> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

11 GRUDNIA

  • 1994 / 30 lat
    Gen. Stanisław Maczek. Fot. Wikimedia Commons

    W Edynburgu zmarł gen. Stanisław Maczek, dowódca 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falaise podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 r. i wyzwoleniem holenderskiej Bredy.

  • 1909 / 115 lat
    ratownik TOPR, fot. PAP/J. Ochoński

    Wybrany został pierwszy zarząd Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Prezesem został dr Kazimierz Dłuski, założyciel zakopiańskiego sanatorium (a prywatnie szwagier Marii Curie-Skłodowskiej). Naczelnikiem straży ratunkowej został Mariusz Zaruski, nie tylko taternik i grotołaz, ale żeglarz, w niedalekiej przyszłości generał i adiutant prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Zastępca Zaruskiego - przewodnik tatrzański Klemens Bachleda - kilka miesięcy później zginął w akcji na Małym Jaworowym Szczycie

     

  • 2010 / 14 lat

    W Łodzi zmarła Urszula Modrzyńska, aktorka teatralna i filmowa, pamiętna odtwórczyni roli Jagienki w „Krzyżakach” (1960) w reżyserii Aleksandra Forda.

  • 2008 / 16 lat

    W Krakowie zmarła Zofia Jarema, reżyserka teatralna, scenografka, współzałożycielka krakowskiego Teatru Laki, Maski i Aktora Groteska.

  • 2005 / 19 lat

    W Warszawie zmarła Maria Kaniewska, reżyserka, scenarzystka, aktorka; autorka m.in. filmów „Niedaleko Warszawy”, „Awantura o Basię”, „Szatan z siódmej klasy”, „Poszukiwany poszukiwana”.

  • 1995 / 29 lat

    W Warszawie zmarła Marta Fik, historyczka, krytyk teatralny, autorka m.in. „Kultura polska po Jałcie 1944-81”.

  • 1994 / 30 lat

    Rosyjskie oddziały wkroczyły na terytorium Czeczenii; początek I wojny czeczeńskiej.

  • 1985 / 39 lat

    W Nowym Jorku zmarła Renata Radojewska, aktorka międzywojenna.

  • 1981 / 43 lata
    Filip Bajon. PAP/A. Rybczyński

    Premiera filmu „Wahadełko” w reżyserii Filipa Bajona.

  • 1981 / 43 lata
    Kongres Kultury Polskiej. Warszawa, 11.12.1981. Fot. PAP/CAF/M. Szyperko

    W warszawskim Teatrze Dramatycznym rozpoczął obrady Kongres Kultury Polskiej.

  • 1981 / 43 lata
    Historyczny pierwszy plakat z logo „Solidarności”. Fot. PAP/S. Kraszewski

    Początek posiedzenia Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.

  • 1976 / 48 lat
    Krzysztof Stroiński w czasie realizacji serialu „Daleko od szosy”. Fot. PAP/T. Walczak

    Premiera serialu telewizyjnego „Daleko od szosy” w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.

  • 1973 / 51 lat
    Jan Nowicki w filmie pt. Sanatorium pod klepsydrą. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    Premiera filmu „Sanatorium pod klepsydrą” w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

  • 1969 / 55 lat

    W Madras urodził się Viswanathan Anand, indyjski szachista, mistrz świata FIDE (2000–2002) oraz mistrz świata w latach 2007–2013.

  • 1956 / 68 lat

    W Krakowie zmarł Kazimierz Szubert, aktor teatralny i filmowy.

  • 1948 / 76 lat
    Jerzy Bronisław Braun. Źródło: Wikimedia Commons

    W Zakopanem funkcjonariusze komunistycznej bezpieki aresztowali Jerzego Bronisława Brauna, ostatniego delegata Rządu RP na Kraj (od czerwca 1945 r.), pisarza i krytyka literackiego, filozofa, instruktora harcerskiego.

  • 1946 / 78 lat
    Uroczysty konwent z okazji 40-lecia UNICEF. Warszawa, 11.12.1986. Fot. PAP/T. Prażmowski

    Powstał UNICEF (Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci).

