Kalendarz historyczny
30 stycznia
-
W Warszawie zmarł gen. brygady Stefan Bałuk, żołnierz Armii Krajowej, cichociemny, uczestnik Powstania Warszawskiego, fotografik.
-
W Białymstoku znaleziono zwłoki księdza Stanisława Suchowolca, przyjaciela księdza Jerzego Popiełuszki, związanego z Solidarnością; według oficjalnego komunikatu zmarł w wyniku zatrucia tlenkiem węgla.
-
W Gdańsku zmarła Jadwiga Marko-Książek, polska siatkarka, dwukrotna brązowa medalistka olimpijska (w 1964 i 1968), brązowa medalistka mistrzostw świata (1962), wicemistrzyni Europy (1963).
-
W Lublinie zmarł Andrzej Żarnecki, aktor teatralny i filmowy; grał m.in. w filmach Krzysztofa Zanussiego „Struktura kryształu”, „Brat naszego Boga”.
-
W Warszawie zmarł Edmund Fetting, aktor, piosenkarz; muzyk jazzowy; wystąpił m. in. w filmach „Lokis. Rękopis profesora Wittembacha”, „Śmierć prezydenta”, a także serialu „Czarne chmury”.
-
W Teatrze Dramatycznym w Warszawie odbyła się prapremiera musicalu „Metro”, pierwszej prywatnej produkcji teatralnej po upadku PRL.
-
Stanisław Wyganowski został pierwszym po II wojnie światowej niekomunistycznym prezydentem Warszawy.
-
W Warszawie powstało Muzeum Niepodległości.
-
Po rozwiązaniu PZPR rozpoczął się zjazd założycielski Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej.
-
Premiera filmu „Akademia Pana Kleksa” w reżyserii Krzysztofa Gradowskiego.
-
Stowarzyszenie PAX wznowiło działalność, jego nowym przewodniczącym został Zenon Komender.
-
Stan wojenny: prezydent USA Ronald Reagan ogłosił 30 stycznia 1982 r. Dniem Solidarności z Narodem Polskim.
-
W Krakowie zmarł Stefan Otwinowski, pisarz, dziennikarz.
-
Premiera filmu „Szkice warszawskie” w reżyserii Henryka Kluby.
-
W Teatrze Narodowym w Warszawie po raz ostatni wystawiano „Dziady” w reżyserii Kazimierza Dejmka – przedstawienie zawieszono na polecenie władz partyjnych jako antyradzieckie; wieczorem pod pomnikiem Adama Mickiewicza na Krakowskim Przedmieściu odbyła się manifestacja studentów, w czasie której protestowano przeciwko cenzurze.
-
W Paryżu ukazał się pierwszy tom Biblioteki „Kultury”, w którym opublikowano „Trans-Atlantyk” i „Ślub” Witolda Gombrowicza.
-
W Szamotułach urodziła się Małgorzata Braunek, aktorka, znana m.in. z filmowej roli Oleńki Billewiczówny w ekranizacji „Potopu” oraz Izabeli Łęckiej w serialu telewizyjnym „Lalka”.
-
Niemiecki statek „Wilhelm Gustloff” został zatopiony na Bałtyku przez sowiecki okręt podwodny; według różnych źródeł w wyniku zatonięcia statku zginęło od 4,5 tys. do ponad 9 tys. osób, głównie kobiet i dzieci ewakuowanych z Prus Wschodnich.
-
Kanclerz Rzeszy Adolf Hitler podczas przemówienia w Reichstagu zapowiedział unicestwienie Żydów w Europie w przypadku wybuchu nowej wojny.
-
Przywódca NSDAP Adolf Hitler powołany został przez prezydenta Paula von Hindenburga na urząd kanclerza Rzeszy.
-
We Lwowie zmarł Benedykt Dybowski, lekarz, zoolog, badacz Syberii, działacz niepodległościowy; za udział w Powstaniu Styczniowym skazany przez władze carskie na zesłanie.
-
W Warszawie zakończył się I Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, którego zwycięzcą został rosyjski pianista Lew Oborin.
-
W Hadze rozpoczął działalność Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej; jego następcą od 1945 r. jest Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości.
-
Niemieccy bojówkarze zamordowali w Bytomiu działacza na rzecz polskości Górnego Śląska Piotra Niedurnego.
-
W Wiedniu zmarł Wacław Gostomski, historyk literatury, krytyk literacki.
-
W Słupi urodził się Tadeusz Bielecki, publicysta, polityk stronnictw narodowych, poseł na sejm II RP, działacz emigracyjny.
-
We Lwowie zmarł Walery Łoziński, pisarz i publicysta, autor m.in. powieści „Zaklęty dwór”.
-
W Warszawie urodził się Aleksander Gierymski, malarz, przedstawiciel realizmu i prekursor impresjonizmu w Polsce; twórca m.in. „Żydówki z pomarańczami”, „Święta trąbek”, „Trumny chłopskiej”.
-
W Wyrzece koło Śremu urodził się Piotr Wawrzyniak, ksiądz, działacz społeczny i gospodarczy.
-
W Wenecji urodził się Bernardo Belotto, zwany Canaletto, włoski malarz; w latach 1767–1780 pracował dla króla Stanisława Augusta w Warszawie.
-
W Blois we Francji zmarła Maria Kazimiera d’Arquien, królowa Polski, wdowa po Janie III Sobieskim, który pieszczotliwie zwał ją Marysieńką.
-
W Andruszowie podpisany został polsko-rosyjski traktat rozejmowy, w którym dokonano podziału Ukrainy, na część polską – leżącą na prawym brzegu Dniepru i rosyjską – lewobrzeżną.
-
Pod Ochmatowem wojska polskie pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego pokonały armię tatarską Tuhaj-beja.
-
W Sarospatak urodził się Jerzy II Rakoczy, książę Siedmiogrodu, w czasie potopu szwedzkiego sojusznik Szwedów, dowódca wojsk siedmiogrodzkich, pustoszących południowo-wschodnie tereny Rzeczpospolitej.
-
Tczew otrzymał prawa miejskie.
-
W Budziszynie zawarty został pokój pomiędzy Bolesławem Chrobrym i cesarzem Henrykiem II, kończący trwające kilkanaście lat wojny.