Kalendarz historyczny
2 sierpnia
-
Po wybuchu Powstania Warszawskiego, na specjalny rozkaz szefa SS Heinricha Himmlera, zamordowany został gen. Stefan Rowecki „Grot”; według ustaleń śledztwa przeprowadzonego przez IPN jego egzekucji dokonano pomiędzy 2 a 7 sierpnia 1944 r., prawdopodobnie na terenie krematorium niemieckiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen.
-
Likwidacja obozu cygańskiego w niemieckim obozie zagłady Auschwitz II-Birkenau.
-
Zmarł Romuald Lazarowicz, działacz opozycji antykomunistycznej, współtwórca „Solidarności Walczącej”, dziennikarz prasy podziemnej, wydawca.
-
W Warszawie zmarła Wanda Chotomska, autorka literatury dziecięcej, między innymi takich utworów jak „Dziesięć bałwanków”, „Gdyby kózka nie skakała”, „Gdyby tygrysy jadły irysy”, „Muzyka pana Chopina”, „Przygody jeża spod miasta Zgierza”, autorka cyklu programów telewizyjnych „Jacek i Agatka”.
-
W Krakowie zmarł kardynał Franciszek Macharski, metropolita krakowski w latach 1979–2005.
-
W Piasecznie pod Warszawą zmarł Tomasz Szukalski, saksofonista jazzowy, kompozytor, członek zespół Zbigniewa Namysłowskiego i Tomasza Stańki, lider grupy The Quartet.
-
W Warszawie zmarł Janusz Sidło, lekkoatleta, rekordzista świata w rzucie oszczepem, dwukrotny mistrz Europy (1954, 1958) i srebrny medalista olimpijski z Melbourne (1956).
-
Sejm powołał gen. Czesława Kiszczaka na stanowisko premiera.
-
Sejm PRL powołał Komisję Nadzwyczajną do Zbadania Działalności MSW; jej przewodniczącym wybrany został Jan Rokita z Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego (OKP).
-
Powstał Obywatelski Komitet Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 r. zajmujący się badaniem losów ofiar Obławy Augustowskiej.
-
W Warszawie zmarł Marian Łącz, aktor, piłkarz, zawodnik m.in. ŁKS Łódź i Polonii Warszawa, trzykrotny reprezentant Polski; wystąpił m.in. w filmach „Święta wojna”, „Kierunek Berlin” i serialach „Janosik”, „Alternatywy 4”.
-
W Rzeszowie urodziła się Justyna Steczkowska, piosenkarka, autorka tekstów; wielokrotna laureatka nagrody muzycznej „Fryderyk”; popularność przyniosły jej m.in. piosenki „Dziewczyna szamana”, „Oko za oko, słowo za słowo”.
-
Na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie odbył się mecz lekkoatletyczny Polska-USA, który obejrzało ponad 100 tysięcy kibiców.
-
Władze komunistyczne zlikwidowały Wydziały Teologii Katolickiej na Uniwersytecie Warszawskim i na Uniwersytecie Jagiellońskim, powołując w Warszawie Akademię Teologii Katolickiej oraz Chrześcijańską Akademię Teologiczną.
-
Decyzja o budowie w Warszawie stadionu dla 100 tys. widzów (Stadion X-lecia).
-
W Krynicy funkcjonariusze X Departamentu MBP pod kierownictwem płk. Józefa Światły aresztowali Władysława Gomułkę.
-
W Łodzi urodziła się Gołda Tencer, aktorka i reżyserka Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie; dyrektor generalna Fundacji Shalom, organizatorka Festiwalu Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”.
-
Agencja TASS podała informację o wykonaniu wyroku śmierci na Andrieju Własowie, sowieckim generale, który po dostaniu się do niemieckiej niewoli w 1942 r. podjął współpracę z III Rzeszą, organizując podporządkowane Niemcom oddziały Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej (ROA).
-
Krajowa Rada Narodowa ogłosiła amnestię dla żołnierzy podziemia; skorzystało z niej ponad 30 tysięcy osób.
-
W Poczdamie zakończyła się konferencja Wielkiej Trójki, w której wzięli udział Winston Churchill i Clement Attlee, Harry Truman oraz Józef Stalin; w czasie obrad ustalono m.in. przebieg polskich granic zachodnich oraz kwestię przesiedlenia ludności niemieckiej.
-
Powstanie Warszawskie: w wyniku ran zmarła Krystyna Krahelska ps. Danuta – poetka, autorka jednej z najpopularniejszych piosenek powstańczych „Hej chłopcy, bagnet na broń!”.
