29 GRUDNIA

• 1989 / 36 lat

  Sejm uchwalił ustawę o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, przywracając historyczną nazwę państwa – Rzeczpospolita Polska oraz dawne godło – orła w koronie.

• 1944 / 81 lat

  Niemcy wysadzili Pałac Saski w Warszawie

• 2020 / 5 lat

  W Warszawie zmarł Edmund Baranowski ps. Jur – powstaniec warszawski z batalionu „Miotła”, były wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, sekretarz generalny Rady Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”.

• 2017 / 8 lat

  W Warszawie zmarła prof. Maria Nietyksza, historyk związana z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, specjalistka z zakresu historii XIX i XX wieku, badaczka dziejów społecznych, varsavianistka. 

• 2016 / 9 lat

  Skarb Państwa zakupił liczącą 86 tysięcy eksponatów Kolekcję Książąt Czartoryskich. Wśród najsłynniejszych dzieł z kolekcji jest „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci i „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta.

• 2016 / 9 lat

  W Krakowie zmarł Jerzy Pomianowski, znawca współczesnej Rosji i krajów Europy Wschodniej, sowietolog, pisarz, eseista, tłumacz „Archipelagu GUŁag” Aleksandra Sołżenicyna i książek Izaaka Babla, Antona Czechowa, Lwa Tołstoja.

• 2013 / 12 lat

  W Katowicach zmarł Wojciech Kilar, wybitny kompozytor i pianista, twórca muzyki do blisko 150 filmów, m.in. „Ziemi obiecanej”, „Smugi cienia”, „Pana Tadeusza”, „Rejsu”, „Pianisty”, a także seriali „Przygody Pana Michała” i „Rodzina Połanieckich”.

• 2012 / 13 lat

  W Przemyślu zmarł Ignacy Tokarczuk, arcybiskup metropolita przemyski; w czasach PRL wspierał działania opozycji antykomunistycznej, m.in. KOR, ROPCiO, a następnie Solidarności; wielokrotnie szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa.

• 2012 / 13 lat

  W Mielcu zmarł Andrzej Wilkosz, polski brydżysta, arcymistrz światowy, autor konwencji „dwóch karo Wilkosza”.

• 2005 / 20 lat

  Urząd prezesa Instytutu Pamięci Narodowej objął Janusz Kurtyka; zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.

• 1999 / 26 lat

  W Warszawie zmarł Jerzy Waldorff, krytyk muzyczny, znawca sztuki, obrońca zabytków, twórca Komitetu Ochrony Starych Powązek.

• 1997 / 28 lat

   W Warszawie zmarł Czesław Byszewski, aktor, lektor Polskiego Radia.

• 1989 / 36 lat

  Vaclav Havel został wybrany przez Zgromadzenie Federalne na prezydenta Czechosłowacji.

• 1987 / 38 lat

  W Krakowie zmarł Stanisław Igar, popularny aktor teatralny i filmowy, odtwórca ról Grünspana w „Ziemi obiecanej” Andrzeja Wajdy i don Gaspara Soareza w „Rękopisie znalezionym w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa.

• 1987 / 38 lat

  W Konstancinie zmarł Jan Rybkowski, reżyser, scenarzysta, pedagog, scenograf; twórca seriali „Chłopi”, „Kariera Nikodema Dyzmy”, „Rodzina Połanieckich”.

• 1986 / 39 lat

  W Paryżu zmarł Andriej Tarkowski, rosyjski reżyser, autor filmów „Andriej Rublow”, „Solaris”, „Zwierciadło”, "Stalker", „Nostalgia”, „Ofiarowanie”.

• 1982 / 43 lata

  W Londynie zmarł pułkownik Roman Umiastowski, żołnierz, pisarz, historyk, autor radiowego apelu z 6 września 1939, w którym wezwał mężczyzn do opuszczenia Warszawy i udania się na wschód kraju, gdzie miały być tworzone nowe jednostki wojskowe.

• 1980 / 45 lat

  W Ustrzykach Dolnych rolnicy rozpoczęli strajk okupacyjny w budynku Urzędu Miasta i Gminy, domagając się rejestracji NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”.

• 1980 / 45 lat

  W Moskwie zmarła Nadieżda Jakowlewna Mandelsztam, żona poety Osipa Mandelsztama, pisarka, kustoszka pamięci o mężu; wiele z jego wierszy przechowała, ucząc się ich na pamięć.

• 1977 / 48 lat

  Do Polski przybył z trzydniową wizytą prezydent USA Jimmy Carter; towarzyszył mu m.in. doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński. 

• 1972 / 53 lata

  W Tarnowie urodził się Wilhelm Sasnal, malarz, twórca komiksów, filmowiec.

• 1967 / 58 lat

  W Warszawie zmarł Janusz Strachocki, aktor, reżyser teatralny; żołnierz kontrwywiadu KG AK. 

• 1962 / 63 lata

  Wydano pierwszy tom Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN. 

• 1949 / 76 lat

  W Warszawie powstała Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.

• 1949 / 76 lat

  W Łodzi utworzono Wytwórnię Filmów Oświatowych.