  • 1946 / 78 lat
    Marek Jackowski z żoną - Korą (w 1980 r.), fot. PAP/CAf/K. Świderski

    Urodził się Marek Jackowski, muzyk rockowy, gitarzysta, kompozytor, współzałożyciel zespołu Maanam, a wcześniej zespołu Osjan, współpracownik Piwnicy pod Baranami.

  • 1946 / 78 lat

    W Poznaniu urodził się Michał Globisz, trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji młodzieżowych, zdobywca złotego medalu Mistrzostw Europy U-18 w 2001 roku.

  • 1945 / 79 lat

    Pogrzeb sekretarza NKW PSL Bolesława Ściborka, zamordowanego 5 grudnia 1945 r. w Łodzi przez funkcjonariuszy UB. W uroczystościach wzięło udział około 25 tys. osób.

  • 1944 / 80 lat

    W Lithonii w stanie Georgia urodziła się Brenda Lee, piosenkarka.

  • 1942 / 82 lata
    Kitów na mapie z 1932 r. Źródło: CBN Polona

    Niemcy spacyfikowali wieś Kitów na Zamojszczyźnie zabijając jej 174 mieszkańców.

  • 1941 / 83 lata

    Niemcy i Włochy wypowiedziały wojnę USA.

  • 1941 / 83 lata
    Gen. Władysław Sikorski. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    Rząd polski wypowiedział wojnę Japonii, która nieformalnie odrzuciła ten akt.

  • 1941 / 83 lata
    Płk Bronisław Gembarzewski. Źródło: Wikimedia Commons/MWP

    W Warszawie zmarł płk Bronisław Gembarzewski, historyk wojskowości, organizator i dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie (1916–1936) oraz Muzeum Wojska w Warszawie (1920–1939).

  • 1936 / 88 lat

    W Genewie na forum Ligii Narodów przedstawiciel polskiego rządu potępił ochotników, którzy zamierzali walczyć w hiszpańskiej wojnie domowej.

  • 1932 / 92 lata
    Dariusz Fikus. Fot. PAP/J. Bogacz

    Urodził się Dariusz Fikus, dziennikarz; początkowo związany ze „Sztandarem Młodych” i „Expressem Wieczornym”, później przez 25 lat współtworzył tygodnik „Polityka”.

  • 1930 / 94 lata

    W Piolenc urodził się Jean-Louis Trintignan, wybitny francuski aktor.

  • 1927 / 97 lat
    Przednia część wagonu kolejki elektrycznej do Grodziska. 1937 r. Fot. NAC

    Uruchomiono linię kolejową z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, zbudowaną przez spółkę akcyjną „Elektryczne Koleje Dojazdowe”; była to pierwsza normalnotorowa elektryczna kolej w Polsce.

  • 1922 / 102 lata
    Gabriel Narutowicz. Fot. PAP/Reprodukcja

    Gabriel Narutowicz został zaprzysiężony na prezydenta RP.

  • 1921 / 103 lata
    Warszawa, plac Wilsona, budynek WSM. Przed 1939 r. Źródło: CBN Polona

    Na warszawskim Żoliborzu założona została pierwsza w Polsce spółdzielnia osiedlowa budownictwa wielorodzinnego – Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa. (WSM).

  • 1921 / 103 lata

    Urodził się Tadeusz Bogucki, aktor. W czasie wojny uczestnik Powstania Warszawskiego.

  • 1918 / 106 lat
    Aleksander Sołżenicyn. Fot. PAP/EPA

    W Kisłowodzku w Kraju Stawropolskim urodził się Aleksander Sołżenicyn, rosyjski pisarz, więzień stalinowski, autor „Archipelagu Gułag”, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1970 r.

  • 1918 / 106 lat
    Zygmunt Kałużyński. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Lublinie urodził się Zygmunt Kałużyński, publicysta, krytyk filmowy, popularyzator historii kina, przez wiele lat związany z tygodnikiem „Polityka”.

  • 1908 / 116 lat
    Amon Goeth. Źródło: Wikipedia Commons

    W Wiedniu urodził się Amon Goeth, nazistowski zbrodniarz, komendant niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Plaszow; w 1946 r. skazany na śmierć przez Najwyższy Trybunał Narodowy i stracony w krakowskim więzieniu przy ul. Montelupich.

