> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

17 grudnia

  • Pochód mieszkańców Gdyni z ciałem Zbigniewa Godlewskiego „Janka Wiśniewskiego”. 17.12.1970. Źródło IPN

    Grudzień '70: w Gdyni wojsko otworzyło ogień w stronę robotników idących z dworca do zablokowanej stoczni, padli zabici i ranni; wśród ofiar był 18-letni Zbigniew Godlewski, pracownik gdyńskiej stoczni, o którego śmierci opowiada wiersz Krzysztofa Dowgiałły „Ballada o Janku Wiśniewskim”; starcia w mieście trwały do wieczora.

  • Warszawskie getto - Umschlagplatz: załadunek Żydów do wagonów kolejowych. Źródło: Wikimedia Commons

    II wojna światowa: deklaracja 12 państw alianckich potępiająca masową zagładę Żydów.

  • W Krakowie zmarła Maria Rydlowa, wieloletnia kustosz Muzeum w Rydlówce w krakowskich Bronowicach, redaktorka Wydawnictwa Literackiego oraz żołnierz Armii Krajowej. Była żoną Jacka Rydla, wnuka poety Lucjana Rydla, którego uwiecznił Wyspiański w „Weselu”.

  • W Waszyngtonie zmarł generał Edward Rowny, amerykański strateg polskiego pochodzenia, uczestnik II wojny światowej oraz wojen w Korei i Wietnamie, doradca pięciu prezydentów USA, nazywany „ojcem amerykańskiej kawalerii powietrznej”.

  • Przedostatni numer dziennika „Życie Warszawy”. 16.12.2011. Fot. PAP/A. Hrechorowicz

    Ukazał się ostatni numer „Życia Warszawy”, gazety wydawanej od października 1944 r.

  • W Mindelo zmarła słynna pieśniarka Cesaria Evora, zdobywczyni m.in. Grammy Awards.

  • Krzysztof Szmagier na planie filmu "07 zgłoś się". 1982 r. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    W Warszawie zmarł Krzysztof Szmagier, reżyser filmowy, twórca seriali „Przygody psa Cywila” i „07 zgłoś się”.

  • Początek tzw. jaśminowej rewolucji w Tunezji: Mohamed Buazizi dokonał samospalenia w mieście Sidi Bu Zajd w proteście przeciwko szykanom ze strony policji i przeciw nędzy w kraju rządzonym autorytarnie przez prezydenta Zina el-Abidina Ben Alego; wywołało to falę krwawych wystąpień społecznych przeciwko bezrobociu i drożyźnie oraz doprowadziło do ustąpienia Ben Alego.

  • Uchwała Rady Ministrów w sprawie postawienia inwestycji Elektrownia Jądrowa „Żarnowiec” w budowie w stan likwidacji.

  • Początek przewrotu antykomunistycznego w Rumunii: W Timisoarze wojsko użyło broni przeciwko demonstrantom szturmującym budynek komitetu partii komunistycznej.

  • Leszek Balcerowicz. Fot. PAP/CAF/Z. Matuszewski

    Wicepremier i minister finansów Leszek Balcerowicz przedstawił w Sejmie zarys rządowego programu reform gospodarczych.

  • Przewodniczący PRON Jan Dobraczyński (L) oraz prezes Rady Ministrów gen. Wojciech Jaruzelski. Fot. PAP/J. Morek

    Stan wojenny: w Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON). Przewodniczącym został Jan Dobraczyński.

  • Bp Władysław Miziołek. Fot. PAP/CAF/M. Szyperko

    Stan wojenny: W Warszawie pod przewodnictwem biskupa Władysława Miziołka powstał Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom.

  • W Kijowie urodziła się Milla Jovovich, amerykańska aktorka, wystąpiła w filmach „Piąty element”, „Gra o honor”, „Joanna d’Arc” i „The Million Dollar Hotel”.

  • Grudzień 1970 w Szczecinie. Fot. PAP/CAF/A. Witusz

    Grudzień ’70: strajki i demonstracje w Szczecinie. Po dwudniowych walkach w kilkudziesięciu przedsiębiorstwach kontynuowano strajk generalny, kierowany przez ogólnomiejski komitet strajkowy. Do starć demonstrantów z siłami porządkowymi doszło także w Elblągu i Słupsku.

  • Agnieszka Wagner. Fot. PAP/S. Leszczyński

    W Warszawie urodziła się Agnieszka Wagner, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Pierścionek z orłem w koronie” Andrzeja Wajdy i „Quo vadis” Jerzego Kawalerowicza.

  • W Broadway w Anglii zmarł Hastings Lionel Ismay, brytyjski generał, w czasie II wojny światowej szef Gabinetu Wojennego premiera Winstona Churchilla; w latach 1952–1957 sekretarz generalny NATO.

  • W Los Angeles odbyła się premiera filmu „Grek Zorba” w reżyserii Michalisa Kakojanisa, nagrodzonego trzema Oscarami.

  • W Warszawie urodził się Maciej Nowak, krytyk teatralny i kulinarny; dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Wybrzeże (2000–2006); założyciel i dyrektor Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w latach 2003–2013.

