Kalendarz historyczny
16 maja
-
Premiera filmu „Wielki Szu” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
-
Na znak stłumienia powstania w warszawskim getcie Niemcy wysadzili w powietrze Wielką Synagogę. Ładunki wybuchowe odpalił Juergen Stroop, dowódca akcji likwidacji getta.
-
W Warszawie zmarł Marek Nowakowski, pisarz, scenarzysta, publicysta; opisywał powojenną Warszawę i świat ludzi żyjących na marginesie społeczeństwa; autor zbiorów opowiadań „Ten stary złodziej”, „Benek Kwiaciarz”, „Układ zamknięty”, „Książę Nocy”, „Wesele raz jeszcze”, „Raport o stanie wojennym”, „Notatki z codzienności”, a także książek „Homo Polonicus”, „Grecki bożek”, „Nekropolis” oraz felietonów „Moja Warszawa. Powidoki”.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Szczypiorski, prozaik, publicysta; autor powieści „Msza za miasto Arras”, „Początek”, „Noc, dzień i noc”, „Autoportret z kobietą”, a także zbiorów opowiadań – m.in. „Amerykańska whisky” oraz dziennika „Z notatnika stanu wojennego”.
-
Rozformowane zostały Wojska Ochrony Pogranicza. Rozpoczęła funkcjonowanie Straż Graniczna.
-
W Krakowie doszło do gwałtownych starć milicji z młodzieżą uczestniczącą w manifestacjach zorganizowanych przez KPN, NZS, Federację Młodzieży Walczącej i Ruch WiP.
-
W Warszawie zmarł Jerzy Krzysztoń, prozaik, dramaturg, scenarzysta; autor m.in. „Opowiadań indyjskich” i powieści „Obłęd”, „Krzyż południa”.
-
Premiera serialu telewizyjnego „Czterdziestolatek” w reżyserii Jerzego Gruzy.
-
W Krakowie urodził się Andrzej Duda – od 6 sierpnia 2015 r. prezydent Polski; doktor nauk prawnych, polityk Prawa i Sprawiedliwości, w latach 2006–2007 wiceminister sprawiedliwości w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, od 2008 r. podsekretarz stanu w kancelarii prezydenta Lecha Kaczyńskiego; w latach 2007–2011 członek Trybunału Stanu; poseł na Sejm VII kadencji, europarlamentarzysta w latach 2014–2015.
-
W Koninie urodził się Szymon Bobrowski, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Prawo ojca”, „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową”, „Strefa ciszy”, „Serce na dłoni”, „Róża”, „Bokser”; znany także z seriali „Na dobre i na złe”, „Magda M.”, „Oficerowie” i „Instynkt”.
-
W Białymstoku urodziła się Anna Romantowska, aktorka, wystąpiła w filmach „Dzieci i ryby”, „Kobieta i kobieta”, „Zabij mnie glino”, „Przesłuchanie”, „Sztuka kochania”, „Statyści”, „Nigdy nie mów nigdy”, a także w serialach „Matki, żony i kochanki” oraz „Czas honoru”.
-
Bunt Romów w obozie cygańskim KL Birkenau.
-
Początek deportacji do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau 438 tys. Żydów z Węgier.
-
Urodził się Maciej Zembaty, poeta, satyryk, reżyser radiowy, muzyk, tłumacz poezji Leonarda Cohena.
-
W New Haven zmarł Bronisław Malinowski, antropolog społeczny, etnolog, religioznawca, podróżnik; autor prac „Argonauci Zachodniego Pacyfiku”, „Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji”, „Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich”.
-
W Warszawie urodziła się Krystyna Zachwatowicz, scenograf, aktorka, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
-
We Włodawie urodziła się Janina Traczykówna, aktorka, przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Dramatycznym; wystąpiła m.in. w filmach „Ludzie z pociągu”, „Walet pikowy”, „Noce i dnie”, „Brunet wieczorową porą”, „Dzień świra” i „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”.
-
W Pilznie urodził się Stanisław Brudny, aktor warszawskiego Teatru Studio; zagrał m.in. w filmach „Komediantka”, „Tato” i „Statyści”.
-
W Poznaniu otwarto Powszechną Wystawę Krajową.
-
W Los Angeles obyła się pierwsza ceremonia wręczenia Oscarów.
-
Podniesiono polską banderę na pierwszym w II Rzeczypospolitej jachcie morskim SY „Carmen”.
-
W Warszawie urodził się Leopold Tyrmand, prozaik, publicysta, krytyk muzyczny, popularyzator jazzu, autor powieści „Zły” oraz „Dziennika 1954”.
-
We Lwowie urodził się Zbigniew Kurtycz, piosenkarz, kompozytor.
-
Początek walk I Brygady Legionów Polskich pod Konarami i Kozinkiem; w walkach, które trwały do 22 maja, z rosyjską 3. Dywizją Grenadierów poległo blisko 700 legionistów, czyli ponad 12 proc. stanu osobowego brygady.
-
W Sosnowcu urodził się Jan Kiepura, światowej sławy śpiewak operowy – tenor, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Kocham wszystkie kobiety”, „O czym się nie myśli”, „Neapol, śpiewające miasto” i „Zdobyć cię muszę”.
-
W Kaliszu urodziła się Maria Angela Truszkowska, zakonnica, założycielka zgromadzenia felicjanek; beatyfikowana w 1993 r.
-
W czasie rzezi w Janowie Poleskim został zamordowany przez Kozaków jezuita Andrzej Bobola; kanonizowany przez papież Piusa XI w 1938 r., w 2002 r. ogłoszony patronem Polski.
-
Powstanie Chmielnickiego: w bitwie pod Żółtymi Wodami armia kozacko-tatarska pokonała wojska polskie dowodzone przez Stefana Potockiego.
-
W Wiewiórce niedaleko Dębicy zmarł Jan Tarnowski, hetman wielki koronny, kasztelan krakowski; zwycięski wódz w bitwie z armią mołdawską pod Obertynem w 1531 r.