  • 1908 / 116 lat

    W Poznaniu urodził się Aleksander Janta-Połczyński,  poeta, prozaik, jeden z najwybitniejszych reportażystów lat międzywojennych.

  • 1896 / 128 lat
    Józef Garbień. Fot. NAC

    W Łupkowie urodził się Józef Garbień, żołnierz I Brygady Legionów, chirurg, piłkarz Pogoni Lwów, reprezentant Polski.

  • 1883 / 141 lat

    Urodził się Stanisław Adamczewski, historyk literatury, krytyk literacki, wydawca, profesor Uniwersytetu Łódzkiego i członek Polskiej Akademii Umiejętności.

  • 1876 / 148 lat
    Mieczysław Karłowicz. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Wiszniewie na Litwie urodził się Mieczysław Karłowicz, kompozytor, dyrygent, pionier taternictwa i narciarstwa rekreacyjnego. Był reprezentantem idei artystycznych „Młodej Polski” w muzyce.

  • 1869 / 155 lat

    W Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się premiera „Parii”, ostatniej opery Stanisława Moniuszki.

  • 1866 / 158 lat
    Kolej konna w Warszawie w przejeździe ul. Marszałkowską przy rogu ul. Świętokrzyskiej. Rysunek Wojciecha Gersona z 1867 r. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie uruchomiona została pierwsza linia tramwaju konnego. Sześciokilometrowa trasa łączyła leżący na lewym brzegu Wisły Dworzec Wiedeński z położonym na prawym brzegu Dworcem Petersburskim (dziś Wileński) oraz nowo otwartym Dworcem Terespolskim (Wschodnim).

  • 1817 / 207 lat
    Portret Marii Walewskiej. Zbiory Muzeum w Wilanowie. Fot. PAP/PAI/T. Prażmowski

    W Paryżu zmarła Maria Walewska, hrabina, kochanka cesarza Napoleona Bonaparte; z ich związku narodził się syn Aleksander Walewski, przyszły minister spraw zagranicznych Francji.

  • 1811 / 213 lat

    W Wiedniu zmarł Seweryn Rzewuski, hetman polny koronny, jeden z liderów tzw. stronnictwa hetmańskiego, przeciwnik reform Sejmu Czteroletniego, współtwórca i przywódca konfederacji targowickiej.

  • 1810 / 214 lat

    Urodził się Alfred de Musset, francuski pisarz i dramaturg epoki romantyzmu.

  • 1792 / 232 lata

    Rewolucja Francuska: Konwent Narodowy postawił w stan oskarżenia zdetronizowanego Ludwika XVI. 

  • 1618 / 406 lat
    Zygmunt III Waza - cykl Jana Matejki „Poczet królów i książąt polskich”. Fot. PAP/Reprodukcja

    W Dywilinie zawarto rozejm kończący trwającą od 1609 r. wojnę pomiędzy Rzeczpospolitą a Rosją.

sonda

Jakie były przyczyny upadku komunizmu jesienią 1989 r. w Europie Wschodniej?

Wybory
1025. NARODZINY KRÓLESTWA
 

Newsletter

Rocznica

  • 1.08.1944

    Powstanie Warszawskie - 80. rocznica

    1 sierpnia 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie - największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Przez 63 dni żołnierze Armii Krajowej prowadzili heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej.

    Zobacz rocznicę
MKiDN
  • Instytut Pamięci Narodowej
  • Wojskowe Biuro Historyczne
  • Ministerstwo Edukacji Narodowej
  • Narodowe Archiwum Cyfrowe
  • Ośrodek Karta
  • Biblioteka narodowa
  • Żydowski Instytut Historyczny
  • Ośrodek pamięć i Przyszłość
  • Polski Instytut Sztuki Filmowej
  • Filmoteka Szkolna
  • Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą  POLONIKA
  • Archiwum Akt Nowych

  • Muzeum Powstania Warszawskiego
  • Magazyn Historyczny Mówią wieki