  • Realizacja filmu „Niewinni czarodzieje” w reżyserii Andrzeja Wajdy: na pierwszym planie Wanda Koczeska, w głębi m.in. od lewej Krzysztof Komeda, Roman Polański, Tadeusz Łomnicki. Fot. PAP/CAF/P. Barącz

    Premiera filmu „Niewinni czarodzieje” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

  • Władze PRL i ZSRS podpisały umowy o repatriacji Polaków ze Związku Sowieckiego oraz statusie wojsk sowieckich stacjonujących w Polsce.

  • W Pobiedziskach w Wielkopolsce urodził się Andrzej Pieczyński, aktor, reżyser teatralny.

  • Uchwałą Prezydium Rządu powołano do życia Totalizator Sportowy – instytucję, której dochód planowano przeznaczać na budowę i remonty obiektów oraz urządzeń sportowych.

  • Rząd podjął decyzję o rozwiązaniu Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”.

  • Zofia Nałkowska. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Warszawie zmarła Zofia Nałkowska, pisarka, publicystka; autorka „Granicy” i „Medalionów” oraz prowadzonych przez ponad pół wieku „Dzienników”.

  • Schronisko PTTK nad Morskim Okiem. 1975 r. Fot. NAC

    Podczas wspólnego zjazdu Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego podjęto decyzję o połączeniu obu towarzystw i utworzeniu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK).

  • Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie stanęli byli funkcjonariusze niemieccy w okupowanej stolicy: Ludwig Fischer, Ludwig Leist, Josef Meisinger i Max Daume. W procesie zapadły trzy wyroki śmierci. Leist został skazany na osiem lat więzienia.

  • Prezydium Krajowej Rady Narodowej zniosło stan wojenny wprowadzony 1 września 1939 r. przez prezydenta Ignacego Mościckiego.

  • Masakra w Malmedy. Zbrodnia wojenna dokonana przez niemieckich żołnierzy z Waffen SS na 80 amerykańskich jeńcach wojennych w okolicach Malmedy we wschodniej Belgii.

  • Andrzej Zaorski. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Piaskach koło Lublina urodził się Andrzej Zaorski, aktor, artysta kabaretowy.

  • Adolf Hitler. Fot. NAC

    Kanclerz III Rzeszy Adolf Hitler podpisał plan wojny przeciwko Związkowi Sowieckiemu – kryptonim „Barbarossa”.

  • Hans Frank. Fot. NAC

    Na mocy rozporządzenia Hansa Franka utworzono Policję Polską Generalnego Gubernatorstwa, nazywaną od koloru mundurów policją granatową; podlegała ona niemieckiej policji porządkowej.

  • Papież Franciszek. Fot. PAP/EPA

    W Buenos Aires urodził się Jorge Mario Bergoglio, duchowny rzymskokatolicki, jezuita, od 13 marca 2013 r. papież Franciszek.

  • Gabriela Zapolska. Fot. NAC

    We Lwowie zmarła Gabriela Zapolska, aktorka, powieściopisarka, dramatopisarka, felietonistka; autorka dramatu „Moralność Pani Dulskiej”.

  • Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o nadaniu ziemi rolnej na Kresach żołnierzom Wojska Polskiego.

  • Władysław Broniewski. Fot. PAP/CAF

    W Płocku urodził się Władysław Broniewski, poeta, tłumacz; żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; współautor biuletynu poetyckiego „Trzy salwy” (1925), będącego manifestem rewolucyjnej poezji; sekretarz redakcji „Wiadomości Literackich”; w latach 30. zaangażowany m.in. w wydawanie komunizującego „Miesięcznika Literackiego”, trafił do więzienia; w czasie II wojny światowej więzień NKWD, następnie w szeregach armii gen. Władysława Andersa; w 1945 r. powrócił do Polski, włączając się w oficjalny nurt życia literackiego; autor utworów „Zagłębie Dąbrowskie”, „Elegia na śmierć Ludwika Waryńskiego”, „Bagnet na broń”, a także poematu „Słowo o Stalinie”.

  • Mieczysław Gębarowicz, Źródło: CBN Polona

    W Jarosławiu urodził się Mieczysław Gębarowicz, historyk sztuki, wykładowca Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Lwowskiego; dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

  • W Komarnie koło Lwowa urodził się Mieczysław Orłowicz, krajoznawca, współorganizator Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

  • W okolicy Santa Marta w Kolumbii zmarł Simon Bolivar, mąż stanu, dowódca wojskowy, bohater walk o wyzwolenie Ameryki Południowej spod władzy Hiszpanów.

  • Urodził się Krystyn Lach Szyrma, filozof, pisarz i publicysta, tłumacz, działacz polityczny.

  • Ludwig van Beethoven. Źródło: Wikimedia Commons

    W Bonn ochrzczony został Ludwig van Beethoven, jeden z najwybitniejszych kompozytorów w historii, zaliczany do tzw. klasyków wiedeńskich, obok Josepha Haydna i Wolfganga Amadeusza Mozarta; autor m.in. V i IX Symfonii, „Sonaty Księżycowej”, a także opery „Fidelio”.

  • W Wiedniu zmarła Eleonora Habsburżanka, żona Michała Korybuta Wiśniowieckiego, królowa Polski w latach 1670–1673.