> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

8 grudnia

  • Kaplica Cudownego Obrazu na Jasnej Górze. PAP/PAI/J. Michlewski, J. Rosikoń

    W kaplicy Cudownego Obrazu na Jasnej Górze został odprawiony po raz pierwszy Apel Jasnogórski – wieczorne nabożeństwo maryjne.

  • Zdjęcie ppłk. Mariana Drobika. Fot. PAP/R. Guz

    W Warszawie gestapo aresztowało w wyniku denuncjacji 19 członków Oddziału II (Informacyjno-Wywiadowczego) Komendy Głównej AK. Do równoczesnych aresztowań doszło w Podkowie Leśnej, także na skutek działań agentów gestapo. Wśród zatrzymanych był ppłk dypl. Marian Drobik „Dzięcioł”, szef Oddziału II KG AK.

  • We Wrocławiu zmarł reżyser filmowy Sylwester Chęciński, twórca trylogii o rodzinach Pawlaków i Kargulów, rozpoczętej filmem "Sami swoi" w 1967 r., filmów "Wielki Szu", "Rozmowy kontrolowane" i "Historii żółtej ciżemki".

  • We Wrocławiu zmarł Antoni Gucwiński, dyrektor Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu w latach 1966–2006. W tym czasie w latach 1971-2001 popularyzował wiedzę o przyrodzie, współtworząc i prowadząc z żoną Hanną Gucwińską program telewizyjny w TVP zatytułowany "Z kamerą wśród zwierząt".

  • Beata Szydło złożyła rezygnację z urzędu premiera, podając gabinet do dymisji, którą prezydent Andrzej Duda przyjął i desygnował na premiera Mateusza Morawieckiego.

  • W Columbus w stanie Ohio zmarł John Glenn, amerykański senator, pierwszy astronauta USA na orbicie okołoziemskiej. Czterogodzinny lot odbył na pokładzie statku kosmicznego Mercury 6 20 lutego 1962 r.

  • Zmarł Janusz Odrowąż-Pieniążek, historyk literatury, pisarz i muzealnik, wieloletni dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.

  • W Krakowie rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Piotra Skargi, jezuity, pisarza i kaznodziei, przedstawiciela polskiej kontrreformacji.

  • Zmarł Ryszard Schramm, biolog, taternik, współautor pierwszego przejścia głównej grani Tatr.

  • W Krakowie otwarto łukowy Most Kotlarski.

  • Duma Państwowa Federacji Rosyjskiej przyjęła nowy tekst hymnu państwowego, pozbawiony odniesień do komunistycznej przeszłości. Niezmieniona pozostała melodia z 1944, autorstwa Aleksandra Aleksandrowa.

  • Na Kremlu prezydent Rosji Borys Jelcyn i prezydent Białorusi Aleksandr Łukaszenka podpisali układ o utworzeniu Związku Rosji i Białorusi (ZBiR).

  • Prezydent Lech Wałęsa spotkał się z przedstawicielami Sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu Ustawy Konstytucyjnej tzw. Małej Konstytucji. Warszawa, 04.1992. Fot. PAP/I. Radkiewicz

    W życie weszła tzw. Mała Konstytucja – ustawa regulująca wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą a wykonawczą III RP. Obowiązywała do roku 1997, do wejścia w życie Konstytucji RP.

  • Borys Jelcyn. Fot. PAP/J. Mazur

    Prezydent Federacji Rosyjskiej Borys Jelcyn zawarł z prezydentami Ukrainy – Leonidem Krawczukiem i Białorusi – Stanisławem Szuszkiewiczem układ białowieski, na mocy którego ZSRS jako podmiot prawa międzynarodowego przestał istnieć. Na jego miejsce już suwerenne kraje – Rosja, Ukraina i Białoruś – powołały Wspólnotę Niepodległych Państw. Podpisanie układu białowieskiego i utworzenie WNP uznawane jest za ostateczny upadek sowieckiego imperium.

  • Pielgrzymi z Rodziny Radia Maryja w drodze na uroczystości z okazji 10-lecia rozgłośni. Toruń, 07.12.2001. Fot. PAP/W. Szabelski

    Nadawanie audycji rozpoczęło „Radio Maryja”.

  • Tadeusz Kantor. Fot. PAP/J. Ochoński

    W Krakowie zmarł Tadeusz Kantor, jeden z najważniejszych twórców i reformatorów XX-wiecznego teatru, malarz, scenograf, aktor, wykładowca krakowskiej ASP; autor manifestów artystycznych, współzałożyciel Grupy Krakowskiej i założyciel Teatru Cricot 2, jego najgłośniejsze spektakle to „Umarła klasa”, „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną artyści”, „Nigdy tu już nie powrócę”.

  • Szymon Datner. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie zmarł Szymon Datner, historyk żydowskiego pochodzenia, badacz historii Holokaustu.

