zawieszono wolność zgromadzeń i zakazano działalności masonerii.

• 1789 / 236 lat

  W Warszawie przy Nowym Świecie wzniósł się w powietrze pierwszy w Polsce balon z pasażerami, który pilotował Jean Pierre Blanchard; po 45 minutach balon wylądował w Białołęce.

• 1667 / 358 lat

  W Warszawie zmarła Ludwika Maria Gonzaga, polska królowa; w 1646 r. poślubiła Władysława IV Wazę; po jego śmierci w 1649 r. wyszła za mąż za jego brata – Jana II Kazimierza Wazę.

• 1537 / 488 lat

  Zmarł Andrzej Krzycki, poeta, humanista, dyplomata; arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.

• 1520 / 505 lat

  W Karnkowie koło Włocławka urodził się Stanisław Karnkowski, od 1581 r. arcybiskup gnieźnieński, prymas; jeden z przywódców kontrreformacji w Polsce.