-
Powstańcy warszawscy zdobyli gmach Poczty Głównej, Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych oraz Elektrownię na Powiślu.
-
Powstanie Warszawskie: ukazał się pierwszy powstańczy numer pisma AK „Biuletyn Informacyjny”.
-
W Krakowie urodziła się Ewa Braun, scenograf, dekoratorka wnętrz, wykładowca PWSFTviT w Łodzi; laureatka Oscara za scenografię i dekorację wnętrz do filmu „Lista Schindlera” Stevena Spielberga.
-
W niemieckim obozie zagłady w Treblince wybuchł bunt więźniów.
-
W Rotterdamie urodził się Leo Beenhakker, trener piłkarski; w latach 2006–2009 selekcjoner reprezentacji Polski, która pod po raz pierwszy awansowała do Mistrzostw Europy rozgrywanych w 2008 r. w Austrii i Szwajcarii.
-
Na lotnisku w Northolt pod Londynem rozpoczęto formowanie 303. Dywizjonu Warszawskiego im. Tadeusza Kościuszki.
-
Do niemieckiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen przybył pierwszy transport więźniów.
-
W Berlinie odbyła się uroczystość otwarcia XI Letnich Igrzysk Olimpijskich. Polscy sportowcy zdobyli na nich 6 medali: 3 srebrne i 3 brązowe.
-
Adolf Hitler ogłosił się führerem Rzeszy Niemieckiej, łącząc w swym ręku władzę prezydenta i kanclerza.
-
W Neudeck w Prusach Wschodnich, obecnie Ogrodzieniec, zmarł Paul von Hindenburg, niemiecki feldmarszałek, w czasie I wojny światowej początkowo naczelny dowódca frontu wschodniego, następnie szef sztabu generalnego (1916–1918); w latach 1925–1934 prezydent Niemiec.
-
W Kaliszu urodził się Mieczysław Voit, aktor teatralny i filmowy, członek krakowskiego Teatru Rapsodycznego, od 1963 związany z teatrami warszawskimi; odtwórca ról Kuno von Lichtensteina w „Krzyżakach” i księdza Suryna w „Matce Joannie od Aniołów”.
-
Sejm znowelizował Konstytucję – „nowela sierpniowa” uprawniała prezydenta do rozwiązania Sejmu i Senatu (na wniosek Rady Ministrów), a także do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy.
-
W Wiszniewie w woj. nowogródzkim (obecnie na Białorusi) urodził się Szymon Peres, minister obrony, dwukrotny premier, a od 2007 r. prezydent Izraela. Za starania na rzecz pokoju na Bliskim Wschodzie, których efektem było zawarcie w 1993 r. tzw. Porozumień z Oslo, otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla (1994).
-
Sejm Ustawodawczy przeprowadził podział administracyjny ziem dawnego Królestwa Polskiego, tworząc pięć województw: białostockie, kieleckie, lubelskie, łódzkie i warszawskie; Warszawę pozostawiono jako miasto wydzielone.
-
W Krakowie zmarł Adam Asnyk, poeta, dramatopisarz, członek Rządu Narodowego w czasie Powstania Styczniowego; autor m.in. cyklu sonetów „Nad głębiami”, pochowany w Krypcie Zasłużonych na krakowskiej Skałce.
-
W Płocku zakonnica Feliksa Magdalena Kozłowska doznała pierwszego z serii objawień, trwającej do roku 1918, a stanowiącej podstawę nowego wyznania – mariawityzmu.
-
W Biłce Szlacheckiej pod Lwowem urodził się Eustachy Sapieha, ziemianin, dyplomata, minister spraw zagranicznych II RP, poseł na Sejm z list BBWR.
-
W Berlinie rozpoczął się proces 247 uczestników powstania wielkopolskiego 1846 r.
-
W Pierzchowcu koło Bochni urodził się Jan Henryk Dąbrowski, twórca Legionów Polskich we Włoszech, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej, generał armii Księstwa Warszawskiego.
-
W Saint-Cloud koło Paryża w wyniku ran odniesionych w zamachu zmarł Henryk III Walezy, król Francji, a także pierwszy wybrany w wyniku wolnej elekcji król Polski (1573–1574).
-
Wojska polsko-litewskie poniosły pod Sokalem klęskę w starciu z ponad dwukrotnie liczniejszymi oddziałami Tatarów.