  • Papież Jan Paweł II. 1981 r. Fot. PAP/J. Morek

     Papież Jan Paweł II ustanowił w Krakowie Papieską Akademię Teologiczną.

  • Przed budynkiem Dakota House na nowojorskim Manhattanie Marc David Chapman zastrzelił Johna Lennona.

  • Zmarł Henryk Paszkiewicz, mediewista, analityk najstarszych źródeł ruskich.

  • Realizacja filmu „Co mi zrobisz jak mnie złapiesz” w reż. Stanisława Barei - aktorzy Ewa Wiśniewska i Krzysztof Świętochowski. 07.1977. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    Premiera filmu „Co mi zrobisz jak mnie złapiesz” w reżyserii Stanisława Barei.

  • W Warszawie zmarł Kazimierz Lisiecki, pedagog, działacz społeczny, współtwórca Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy i Państwowego Zespołu Ognisk Wychowawczych.

  • W Sali Kongresowej PKiN w Warszawie obrady rozpoczął VII Zjazd PZPR.

  • Joanna Kos-Krauze. Fot. PAP/StrefaGwiazd/S. Leszczyński

    W Olsztynie urodziła się Joanna Kos-Krauze, reżyserka, scenarzystka; z mężem Krzysztofem Krauze współreżyserowała filmy „Plac Zbawiciela”, „Papusza”, „Ptaki śpiewają w Kigali”.

  • W Polsce przeprowadzony został trzeci powojenny powszechny spis ludności.

  • Zakończył obrady Sobór Watykański II (trwający od 1962 roku).

  • Mirosław Okoński. Fot. PAP/CAF/W. Frelek

    W Koszalinie urodził się Mirosław Okoński, piłkarz, reprezentant Polski, trzykrotny mistrz Polski z Lechem Poznań, zdobywca 4 pucharów Polski, mistrzostwa Grecji i Pucharu Niemiec.

  • Pogrzeb Bohdana Piaseckiego. Fot. "Słowo Powszechne", 15.12.1958. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie odnaleziono ciało porwanego i zamordowanego 15-letniego Bohdana Piaseckiego, syna Bolesława Piaseckiego, przewodniczącego Stowarzyszenia PAX; w latach 30. jednego z przywódców Obozu Narodowo-Radykalnego, twórcy ONR-Falanga, w czasie wojny komendanta Konfederacji Narodu (1941–1944), który po aresztowaniu przez NKWD rozpoczął współpracę z władzami komunistycznymi; motywy zabójstwa jego syna do dziś nie zostały wyjaśnione, wiele wskazuje jednak na to, że miało ono charakter polityczny.

  • Komitet Rady Ministrów Rady Europy wybrał „gwiaździsty” projekt Arsene Heitza na nową flagę Rady Europy, dziś flaga Unii Europejskiej.

  • Radość Władysława Kozakiewicza po zdobyciu złotego medalu w skoku o tyczce na igrzyskach olimpijskich w Moskwie w 1980 r. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Solecznikach pod Wilnem urodził się Władysław Kozakiewicz, olimpijczyk, złoty medalista w konkursie skoku o tyczce na igrzyskach olimpijskich w Moskwie w 1980 r.

  • Barbara Horawianka. Fot. PAP/CAF/Z. Matuszewski

    Na scenie krakowskiego Teatru Rapsodycznego zadebiutowała Barbara Horawianka.

  • Maryla Rodowicz. Fot. PAP/J. Uklejewski

    W Zielonej Górze urodziła się Maryla Rodowicz, jedna z najpopularniejszych polskich piosenkarek, wykonawczyni takich przebojów jak „Małgośka”, „Remedium”, „Sing-sing”, „Niech żyje bal”, „Do łezki łezka”, „Dziś prawdziwych Cyganów już nie ma”.

  • Piotr Drzewiecki. Fot. NAC

    W Berlinie w więzieniu Moabit zmarł Piotr Drzewiecki, inżynier, działacz gospodarczy, burmistrz Warszawy w latach 1916–1917 i pierwszy prezydent stolicy w niepodległej Polsce (1918–1921).

  • Obóz Kulmhof 1942. Źródło: Wikimedia Commons / Muzeum Okręgowe w Koninie

    W Chełmnie nad Nerem zaczął działać niemiecki obóz zagłady KL Kulmhof – przywieziono do niego pierwszy transport 700 Żydów z Koła; do kwietnia 1944 r. w obozie Niemcy zamordowali około 200 tys. Żydów.

  • W Dachau z wycieńczenia zmarł Edward Krasiński, działacz społeczny, pamiętnikarz, wieloletni zarządca Biblioteki Ordynacji Krasińskich w Warszawie.

