Kalendarz historyczny
30 sierpnia
-
W Liss w Anglii zmarł Henryk Zygalski, matematyk, kryptolog, współautor złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”.
-
W Woli Ostrowieckiej na Wołyniu oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordowały około 600 Polaków, wśród nich 150–200 kobiet i dzieci; do masakry Polaków dokonanej przez UPA doszło również w miejscowościach sąsiadujących z Wolą Ostrowiecką, m.in. w Ostrówkach – około 500 zabitych, Kątach – około 200 zabitych i Jankowcach – ponad 80 zabitych.
-
W Przemyślu zmarł Jan Zrajko, działacz opozycji antykomunistycznej, w 1981 roku był współtwórcą i przywódcą NSZZ Indywidualnego Rzemiosła „Solidarność”.
-
Donald Tusk został wybrany przewodniczącym Rady Europejskiej.
-
W Polsce rozpoczęły się XVIII Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn, w których reprezentacja Polski zdobyła złoty medal, pokonując w finale drużynę Brazylii.
-
Na terenie Stoczni Gdańskiej otwarto Europejskie Centrum Solidarności.
-
W Warszawie otwarto tunel Wisłostrady.
-
W Karlsruhe zmarł Ernest Wilimowski, piłkarz, zawodnik m.in. Ruchu Chorzów, z którym czterokrotnie zdobywał mistrzostwo Polski, dwukrotny król strzelców rozgrywek ligowych; wielokrotny reprezentant Polski, w czasie mistrzostw świata w 1938 r. w meczu z Brazylią strzelił 4 bramki. W 1939 r. przyjął obywatelstwo niemieckie, w następnych latach występował w reprezentacji Niemiec.
-
W Warszawie zmarł Marian Małowist, historyk.
-
W Łodzi zmarł Zygmunt Malawski, aktor.
-
W Nasielsku urodził się Tomasz Majewski, lekkoatleta, dwukrotny mistrz olimpijski w pchnięciu kulą: Pekin (2008) i Londyn (2012).
-
W Gdańsku parafowano dokument postanawiający, że w zakładach pracy mogą powstać wolne związki zawodowe z prawem do strajku.
-
V Plenum KC PZPR zatwierdziło porozumienie zawarte w Szczecinie i podjęło decyzję o podpisaniu porozumienia w Gdańsku.
-
W Szczecinie Kazimierz Barcikowski i Marian Jurczyk podpisali porozumienie pomiędzy przedstawicielami władz a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym.
-
W Szczecinie urodziła się Katarzyna Nosowska, wokalistka, występująca z zespołem Hey, a także solo, autorka tekstów.
-
W Katowicach urodził się Lech Majewski, reżyser, scenarzysta, poeta, prozaik, malarz; autor filmów „Rycerz”, „Wojaczek”, „Angelus” oraz „Młyn i krzyż”.
-
W Poznaniu urodził się Wojciech Fibak, jeden z najlepszych polskich tenisistów, czterokrotny ćwierćfinalista turniejów wielkoszlemowych, zwycięzca Australian Open w grze podwójnej (1978); przedsiębiorca, kolekcjoner sztuki.
-
Wprowadzono kartki żywnościowe na mięso, przetwory mięsne i tłuszcze.
-
W Neapolu zmarł mjr Henryk Sucharski, dowódca obrony Westerplatte.
-
Rozpoczął się pierwszy ogólnopolski Zjazd Związku Zawodowego Literatów Polskich. Przewodniczącym związku wybrano Jarosława Iwaszkiewicza.
-
Powstanie Warszawskie: oddziały niemieckie zamordowały 300 rannych i chorych przebywających w Szpitalu Jana Bożego przy ul. Bonifraterskiej.
-
W koloniach Nowy i Stary Gaj na Wołyniu oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) zamordowały około 600 Polaków.
-
Zakończenie ewakuacji Armii Polskiej ze Związku Sowieckiego.
-
Okupacyjne władze niemieckie przeprowadziły likwidację getta w Nowym Targu, w którym przebywało ok. 2,5 tys. Żydów; ok. 1,5 tys. z nich Niemcy zamordowali na miejscowym cmentarzu żydowskim, 100 osób umieścili w obozie pracy przymusowej, pozostałych mieszkańców getta wywieźli do obozu zagłady w Bełżcu.
-
Ogłoszenie mobilizacji powszechnej w Polsce; wstrzymane na 24 godziny na skutek interwencji ambasad Francji i Wielkiej Brytanii.
-
Na rozkaz Dowództwa Floty trzy niszczyciele ORP „Błyskawica”, ORP „Burza” i ORP „Grom” opuściły Gdynię i skierowały się do Wielkiej Brytanii.
-
Rozwiązanie Sejmu i Senatu.
-
Urodził się Zbyszko Siemaszko, polski fotografik, żołnierz 3. Brygady Wileńskiej Armii Krajowej.
-
We Lwowie urodziła się Ryszarda Hanin, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Zapamiętaj imię swoje”, „Jeszcze tylko ten las”, „Noce i dnie” oraz serialu „Polskie drogi”.
-
W Prusach Wschodnich w kilkudniowej bitwie pod Tannenbergiem (obecnie Stębark) rosyjska 2. Armia gen. Aleksandra Samsonowa została rozbita przez niemiecką 8. Armię dowodzoną przez gen. Paula von Hindenburga.
-
W Radomiu urodził się Tadeusz Sołtyk, inżynier, konstruktor lotniczy.
-
W Czuszowie koło Miechowa urodził się Józef Maria Bocheński, filozof, dominikanin, sowietolog. Ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej i kampanii polskiej 1939 r., uczestnik bitwy pod Monte Cassino.
-
W Mołodowie koło Kobrynia urodził się Konstanty Skirmunt, członek Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, minister spraw zagranicznych (1921–1922), poseł na Sejm, w latach 1929–1934 ambasador RP w Londynie.
-
W Wiedniu zmarł Ignacy Potocki, pisarz, polityk, marszałek wielki litewski, członek Komisji Edukacji Narodowej, przewodniczący Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych; przywódca stronnictwa patriotycznego w czasie Sejmu Czteroletniego; jeden z autorów Konstytucji 3 Maja.
-
W Krzywiczach na Białorusi urodził się Aleksander Chodźko, slawista, orientalista, poeta, profesor College de France.
-
Wojska króla Stefana Batorego zdobyły Połock zajęty przez Moskwę.
-
W Krakowie zmarła Elżbieta Habsburg zwana Rakuszanką, żona króla Kazimierza IV Jagiellończyka; matka polskich władców Jana I Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta I Starego, a także króla Czech i Węgier – Władysława II Jagiellończyka.