Kalendarz historyczny
31 października
-
W Warszawie zmarł Tadeusz Janczar, aktor, w czasie II wojny światowej członek Szarych Szeregów, żołnierz AK, a następnie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki; znany m.in. z filmów „Piątka z ulicy Barskiej”, „Pokolenie”, „Kanał”, „Pożegnania” oraz serialu „Dom”.
-
Bitwa o Anglię: w ciągu trzech miesięcy walk lotniczych nad Wielką Brytanią i kanałem La Manche lotnictwo niemieckie straciło 1733 samoloty i ponad 2,5 tys. lotników; RAF stracił 1087 samolotów oraz 544 pilotów; w Bitwie wzięło udział 144 polskich pilotów, walczących w polskich dywizjonach myśliwskich i bombowych oraz w jednostkach brytyjskich – 29 z nich poległo w czasie walk; polscy lotnicy zestrzelili 170 samolotów przeciwnika.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Zaorski, aktor i satyryk, współtwórca słuchowisk radiowych i wielu programów telewizyjnych, między innymi legendarnego „Polskiego zoo”.
-
W Krakowie zmarł prof. Henryk Markiewicz, historyk i teoretyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w latach 1989–2002 redaktor naczelny „Polskiego Słownika Biograficznego”.
-
Prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał rząd Kazimierza Marcinkiewicza.
-
Zaprzysiężony został rząd Jerzego Buzka.
-
Zmarł Mirosław Szonert, aktor, reżyser teatralny, przez kilkadziesiąt lat związany ze sceną Teatru Powszechnego w Łodzi.
-
Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów podjął decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej.
-
W Świdniku wyprodukowano ostatni motocykl WSK.
-
Zmarł Karol Musioł, badacz dziejów polskiej kultury muzycznej.
-
W szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie w pow. świeckim wybuchł pożar, w wyniku którego zginęło 55 pacjentów, a 26 zostało ciężko poparzonych.
-
Z Mauzoleum Lenina usunięto ciało Józefa Stalina.
-
Premiera filmu „Nikt nie woła” w reżyserii Kazimierza Kutza.
-
W Podkowie Leśnej zmarł Benedykt Hertz, bajkopisarz, satyryk, publicysta.
-
Zmarł Jan Mazurkiewicz, lekarz psychiatra, pionier kierunku psychofizjologicznego w polskiej psychiatrii.
-
W Warszawie urodził się Tadeusz Sobolewski, krytyk filmowy.
-
Stanisław Mikołajczyk został prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego po śmierci Wincentego Witosa.
-
W Krakowie zmarł Wincenty Witos, przywódca ruchu ludowego, lider PSL „Piast”, trzykrotny premier II RP, jeden z przywódców Centrolewu, więzień brzeski; po wybuchu II wojny światowej aresztowany przez Niemców, odmówił współpracy z władzami okupacyjnymi.
-
Zwracając się do delegatów V Nadzwyczajnej Sesji Rady Najwyższej ZSRS Wiaczesław Mołotow użył odnośnie Polski sformułowania o „poczwarnym bękarcie Traktatu Wersalskiego, który żył kosztem niepolskich narodowości”.
-
W Lublinie urodził się Bohdan Łazuka, aktor, piosenkarz, związany m.in. z warszawskimi teatrami Syrena i Komedia; wystąpił w filmach „Kochajmy syrenki”, „Małżeństwo z rozsądku”, „Przygoda z piosenką” oraz „Nie lubię poniedziałku”.
-
W Bystrej koło Cieszyna zmarł Ignacy Daszyński, działacz socjalistyczny, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, następnie jeden z przywódców PPS; premier Tymczasowego Rządu powołanego w Lublinie w listopadzie 1918 r.; wicemarszałek i marszałek Sejmu w okresie II RP.
-
W Warszawie urodził się Zdzisław Najder, historyk literatury, znawca twórczości Josepha Conrada; w latach 1982–1987 dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
-
Premiera filmu „Na Sybir” w reżyserii Henryka Szaro.
-
Marszałek Sejmu Ignacy Daszyński, broniąc zasad demokracji parlamentarnej, stanowczo odmówił otwarcia sesji sejmowej w obecności ponad stu uzbrojonych oficerów towarzyszących marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu.
-
Początek walk ukraińsko-polskich we Lwowie; w obronie miasta bohaterską kartę zapisała ochotnicza młodzież gimnazjalna – „Orlęta Lwowskie”.
-
Polska Komisja Likwidacyjna przejęła władzę w Krakowie.
-
W Krakowie i we Lwowie grupa dziennikarzy przejęła oddziały Wiedeńskiego Biura Korespondencyjnego (agencji austriackiej), tworząc zalążek Polskiej Agencji Telegraficznej (PAT).
-
Urodził się Włodzimierz Sedlak, ksiądz, antropolog, pedagog, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; twórca polskiej szkoły bioelektroniki.
-
W Londynie zakończyły się IV Letnie Igrzyska Olimpijskie. W barwach USA wystąpił Jerzy Gajdzik, zdobywając brązowy medal w skokach do wody.
-
W Teatrze Miejskim w Krakowie odbyła się prapremiera dramatu „Dziady” Adama Mickiewicza, spektakl wyreżyserował Stanisław Wyspiański.
-
W Trębkach niedaleko Gostynina urodził się Andrzej Małkowski, propagator skautingu, jeden z twórców harcerstwa w Polsce; żołnierz Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji.
-
We Lwowie urodził się Karol Radek, pierw. Karol Sobelsohn, działacz rewolucyjny, publicysta, członek Kominternu oraz polskiego, niemieckiego i rosyjskiego ruchu komunistycznego; aresztowany w 1937 r., oskarżony o zbrodnie sabotażu i dywersji, skazany na 10 lat łagru; zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w 1939 r.
-
Według tradycji Marcin Luter przybił na drzwiach kaplicy elektorskiej w Wittenberdze 95 tez przeciwko odpustom; obecnie Święto Reformacji.
-
W Krakowie urodził się przyszły król polski i węgierski Władysław III Warneńczyk.
-
Kapituła warmińska wydała przywilej lokacyjny dla miasta Olsztyna.