Kalendarz historyczny
26 sierpnia
-
Niemiecka grupa dywersyjna, niepoinformowana przez dowództwo o zmianie terminu agresji na Polskę, przeprowadziła atak na stację kolejową w Mostach koło Jabłonkowa na Zaolziu; atak dywersantów został odparty.
-
W Płocku urodził się Witold Zacharewicz, aktor filmowy i teatralny; zamordowany w KL Auschwitz w 1943 r.
-
W Krakowie zmarła w wieku 111 lat najstarsza Polka, najstarsza żyjąca absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego i najstarsza pianistka na świecie Wanda Szajowska.
-
We Wrocławiu zmarł Adam Wójcik, wielokrotny reprezentant Polski w koszykówce, ośmiokrotny mistrz Polski, przez 20 sezonów występował w polskiej ekstraklasie; zdobył 10087 punktów.
-
We Wrocławiu zmarł Józef Łukaszewicz, wybitny matematyk, uczeń Hugo Steinhausa, żołnierz 7. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, działacz opozycji antykomunistycznej.
-
W Warszawie zmarła Maria Ginter, pisarka, rzeźbiarka, malarka, sportsmenka; żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego.
-
„Przegląd Sportowy” opublikował tzw. listę Fryzjera. Publikacja rozpoczęła wielką aferę korupcyjną w środowisku polskiej piłki nożnej.
-
W Warszawie zmarł Wojciech Żukrowski, prozaik, poeta, eseista; autor „Kamiennych tablic”, „Skąpanych w ogniu”, opowiadań wojennych „Z kraju milczenia”, a także książek dla dzieci.
-
Polska uznała niepodległość Litwy.
-
Papież Jan Paweł II mianował biskupa Józefa Kowalczyka nuncjuszem apostolskim w Polsce. Był to pierwszy po II wojnie światowej tej rangi przedstawiciel Stolicy Apostolskiej w Polsce.
-
W Warszawie zmarł Adam Kreczmar, poeta, satyryk.
-
W Gdańsku zmarła Teresa Iżewska, aktorka.
-
Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński wygłosił kazanie na Jasnej Górze, które zostało w ocenzurowanej formie wyemitowane przez media.
-
W Warszawie zmarł Roman Abraham, generał WP; w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii i grupy operacyjnej kawalerii.
-
Na hawajskiej wyspie Maui zmarł Charles Lindbergh, amerykański lotnik, który jako pierwszy w samotnym locie pokonał Atlantyk – wystartował 19 maja 1927 r. z Nowego Jorku i po 33 godzinach wylądował w Paryżu.
-
W Gdańsku urodził się Tomasz Lipnicki, wokalista i gitarzysta rockowy.
-
W Warszawie zmarł Marian Walentynowicz, architekt, rysownik, autor ilustracji m.in. do „Przygód Koziołka Matołka” Kornela Makuszyńskiego; korespondent wojenny.
-
W Koszalinie urodził się Mariusz Bonaszewski, aktor Teatru Narodowego w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach „Deszczowy żołnierz”, „Matka Teresa od kotów”, „Wenecja”, „Daas”, a także w serialach „Sława i chwała” oraz „Marszałek Piłsudski”.
-
W Lublinie zmarł biskup Czesław Kaczmarek, w latach 20. duszpasterz polski we Francji, od 1938 r. biskup kielecki; w latach 1951–1956 więziony przez władze komunistyczne.
-
W Częstochowie na Jasnej Górze odnowiono Śluby Jasnogórskie, według tekstu prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego.
-
W Grabowie urodziła się Bożena Dykiel, aktorka, wystąpiła w filmach „Awans”, „Ziemia obiecana”, „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Znachor”, „Wyjście awaryjne”, a także w serialach „Dom”, „Alternatywy 4” i „Na Wspólnej”.
-
Oddział partyzancki Okręgu Wileńskiego AK ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica" został podstępnie rozbity nad jez. Narocz przez partyzantkę sowiecką; Sowieci rozstrzelali „Kmicica”, 56 partyzantów oraz 20 członków konspiracji terenowej.
-
Pod Ożarowem w zasadzce zorganizowanej przez oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem plut. Tomasza Wójcika ps. Tarzan zginął gen. Kurt Renner.
-
W Zgłobniu niedaleko Rzeszowa urodził się Tadeusz Nalepa, gitarzysta i wokalista, legenda polskiego bluesa.
-
W Warszawie eksperymentalna stacja telewizyjna w budynku Prudential wyemitowała pierwszy film – „Barbarę Radziwiłłównę” w reżyserii Józefa Lejtesa.
-
W Krakowie zmarł Teodor Axentowicz, malarz, pedagog.
-
W Paryżu zmarł Wojciech Stpiczyński, polityk, publicysta, jeden z przywódców radykalnego skrzydła piłsudczyków; redaktor naczelny „Głosu Prawdy” i „Kuriera Porannego”; prezes Związku Strzeleckiego.
-
W Poznaniu urodził się Stefan Stuligrosz, dyrygent, kompozytor, pedagog; twórca i wieloletni dyrygent Chóru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej „Poznańskie Słowiki”.
-
W Warszawie urodził się Bohdan Pniewski, architekt; profesor Politechniki Warszawskiej i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie; projektował m.in. hotel Patria w Krynicy, gmachy Sądów Grodzkich w Warszawie, Ministerstwa Komunikacji i Narodowego Banku Polskiego; autor rozbudowy zespołu budynków Sejmu oraz gmachu Teatru Wielkiego.
-
W Tarnopolu urodził się Kazimierz Pużak, więzień carski, członek władz PPS, poseł na Sejm (1919–1935); podczas II wojny światowej jeden z przywódców PPS-WRN, komendant Gwardii Ludowej WRN, przewodniczący Rady Jedności Narodowej (1944–1945); aresztowany przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; zmarł w 1950 r. w komunistycznym więzieniu w Rawiczu.
-
W Paryżu zmarł Philippe de Girard, inżynier, wynalazca i konstruktor maszyny do mechanicznego przędzenia lnu; założyciel fabryki wyrobów lnianych w Rudzie Guzowskiej – nazwanej od jego nazwiska Żyrardowem.
-
Przechodząca przez Kraków fala powodziowa na Wiśle zalała Stradom, Kazimierz i Podgórze, zerwała Most Karola i Most Stradomski. Była to największa powódź w historii miasta.
-
Rewolucja francuska: Zgromadzenie Narodowe uchwaliło Deklarację Praw Człowieka i Obywatela.
-
W Paryżu zmarł Antoni Kazimierz Ostrowski, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski (1777–1784).
-
Załoga twierdzy w Kamieńcu Podolskim, po kilkunastu dniach oblężenia, skapitulowała przed armią turecką.