> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

31 października

  • Prof. Henryk Markiewicz. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W Krakowie zmarł prof. Henryk Markiewicz, historyk i teoretyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w latach 1989–2002 redaktor naczelny „Polskiego Słownika Biograficznego”.

  • Oddział „straceńców” por. Romana Abrahama przed ratuszem we Lwowie. 22.11.1918. Fot. CAW

    Początek walk ukraińsko-polskich we Lwowie; w obronie miasta bohaterską kartę zapisała ochotnicza młodzież gimnazjalna – „Orlęta Lwowskie”.

  • W Warszawie zmarł Andrzej Zaorski, aktor i satyryk, współtwórca słuchowisk radiowych i wielu programów telewizyjnych, między innymi legendarnego „Polskiego zoo”.

  • Prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał Kazimierza Marcinkiewicza (PiS) na prezesa Rady Ministrów. Fot. PAP/T. Gzell

    Prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał rząd Kazimierza Marcinkiewicza.

  • Tadeusz Janczar. Fot. PAP/W. Rozmysłowicz

    W Warszawie zmarł Tadeusz Janczar, aktor, w czasie II wojny światowej członek Szarych Szeregów, żołnierz AK, a następnie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki; znany m.in. z filmów „Piątka z ulicy Barskiej”, „Pokolenie”, „Kanał”, „Pożegnania” oraz serialu „Dom”.

  • Zaprzysiężony został rząd Jerzego Buzka. 

  • Zmarł Mirosław Szonert, aktor, reżyser teatralny, przez kilkadziesiąt lat związany ze sceną Teatru Powszechnego w Łodzi.

  • Mieczysław Rakowski. Fot. PAP/PAI/G. Rogiński

    Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów podjął decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej.

  • W Świdniku wyprodukowano ostatni motocykl WSK.

  • Karol Musioł. Fot. PAP/J. Morek

    Zmarł Karol Musioł, badacz dziejów polskiej kultury muzycznej.

  • W szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie w pow. świeckim wybuchł pożar, w wyniku którego zginęło 55 pacjentów, a 26 zostało ciężko poparzonych.

  • Józef Stalin. Fot. PAP/CAF

    Z Mauzoleum Lenina usunięto ciało Józefa Stalina.

  • Premiera filmu „Nikt nie woła” w reżyserii Kazimierza Kutza.

  • Benedykt Hertz. Fot. PAP/CAF

    W Podkowie Leśnej zmarł Benedykt Hertz, bajkopisarz, satyryk, publicysta.

  • Tadeusz Sobolewski. Fot. PAP/B. Zborowski

    W Warszawie urodził się Tadeusz Sobolewski, krytyk filmowy.

  • Jan Mazurkiewicz. Źródło: Wikimedia Commons

    Zmarł Jan Mazurkiewicz, lekarz psychiatra, pionier kierunku psychofizjologicznego w polskiej psychiatrii.

  • Wincenty Witos. Fot. NAC

    W Krakowie zmarł Wincenty Witos, przywódca ruchu ludowego, lider PSL „Piast”, trzykrotny premier II RP, jeden z przywódców Centrolewu, więzień brzeski; po wybuchu II wojny światowej aresztowany przez Niemców, odmówił współpracy z władzami okupacyjnymi.

  • Stanisław Mikołajczyk został prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego po śmierci Wincentego Witosa.

  • Piloci Dywizjonu 303 - m.in. Jan Zumbach (w głębi w pilotce), Mirosław Ferić (1L). 1940 r. Źródło: Wikimedia Commons

    Bitwa o Anglię: w ciągu trzech miesięcy walk lotniczych nad Wielką Brytanią i kanałem La Manche lotnictwo niemieckie straciło 1733 samoloty i ponad 2,5 tys. lotników; RAF stracił 1087 samolotów oraz 544 pilotów; w Bitwie wzięło udział 144 polskich pilotów, walczących w polskich dywizjonach myśliwskich i bombowych oraz w jednostkach brytyjskich – 29 z nich poległo w czasie walk; polscy lotnicy zestrzelili 170 samolotów przeciwnika.