• 1944 / 81 lat

  W Aszchabadzie zmarł Juliusz Gardan, reżyser i scenarzysta, twórca filmów „Trędowata”, „Doktor Murek”.

• 1942 / 83 lata

  W Warszawie wykonany został wyrok śmierci – wydany przez KC PPR – na komunistycznym działaczu Bolesławie Mołojcu, oskarżonym o zamordowanie Marcelego Nowotki – pierwszego przywódcy PPR; inna data wykonania wyroku podawana w publikacjach to 31 grudnia 1942 r.

• 1939 / 86 lat

  W Lublinie urodził się Konrad Fijałkowski, cybernetyk, autor powieści, opowiadań i słuchowisk science fiction.

• 1938 / 87 lat

  We Włodawie urodził się Feridun Erol, scenarzysta i reżyser pochodzenia tureckiego.

• 1937 / 88 lat

  W Warszawie zmarł Stefan Czarnowski, socjolog, historyk kultury, żołnierz Legionów Polskich i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.

• 1929 / 96 lat

  Powołano rząd Kazimierza Bartla.

• 1929 / 96 lat

  W Stuttgarcie zmarł Wilhelm Maybach, niemiecki konstruktor, przemysłowiec, jeden z pionierów motoryzacji.

• 1926 / 99 lat

  W Szwajcarii zmarł Rainer Maria Rilke, poeta, przedstawiciel symbolizmu i egzystencjalizmu, którego twórczość wywarła duży wpływ m.in. na Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Lema, Zbigniewa Herberta.

• 1926 / 99 lat

  W Gdyni rozpoczęło działalność przedsiębiorstwo Żegluga Polska.

• 1924 / 101 lat

  W Bogdanach w powiecie przasnyskim urodził się Jerzy Kłoczowski, historyk, profesor KUL, badacz dziejów Kościoła; w czasie II wojny światowej żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego.

• 1920 / 105 lat

  Podniesiono banderę na kanonierce ORP Komendant Piłsudski, jednym z pierwszych okrętów polskiej Marynarki Wojennej.

• 1920 / 105 lat

  W Łodzi urodził się Ludwik Jerzy Kern – poeta, satyryk, tłumacz, autor utworów dla dzieci „Ferdynand Wspaniały”, „Proszę słonia” i słów do wielu popularnych przebojów muzycznych m.in. „Nie bądź taki szybki Bill”, „Cicha woda”, „Wojna domowa”.

• 1915 / 110 lat

  W Warszawie urodził się Stanisław Broniewski, ps. Stefan Orsza, ppor. AK, harcmistrz, naczelnik Szarych Szeregów (1943–1944), dowódca Akcji pod Arsenałem.

• 1913 / 112 lat

  W Krakowie zmarła Jadwiga Sarnecka, pianistka i kompozytorka.

• 1911 / 114 lat

  We Lwowie zmarł Edmund Biernacki, lekarz, neurolog i patolog, odkrywca tzw. odczynu Biernackiego – wartości diagnostycznej szybkości opadania erytrocytów w osoczu.

• 1904 / 121 lat

  W Krakowie urodził się Witold Zechenter, poeta, prozaik, satyryk, dziennikarz. Współzałożyciel krakowskiego „Dziennika Polskiego” i „Echa Krakowa”.

• 1902 / 123 lata

  W Warszawie urodził się Henryk Wars (właściwie Henryk Warszawski), kompozytor, pianista, dyrygent, pionier jazzu w Polsce, autor muzyki do blisko 50 polskich filmów oraz wielu piosenek, które stały się przebojami m.in. „Umówiłem się z nią na dziewiątą” czy „Miłość ci wszystko wybaczy”.

• 1890 / 135 lat

  W rezerwacie Pine Ridge żołnierze 7. pułku kawalerii USA zamordowali 153 Indian plemienia Lakota (50 Indian zostało rannych). Wydarzenie to przeszło do historii jako „masakra nad Wounded Knee” i została uznana za symboliczne zakończenie wojen z plemionami indiańskimi.

• 1879 / 146 lat

  W Warszawie urodził się Witold Wojtkiewicz, malarz, rysownik, ilustrator.

• 1820 / 205 lat

  W Radomiu urodził się Tytus Chałubiński, lekarz, przyrodnik, społecznik, jeden z pionierów taternictwa, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego i Muzeum Tatrzańskiego.

• 1809 / 216 lat

  W Warszawie zmarł Stanisław Małachowski, marszałek Sejmu Czteroletniego.

• 1720 / 305 lat

  W Budynku Prokuracji Nowej na weneckim placu św. Marka otwarto „Caffe Nova” – najstarszą nieprzerwanie czynną kawiarnię.

• 1655 / 370 lat

  Potop szwedzki: W Tyszowicach szlachta i wojsko utworzyły konfederację przeciwko Szwedom i Karolowi X Gustawowi.

• 1380 / 645 lat

  W Budzie zmarła Elżbieta, królowa Węgier, córka Władysława Łokietka i księżnej Jadwigi, żona Karola Roberta i babka Jadwigi Andegaweńskiej.