  • Ławrientij Beria zastąpił Nikołaja Jeżowa na stanowisku szefa Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych (NKWD); współodpowiedzialny za zbrodnię katyńską i deportacje tysięcy Polaków.

  • Kolejka linowo-terenowa na górę Parkową w Krynicy. 1938 r. Fot. NAC

    W Krynicy-Zdroju uruchomiono pierwszą w Polsce kolej linowo-terenową prowadzącą na Górę Parkową.

  • Dworzec Morski w Gdyni. 12.1933. Fot. NAC

    W Gdyni otwarto Dworzec Morski.

  • W Nowym Jorku urodził się Sammy Davis Jr, amerykański piosenkarz i aktor.

  • Gmach Związku Młodzieży Chrześcijańskiej "Polska YMCA" w Warszawie. 1932. Fot. NAC

    Działalność rozpoczął polski oddział YMCA (Young Men’s Christin Association).

  • Defilada uczniów Szkoły Morskiej w Tczewie. Źródło: NAC

    W Tczewie została otwarta Szkoła Morska, przeniesiona następnie do Gdyni.

  • Rada Najwyższa państw Ententy ogłosiła deklarację dotyczącą proponowanego przebiegu tymczasowej granicy wschodniej Polski (tzw. linia Curzona).

  • We Lwowie urodził się Kazimierz Żygulski, socjolog kultury, działacz polityczny, więzień sowieckich łagrów, minister kultury w latach 1982–1986.

  • Ks. Idzi Radziszewski - twórca i pierwszy rektor KUL. Źródło: CBN Polona

    Inauguracja pierwszego roku akademickiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

  • I wojna światowa: Bitwa morska koło Falklandów, zakończona porażką niemieckiej floty.

  • Urodził się Jan Rompski, działacz kaszubski, poeta i etnograf.

  • W Łodzi urodził się Zenon Kliszko, działacz komunistyczny, członek Biura Politycznego KC PZPR (1959–1970); jeden z najbliższych współpracowników Władysława Gomułki; w grudniu 1970 r. faktycznie kierował krwawą pacyfikacją robotniczych protestów na Wybrzeżu; w 1971 r. usunięty z KC PZPR, wcześniej pozbawiony wszystkich stanowisk państwowych.

  • Zofia Chomętowska. Fot. PAP/G. Rogiński

    Urodziła się Zofia Chomętowska, fotografka. Wraz z Tadeuszem Przypkowskim była fotoserwisantką wystawy „Warszawa oskarża” (1945) – pierwszej powojennej polskiej wystawy fotograficznej pokazywanej w warszawskim Muzeum Narodowym.

  • Urodziła się Janina Kirtiklisowa, polska polityczka, posłanka z obozu piłsudczykowskiego, później działaczka kobieca, a po wojnie członkini PPS.

  • W Zakopanem zmarł Jan Krzeptowski, „Sabała”, gawędziarz, skrzypek, pieśniarz, przewodnik tatrzański, nazwany przez twórcę stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza Homerem Tatr.

  • Urodziła się Helena Sługocka, śpiewaczka operowa, primadonna Opery warszawskiej, poznańskiej i katowickiej.

  • Urodziła się Maria Łaszkiewicz, twórczyni tkaniny artystycznej i rzeźbiarka.

  • Stanisław Jasiukowicz. Fot. NAC

    W Głogowcu urodził się Stanisław Jasiukowicz, polityk, działacz Narodowej Demokracji, członek Delegatury Rządu na Kraj, w 1945 roku skazany w Moskwie w tzw. procesie szesnastu.

  • W fińskiej miejscowości Hämeenlinna urodził się Johan Julius Christian Sibelius, kompozytor.

  • W Pojościu koło Poniewieża urodził się Aleksander Meysztowicz, ziemianin, konserwatysta; prezes Tymczasowej Komisji Rządzącej Litwy Środkowej (1921–1922), poseł na Sejm, współzałożyciel wileńskiego „Słowa”; w latach 1926–1928 minister sprawiedliwości.

  • W Villeneuve-sur-Fere urodziła się Camille Claudel, francuska rzeźbiarka.

  • Papież Pius IX ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny.

  • Joachim Lelewel. Źródło: CBN Polona

    W Paryżu pod kierownictwem Joachima Lelewela powstał Komitet Narodowy Polski.

  • W Paryżu zmarł Benjamin Constant (właść. Henri Benjamin Constant de Rebecque), francuski pisarz, filozof i polityk.

  • Urodził się Jan Tomasz Seweryn Jasiński, aktor, reżyser i dyrektor teatralny.

  • Zygmunt I Stary - rysunek Jana Matejki. Fot. PAP/Reprodukcja

    Sejm elekcyjny w Piotrkowie powołał na tron polski Zygmunta Jagiellończyka, który jako Zygmunt I Stary panował do 1548 r.