  • Zwracając się do delegatów V Nadzwyczajnej Sesji Rady Najwyższej ZSRS Wiaczesław Mołotow użył odnośnie Polski sformułowania o „poczwarnym bękarcie Traktatu Wersalskiego, który żył kosztem niepolskich narodowości”.

  • Bohdan Łazuka. Fot. PAP/CAF/R. Okoński

    W Lublinie urodził się Bohdan Łazuka, aktor, piosenkarz, związany m.in. z warszawskimi teatrami Syrena i Komedia; wystąpił w filmach „Kochajmy syrenki”, „Małżeństwo z rozsądku”, „Przygoda z piosenką” oraz „Nie lubię poniedziałku”.

  • Ignacy Daszyński. Fot. NAC

    W Bystrej koło Cieszyna zmarł Ignacy Daszyński, działacz socjalistyczny, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, następnie jeden z przywódców PPS; premier Tymczasowego Rządu powołanego w Lublinie w listopadzie 1918 r.; wicemarszałek i marszałek Sejmu w okresie II RP.

  • Film „Na Sybir”: Adam Brodzisz jako Ryszard Prawdzic i Jadwiga Smosarska jako Rena Czarska. Fot. NAC

    Premiera filmu „Na Sybir” w reżyserii Henryka Szaro.

  • Zdzisław Najder. Fot. PAP/A. Urbanek

    W Warszawie urodził się Zdzisław Najder, historyk literatury, znawca twórczości Josepha Conrada; w latach 1982–1987 dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

  • Marszałek Sejmu Ignacy Daszyński, broniąc zasad demokracji parlamentarnej, stanowczo odmówił otwarcia sesji sejmowej w obecności ponad stu uzbrojonych oficerów towarzyszących marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu.

  • Przedwojenna siedziba Polskiej Agencji Telegraficznej w Warszawie. Fot. NAC

    W Krakowie i we Lwowie grupa dziennikarzy przejęła oddziały Wiedeńskiego Biura Korespondencyjnego (agencji austriackiej), tworząc zalążek Polskiej Agencji Telegraficznej (PAT).

  • Pierwsza warta polska na odwachu krakowskim. Widoczne polskie flagi wiszące na budynku. 31.10.1918. Fot. NAC

    Polska Komisja Likwidacyjna przejęła władzę w Krakowie.

  • Urodził się Włodzimierz Sedlak, ksiądz, antropolog, pedagog, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; twórca polskiej szkoły bioelektroniki.

  • W Londynie zakończyły się IV Letnie Igrzyska Olimpijskie. W barwach USA wystąpił Jerzy Gajdzik, zdobywając brązowy medal w skokach do wody.

  • „Dziady” Adama Mickiewicza w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego. Źródło: CBN Polona

    W Teatrze Miejskim w Krakowie odbyła się prapremiera dramatu „Dziady” Adama Mickiewicza, spektakl wyreżyserował Stanisław Wyspiański.

  • Andrzej Małkowski. Pocztówka z 1935 r. Źródło: CBN Polona

    W Trębkach niedaleko Gostynina urodził się Andrzej Małkowski, propagator skautingu, jeden z twórców harcerstwa w Polsce; żołnierz Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji.

  • We Lwowie urodził się Karol Radek, pierw. Karol Sobelsohn, działacz rewolucyjny, publicysta, członek Kominternu oraz polskiego, niemieckiego i rosyjskiego ruchu komunistycznego; aresztowany w 1937 r., oskarżony o zbrodnie sabotażu i dywersji, skazany na 10 lat łagru; zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w 1939 r.

  • Według tradycji Marcin Luter przybił na drzwiach kaplicy elektorskiej w Wittenberdze 95 tez przeciwko odpustom; obecnie Święto Reformacji.

  • W Krakowie urodził się przyszły król polski i węgierski Władysław III Warneńczyk.

  • Kapituła warmińska wydała przywilej lokacyjny dla miasta Olsztyna.