9 MAJA

• 1945 / 80 lat

  Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły na teren niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof; od września 1939 r. do KL Stutthof trafiło w sumie ok. 110 tys. więźniów; liczbę ofiar obozu szacuje się na około 65 tys., spośród których ok. 28 tys. stanowiły osoby pochodzenia żydowskiego.

• 1810 / 215 lat

  Urodziła się Marianna Orańska. Jedna z najbardziej niekonwencjonalnych kobiet swojej epoki. Po rozwodzie (jej mężem był Albrecht Hohenzollern, brat późniejszego cesarza Wilhelma I) została właścicielką dóbr w okolicy Kłodzka i zadbała o rozwój tych terenów. Założyła hutę szkła w Stroniu Śląskim, stawy z hodowlą pstrąga, zbudowała drogi i pałac w Kamieńcu Ząbkowickim. Marmury z tego gmachu, zniszczonego po 1945 r., zostały wykorzystane m.in. do upiększenia Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie

• 1794 / 231 lat

  Insurekcja Kościuszkowska: W Warszawie powieszeni zostali z wyroku sądu kryminalnego przywódcy konfederacji targowickiej: biskup inflancki Józef Kazimierz Kossakowski, hetman wielki koronny Piotr Ożarowski, marszałek Rady Nieustającej Józef Ankwicz i hetman polny litewski Józef Zabiełło.

• 2013 / 12 lat

  W Warszawie zmarł Cezary Chlebowski, żołnierz AK, pisarz, publicysta, historyk, autor książek „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie”, „Wachlarz”, „Bez pokory”.

• 2013 / 12 lat

  W Warszawie zmarł prof. Krzysztof Dunin-Wąsowicz, historyk, varsavianista, żołnierz AK, odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

• 2012 / 13 lat

  W Warszawie zmarł Andrzej Czeczot, grafik, autor rysunków satyrycznych, twórca filmów animowanych.

• 2006 / 19 lat

  W Warszawie zmarł Jerzy Ficowski, poeta, eseista, tłumacz, znawca kultury cygańskiej, twórczości Brunona Schulza i ludowej poezji żydowskiej; autor publikacji „Cyganie polscy”, „Cyganie na polskich drogach”, „Regiony wielkiej herezji”; autor tekstów popularnych piosenek jak „Bajka o cygańskim królu” czy „Jadą wozy kolorowe”.

• 2000 / 25 lat

  Premiera filmu „Cud purymowy” w reżyserii Izabelli Cywińskiej.

• 1992 / 33 lata

  W Izraelu zmarł Stanisław Wygodzki, poeta, prozaik, krytyk literacki, tłumacz.

• 1989 / 36 lat

  W telewizji nadana została pierwsza audycja wyborcza Studia „Solidarność”.

• 1987 / 38 lat

  W Warszawie w Lesie Kabackim rozbił się samolot PLL LOT Ił-62 M „Kościuszko”. Katastrofy nikt nie przeżył – zginęły 183 osoby.

• 1971 / 54 lata

  W Katowicach otwarto halę widowiskowo-sportową Spodek.

• 1969 / 56 lat

  Premiera filmu „Ostatnie dni” w reżyserii Jerzego Passendorfera.

• 1966 / 59 lat

  W telewizji rozpoczęto emisję serialu „Czterej pancerni i pies” w reżyserii Konrada Nałęckiego.

• 1955 / 70 lat

  Premiera filmu „Godziny nadziei” w reżyserii Jana Rybkowskiego.

• 1951 / 74 lata

  W Lublinie urodził się Janusz Krupski, historyk, działacz opozycji demokratycznej, współtwórca podziemnego ruchu wydawniczego; działacz Solidarności; w latach 2000–2006 wiceprezes IPN, od 2006 r. szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych; zginął w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r.

• 1950 / 75 lat

  Minister spraw zagranicznych Francji Robert Schuman przedstawił plan utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.

• 1936 / 89 lat

  Dekret Prezydenta Rzeczpospolitej o sprawowaniu zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi i organizacji naczelnych władz wojskowych w czasie pokoju.

• 1935 / 90 lat

  W Częstochowie urodziła się Halina Poświatowska, poetka, autorka m.in. zbiorów wierszy „Hymn bałwochwalczy”, „Dzień dzisiejszy”, „Oda do rąk”.

• 1930 / 95 lat

  W Warszawie urodził się Wojciech Giełżyński, dziennikarz, reporter, publicysta; rektor Wyższej Szkoły Komunikowania i Mediów Społecznych im. Jerzego Giedroycia w Warszawie (1995–2006).

• 1924 / 101 lat

  W Moskwie urodził się Bułat Okudżawa, pisarz, poeta, piosenkarz, kompozytor.

• 1915 / 110 lat

  W bitwie pod Arras wziął udział Legion Polski, tzw. bajończycy walczący u boku Francji przeciwko Niemcom.

• 1907 / 118 lat

  Na stokach warszawskiej Cytadeli stracony został przez władze carskie Henryk Baron, członek Organizacji Bojowej PPS.

• 1842 / 183 lata

  W Paryżu zmarł Karol Kniaziewicz, generał, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego; oficer Legionów Polskich, dowódca Legii Naddunajskiej; w kampanii rosyjskiej 1812 r. dowódca dywizji, walczył pod Smoleńskiem, Możajskiem i nad Berezyną; podczas Powstania Listopadowego stał na czele Misji Polskiej w Paryżu.

• 1831 / 194 lata

  Powstanie Listopadowe: polskie oddziały pokonały Rosjan w bitwie pod Firlejem.

• 1573 / 452 lata

  We wsi Kamień pod Warszawą zakończyło się zbieranie głosów w pierwszej wolnej elekcji, w wyniku której wybrano na króla Henryka Walezego.