30 PAźDZIERNIKA

• 1870 / 155 lat

  Urodził się Franciszek Lilpop, architekt, prezes Warszawskiego Koła Architektów i przedstawiciel pierwszej generacji modernistów. Zaprojektował wiele budynków w Warszawie, m.in.: Dom Towarowy Braci Jabłkowskich, szkołę Ronthalera przy ul. Śniadeckich, gmach Instytutu Higieny Dziecięcej przy ul. Litewskiej oraz Zakłady Mechaniczne „Ursus”.

• 2020 / 5 lat

  W Warszawie zmarła Agnieszka Fatyga, aktorka teatralna i telewizyjna, śpiewaczka i pianistka. Występowała w teatrach Narodowym, Ateneum i Operetce Warszawskiej.

• 2010 / 15 lat

  Zmarł Ryszard Czekała, reżyser i scenarzysta filmów animowanych.

• 1992 / 33 lata

  W Tel Awiwie zmarł Artur Eisenbach, historyk, znawca dziejów ludności żydowskiej w Polsce; dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w latach 1966–1968.

• 1989 / 36 lat

  Premiera filmu „300 mil do nieba” w reżyserii Macieja Dejczera.

• 1986 / 39 lat

  Zmarł Andrzej Markowski, kompozytor, dyrygent, organizator orkiestry kameralnej w Krakowie, jeden z inicjatorów zorganizowania festiwalu „Vratislavia Cantans”.

• 1984 / 41 lat

  Według władz PRL tego dnia ze zbiornika na Wiśle pod Włocławkiem wyłowiono ciało zamordowanego przez esbeków ks. Jerzego Popiełuszki.

• 1979 / 46 lat

  W pożarze w kopalni „Silesia” w Czechowicach-Dziedzicach zginęło 22 górników.

• 1954 / 71 lat

  W Polsce utworzono parki narodowe: Tatrzański, Babiogórski, Pieniński.

• 1951 / 74 lata

  Uchwalono ustawę o powołaniu Polskiej Akademii Nauk.

• 1949 / 76 lat

  W Łodzi urodził się Andrzej Rybiński, piosenkarz, gitarzysta i kompozytor, wokalista i gitarzysta popularnego w latach 70. zespołu Andrzej i Eliza.

• 1947 / 78 lat

  W Wichrowie koło Dobrego Miasta urodził się Krzysztof Daukszewicz, satyryk, poeta, kompozytor, piosenkarz.

• 1944 / 81 lat

  Dekret PKWN „O ochronie państwa”, przewidujący wysokie kary m.in. karę śmierci dla „wrogów demokratycznego ustroju”.

• 1942 / 83 lata

  Przy budowanej przez IG Farbenindustrie fabryce kauczuku syntetycznego powstał podobóz Buna, przemianowany następnie na Auschwitz III – Monowitz.

• 1939 / 86 lat

  W Konstancinie pod Warszawą zmarł Wacław Gąsiorowski, powieściopisarz, działacz społeczny, prezes Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej we Francji; autor powieści „Huragan”, „Rok 1809”, „Szwoleżerowie gwardii” i „Księżna Łowicka”.

• 1939 / 86 lat

  Zarządzenie Reichsfuehrera SS Heinricha Himmlera o przesiedleniu do Generalnego Gubernatorstwa ludności polskiej i żydowskiej z ziem polskich włączonych do Rzeszy.

• 1936 / 89 lat

  W Bohdanowie (dawne woj. nowogródzkie) zmarł Ferdynand Ruszczyc, malarz, grafik, scenograf, jeden z najwybitniejszych twórców okresu Młodej Polski, wielki promotor Wilna w Europie.

• 1935 / 90 lat

  Po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego decyzją Walerego Sławka rozwiązano Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR).

• 1933 / 92 lata

  W Sopocie urodził się Tadeusz Chyła, piosenkarz, kompozytor, znany przede wszystkim z twórczości kabaretowej i estradowej, autor ballad o „Cysorzu, co ma klawe życie” czy „Złotej karocy”.

• 1921 / 104 lata

  W Warszawie urodził się Wacław Bojarski, publicysta i krytyk literacki, poeta pokolenia Kolumbów.

• 1918 / 107 lat

  Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie przejęła władzę nad Zachodnią Małopolską.

• 1905 / 120 lat

  Car Mikołaj II wydał manifest zapowiadający przyznanie ludności „niewzruszonych swobód obywatelskich” oraz zwołanie Dumy, posiadającej uprawnienia ustawodawcze.

• 1904 / 121 lat

  Urodził się Alfred Gradstein, kompozytor.

• 1904 / 121 lat

  We Lwowie odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.

• 1895 / 130 lat

  W Samarze w Rosji urodziła się Maria Kuncewiczowa, pisarka, eseistka, autorka powieści „Cudzoziemka”.

• 1876 / 149 lat

  W Petersburgu zmarł Aleksander Czekanowski, geolog, geograf, badacz Syberii, na którą trafił jako zesłaniec po Powstaniu Styczniowym; na jego cześć jedno z górskich pasm w Jakucji nazwano Górami Czekanowskiego.

• 1869 / 156 lat

  W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Edmund Dalbor, arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański; od 1919 r. kardynał i pierwszy prymas Polski po odzyskaniu niepodległości.

• 1849 / 176 lat

  W Paryżu, po uroczystościach żałobnych w kościele św. Magdaleny, na cmentarzu Pere Lachaise odbył się pogrzeb Fryderyka Chopina; jego serce zostało przewiezione do Polski i umieszczone w kościele św. Krzyża w Warszawie.

• 1835 / 190 lat

  W Mery-sur-Cher we Francji urodził się Cyprian Godebski, rzeźbiarz, autor pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie.

• 1813 / 212 lat

  Po śmierci Józefa Poniatowskiego, który poległ w bitwie pod Lipskiem, naczelnym wodzem wojsk polskich Księstwa Warszawskiego został gen. Jan Henryk Dąbrowski.

• 1790 / 235 lat

  W Radzyniu Podlaskim urodził się Karol Lipiński, wirtuoz skrzypiec, kompozytor, nazywany „polskim Paganinim”.