Kalendarz historyczny
11 marca
-
W Warszawie rozpoczął się proces komendanta niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau Rudolfa Hoessa, który został skazany na karę śmierci; wyrok przez powieszenie wykonano 16 kwietnia 1947 r.
-
W Kazimierówce koło Zawiercia urodził się Józef Zapędzki, dwukrotny mistrz olimpijski z Meksyku (1968) i Monachium (1972) w strzelaniu; wielokrotny medalista mistrzostw świata i Europy.
-
W Warszawie zmarł gen. Florian Siwicki, szef MON w latach 1983–1990, współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w stanie wojennym członek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.
-
W Zgierzu zmarł Bogusław Mec, piosenkarz, kompozytor, artysta plastyk; do jego największych przebojów należą piosenki „Jej portret”, „Na pozór”, „Z wielkiej nieśmiałości”, „Mały, biały pies”.
-
Zmarła Marion Doenhoff, przed II wojną zarządzała majątkami rodzinnymi w Friedrichstein pod Królewcem i w leżących dzisiaj w Polsce Kwitajnach; w 1944 r. uczestniczyła w nieudanym spisku przeciwko Hitlerowi; w styczniu 1945 r. uciekła z Prus konno przed nadciągającą armią sowiecką; dziennikarka, redaktorka naczelna i wydawca tygodnika „Die Zeit”, zwolenniczka pojednania niemiecko-polskiego; w 1991 r. otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu w Toruniu, a od 1995 r. jej imię nosi gimnazjum w Mikołajkach, na Mazurach; zmarła na zamku Crottorf, w Nadrenii-Palatynacie.
-
W Paryżu zmarł Kazimierz Brandys, prozaik, eseista; autor m.in. powieści „Obywatele”, „Matka Królów”, „Nierzeczywistość”, opowiadania „Jak być kochaną”, a także czterotomowego dziennika „Miesiące”.
-
W Bydgoszczy zmarł Tadeusz Nowakowski, pisarz, publicysta, współpracownik BBC i sekcji polskiej RWE, autor książek „Obóz Wszystkich Świętych”, „Syn zadżumionych”, „Wiza do Hrubieszowa”.
-
W Warszawie zmarła Alina Centkiewicz, pisarka, polarniczka, współautorka wraz z mężem Czesławem Centkiewiczem, książek „Odarpi, syn Egigwy”, „Znowu na Wyspie Niedźwiedziej”, „Fridjof, co z ciebie wyrośnie”.
-
Premiera „Krótkiego filmu o zabijaniu” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.
-
W Warszawie zmarła Estera Kowalska, aktorka związana z teatrami w Łodzi i Wrocławiu, a od 1957 roku z Teatrem Żydowskim w Warszawie.
-
Marzec 68: w Warszawie pod gmachem KC PZPR odbyła się demonstracja studencka, która została rozpędzona przez milicję; Koło Poselskie Znak wystosowało interpelację w obronie represjonowanych studentów.
-
Premiera filmu „Faraon” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.
-
W „Po prostu” ukazał się artykuł Jerzego Ambroziewicza, Walerego Namiotkiewicza i Jana Olszewskiego „Na spotkanie ludziom z AK”. Tekst wzywał do rehabilitacji żołnierzy Armii Krajowej i włączenia ich do środowisk kombatanckich zdominowanych przez byłych funkcjonariuszy AL i Armii Berlinga; artykuł przeszedł do historii jako jeden z najważniejszych symboli odwilży.
-
Powstało Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.
-
W Łodzi urodził się Maciej Góraj, aktor filmowy i teatralny, wystąpił m.in. w filmach „To ja zabiłem”, „Ziemia obiecana” i serialu „Polskie drogi”.
-
W Warszawie urodził się Marek Kotański, psycholog terapeuta, działacz społeczny; na początku lat 80. zorganizował Młodzieżowy Ruch na rzecz Przeciwdziałania Narkomanii „Monar”; był współzałożycielem Stowarzyszenia Solidarni wobec AIDS-PLUS; w latach 90. zajął się bezdomnymi, tworząc ośrodki „Markotu”.
-
W odwecie za zabicie przez grupę bojową ZWZ aktora Igo Syma, obywatela polskiego współpracującego z wywiadem i policją niemiecką, w Palmirach rozstrzelano 21 więźniów Pawiaka, wśród nich dwóch profesorów Uniwersytetu Warszawskiego: Stefana Kopcia, biologa oraz Kazimierza Zakrzewskiego, historyka.
-
Na granicy polsko-litewskiej zastrzelony został przez strażników litewskich żołnierz KOP Stanisław Serafin; władze polskie wykorzystały powstały kryzys do wymuszenia na Kownie normalizacji stosunków dyplomatycznych.
-
Sejm uchwalił ustawę o szkolnictwie – tzw. reformę jędrzejewiczowską, która wprowadzała m.in. powszechny obowiązek szkolny na szczeblu szkoły powszechnej, odpowiednik obecnej szkoły podstawowej.
-
Otwarto regularną linię pasażerską z Gdyni do Nowego Jorku.
-
W Warszawie otwarty został Ogród Zoologiczny.
-
Odbyły się wybory do Senatu II kadencji; Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR) uzyskał w nich 41,4 proc. głosów.
-
Rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych została zdelegalizowana Niezależna Partia Chłopska.
-
W Janowie Podlaskim urodził się Tadeusz Tański, inżynier, konstruktor samochodowy, autor pierwszego polskiego samochodu pancernego Ford FT-B oraz samochodu osobowego CWS T-1.
-
W Brzeżanach urodził się Edward Śmigły-Rydz, oficer I Brygady Legionów Polskich, komendant POW, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca armii; po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego Generalny Inspektor Sił Zbrojnych; od 1936 r. marszałek Polski; Naczelny Wódz w kampanii polskiej w 1939 r.
-
Powstanie Styczniowe: w obozie w Goszczy pod Krakowem gen. Marian Langiewicz został ogłoszony dyktatorem powstania.
-
W Brodach na Ukrainie zmarł Stanisław Koniecpolski, hetman wielki koronny; zwycięski wódz w bitwach pod Trzcianą ze Szwedami (1629) i pod Ochmatowem z Tatarami (1644).
-
Na papieża wybrany został Giovanni de Medici – Leon X, mecenas sztuki, finansujący m.in. przebudowę Bazyliki św. Piotra w Rzymie; w czasie jego pontyfikatu przeciwko sprzedaży odpustów wystąpił Marcin Luter, który został przez Leona X potępiony i ekskomunikowany.
-
W Radomiu panowie koronni wystawili dokumenty potwierdzające postanowienia wileńskie, tzw. unia wileńsko-radomska.