Kalendarz historyczny
3 sierpnia
-
Niespełna 18-letnia Danuta Siedzikówna, ps. Inka, łączniczka i sanitariuszka 5. Wileńskiej Brygady AK została skazana na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku; wyrok wykonano 28 sierpnia 1946 r.
-
W krakowskich Oleandrach zorganizowana została I Kompania Kadrowa. Na dowódcę kompanii Józef Piłsudski wyznaczył por. Tadeusza Kasprzyckiego – oficera Związku Strzeleckiego.
-
W Poznaniu zmarł Czesław Cybulski, polski trener lekkiej atletyki, specjalizujący się w rzucie młotem. Jego najwybitniejszymi zawodnikami byli medaliści olimpijscy i mistrzostw świata: Szymon Ziółkowski, Anita Włodarczyk, Paweł Fajdek i Joanna Fiodorow.
-
W Warszawie zmarł gen. Zbigniew Ścibor-Rylski ps. Motyl, żołnierz Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, prezes Związku Powstańców Warszawskich, członek grupy inicjatywnej Muzeum Powstania Warszawskiego, kawaler Krzyża Wojennego Virtuti Militari i Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą „Polonia Restituta”.
-
W Olsztynie zmarł Stefan Rachoń, skrzypek, założyciel i w latach 1945–80 dyrygent Orkiestry Polskiego Radia i Telewizji.
-
Instrukcja MEN dotycząca powrotu nauczania religii do szkoły w roku szkolnym 1990/1991.
-
W Moskwie zakończyły się XXII Letnie Igrzyska Olimpijskie; polscy reprezentanci zdobyli na nich 32 medale, wśród nich trzy złote.
-
W Toronto zmarł Zdzisław Krasnodębski, pilot, pułkownik WP; uczestnik kampanii polskiej 1939 r. i francuskiej 1940 r.; założyciel i pierwszy dowódca Dywizjonu 303.
-
W Kruku koło Gostynina zmarł Adam Szczypiorski, historyk, działacz PPS; w czasie II wojny światowej członek PPS-WRN, więzień niemieckiego obozu Sachsenhausen; po wojnie na emigracji, współtwórca Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie; w 1955 r. powrócił do kraju; jeden z założycieli Komitetu Obrony Robotników.
-
W Moskwie zmarł Konstanty Rokossowski, członek partii bolszewickiej, od 1918 r. w Armii Czerwonej. W czasie II wojny światowej pod jego dowództwem w ramach Frontu Białoruskiego walczyła 1. Armia Wojska Polskiego; w latach 1949–1956 minister obrony narodowej Polski, wicepremier, członek BP KC PZPR; marszałek Polski i ZSRS.
-
W Zielonej Górze urodził się Zbigniew Godlewski, pracownik Stoczni Gdyńskiej im. Komuny Paryskiej, zastrzelony 17 grudnia 1970 r. w Gdyni w czasie pacyfikacji robotniczych protestów przez władze komunistyczne. Pochód niosący na drzwiach ciało 18-letniego Godlewskiego i pokrwawioną biało-czerwoną flagę, utrwalony na fotografii, stał się tragicznym symbolem Grudnia ’70.
-
W Warszawie urodził się Antoni Macierewicz, działacz opozycji antykomunistycznej, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, członek NSZZ „Solidarność”; poseł na Sejm RP, wiceprzewodniczący Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego (1989–1992); minister spraw wewnętrznych (1991–1992); w rządzie Jarosława Kaczyńskiego wiceminister obrony narodowej (2006–2007), szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego, likwidator WSI, przewodniczący zespołu parlamentarnego ds. zbadania przyczyn katastrofy smoleńskiej; od listopada 2015 r. do grudnia 2017 r. minister obrony narodowej.
-
W Nowym Jorku zmarł Ignacy Matuszewski, jeden z czołowych reprezentantów obozu sanacyjnego, minister skarbu, redaktor naczelny „Gazety Polskiej”.
-
W Moskwie premier Stanisław Mikołajczyk spotkał się z Józefem Stalinem.
-
Powstanie Warszawskie: niemieckie bombowce po raz pierwszy od wybuchu zrywu zbombardowały Warszawę.
-
Powstańcy warszawscy zdobyli gmach Dworca Pocztowego w Alejach Jerozolimskich, Pałace Blanka i Mostowskich oraz Arsenał.
-
W warszawskim getcie w piwnicy domu przy ul. Nowolipki 68 ukryta została część Podziemnego Archiwum Getta.
-
W KL Auschwitz zamordowany został harcmistrz Stanisław Sedlaczek, założyciel i naczelnik konspiracyjnego Harcerstwa Polskiego (Hufców Polskich).
-
W Warszawie zmarł prof. Ludwik Kulczycki, historyk, socjolog, działacz II Proletariatu, więzień carski, zesłaniec, członek PPS.
-
Litwa włączona została do Związku Sowieckiego.
-
W Poznaniu urodził się Andrzej Dłużniewski, malarz, rysownik, twórca instalacji artystycznych, pisarz, długoletni profesor warszawskiej ASP.
-
W Warszawie otwarto Park im. gen. Józefa Sowińskiego; budowa tego pierwszego na Woli parku była inicjatywą prezydenta Stefana Starzyńskiego.
-
W Łodzi urodził się Jerzy Urban, dziennikarz, publicysta, redaktor „Po prostu” i „Polityki”; rzecznik prasowy rządu PRL w latach 1981–1989; założyciel i redaktor naczelny tygodnika „Nie”.
-
W Wielichowie w Wielkopolsce urodził się Zdzisław Krzyszkowiak, lekkoatleta, dwukrotny mistrz Europy na 5 i 10 km ze Sztokholmu (1958), mistrz olimpijski w biegu na 3 km z przeszkodami z Rzymu (1960) oraz rekordzista świata na tym dystansie.
-
W Oswalds pod Canterbury w Anglii zmarł Joseph Conrad (Józef Teodor Konrad Korzeniowski), pisarz, autor „Jądra ciemności”, „Lorda Jima”, „Tajfunu”, „Nostromo” i „Smugi cienia”.
-
Pod Jastkowem koło Lublina zakończyły się trwające trzy dni walki Legionów Polskich z wojskami rosyjskimi.
-
W miejscowości Zuzela nad Bugiem urodził się Stefan Wyszyński, kardynał, arcybiskup gnieźnieński i warszawski, prymas Polski w latach 1948–1981; przywódca duchowy, mąż stanu, nazywany Prymasem Tysiąclecia.
-
W Warszawie odbyło się prawykonanie „Pieśni narodowej za pomyślność króla” z muzyką Jana Nepomucena Piotra Kaszewskiego i tekstem Alojzego Felińskiego, będącej oficjalnym hymnem Królestwa Polskiego. Obecnie pieśń, ze zmienionym tekstem, znana jest pod tytułem „Boże, coś Polskę”.
-
W Warszawie zmarł Stanisław Konarski, pedagog, reformator szkolnictwa, poeta, dramaturg, pisarz polityczny, pijar; założyciel Collegium Nobilium w Warszawie.
-
W Skierniewicach zmarł Stanisław Szembek, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1706 r.
-
Inflanty jako wspólna własność przyłączone zostały do Korony i Litwy.