13 PAźDZIERNIKA

• 2019 / 6 lat

  Wybory parlamentarne, po których większość miejsc w Sejmie zdobyło Prawo i Sprawiedliwość, ale w Senacie blok złożony z pozostałych ugrupowań. W rezultacie premierem pozostał zajmujący to stanowisko od 2017 r. Mateusz Morawiecki, a nowym marszałkiem Senatu został Tomasz Grodzki. 

• 2016 / 9 lat

  W Warszawie zmarł Andrzej Kopiczyński, aktor, związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; wielką popularność przyniosła mu rola inżyniera Stefana Karwowskiego w serialu „Czterdziestolatek” i „Czterdziestolatek 20 lat później”, zagrał również w filmach „Jarzębina czerwona”, „Kopernik” i „Znachor”.

• 2006 / 19 lat

  W warszawskim Teatrze Wielkim–Operze Narodowej odbyła się polska premiera filmu „Karol – papież, który pozostał człowiekiem” w reżyserii Giacomo Battiato.

• 2001 / 24 lata

  W Warszawie zmarł Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u; za napisanie satyrycznej opery „Cisi i gęgacze, czyli Bal u Prezydenta” skazany został na trzy lata więzienia.

• 1985 / 40 lat

  W Zakopanem zmarł gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, generał WP, dowódca 5. Dywizji Piechoty Armii Polskiej w Związku Sowieckim (1941–1942), następnie dowódca I Korpusu Polskiego w Wielkiej Brytanii (1943–1945); jeden z założycieli w 1977 r. Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO).

• 1985 / 40 lat

  W Polsce odbyły się wybory do Sejmu PRL.

• 1982 / 43 lata

  Stan wojenny: w czasie manifestacji w Nowej Hucie zastrzelony został przez SB Bogdan Włosik, 20-letni uczeń technikum.

• 1958 / 67 lat

  Premiera filmu „Pożegnania” w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

• 1956 / 69 lat

  Premier Józef Cyrankiewicz wydał zarządzenie dotyczące zaprzestania gromadzenia przez działy personalne poufnych informacji na temat pracowników.

• 1952 / 73 lata

  W Warszawie w Domu Harcerza na Targówku powstał dziecięco-młodzieżowy zespół artystyczny „Gawęda”.

• 1944 / 81 lat

  W Moskwie odbyły się rozmowy z udziałem władz sowieckich, brytyjskiego premiera Winstona Churchilla, premiera Stanisława Mikołajczyka i przedstawicieli PKWN.

• 1942 / 83 lata

  Początek deportacji do niemieckiego obozu zagłady w Treblince 20 tys. Żydów z getta w Piotrkowie Trybunalskim.

• 1942 / 83 lata

  W Nowym Targu urodził się Jan Kanty Pawluśkiewicz, kompozytor, twórca muzyki filmowej i teatralnej; współzałożyciel grupy muzycznej Anawa, związany m.in. z Piwnicą Pod Baranami, Teatrem STU, Teatrem Narodowym i Teatrem Powszechnym w Warszawie.

• 1939 / 86 lat

  W Warszawie powstała Narodowa Organizacja Wojskowa, konspiracyjna formacja Stronnictwa Narodowego.

• 1938 / 87 lat

  W Wenecji zmarł Władysław Zygmunt Belina-Prażmowski, jeden z twórców kawalerii legionowej, bohater wojny polsko-bolszewickiej; w II Rzeczypospolitej był m.in. prezydentem Krakowa i wojewodą lwowskim.

• 1937 / 88 lat

  W Poznaniu zmarł Kazimierz Nowak, podróżnik, reporter, fotograf.

• 1937 / 88 lat

  W Toruniu urodził się Jan Jagielski, współzałożyciel Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej, pracownik ŻIH; autor wielu publikacji o zabytkach żydowskich Warszawy oraz o warszawskim getcie.

• 1935 / 90 lat

  Marian Zyndram-Kościałkowski objął funkcję premiera RP.

• 1923 / 102 lata

  W warszawskiej Cytadeli doszło do wybuchu prochowni, w wyniku którego śmierć poniosło 28 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych; o dokonanie zamachu oskarżono dwóch oficerów komunistów: Walerego Bagińskiego i Antoniego Wieczorkiewicza; obaj skazani zostali na karę śmierci, zamienioną następnie na dożywotnie więzienie.

• 1918 / 107 lat

  Powstała Rzeczpospolita Zakopiańska, przejściowy twór państwowy istniejący przez 35 dni, od 13 października do 16 listopada 1918, na terenie Zakopanego i okolic. 7 października 1918 Rada Regencyjna w Warszawie proklamowała utworzenie niepodległego państwa polskiego. Jednak to Zakopane okazało się pierwszym miejscem na ziemiach polskich, gdzie ludność zdecydowała się otwarcie wypowiedzieć posłuszeństwo władzom zaborczym.

• 1906 / 119 lat

  W Warszawie założono Prywatne Kursy Handlowe Męskie Augusta Zielińskiego; późniejsza Szkoła Główna Handlowa.

• 1817 / 208 lat

  W Wilnie odbyło się pierwsze posiedzenie Towarzystwa Filomatów.

• 1805 / 220 lat

  W Krzemieńcu z inicjatywy wybitnego przedstawiciela oświecenia Tadeusza Czackiego otwarto słynne liceum, nazywane „Atenami Wołyńskimi”.

• 1805 / 220 lat

  W Kosmowie w Wielkopolsce urodził się Stefan Garczyński – poeta epoki romantyzmu, uczestnik Powstania Listopadowego.

• 1770 / 255 lat

  Konfederacja barska uchwaliła akt detronizacji Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nie miało to jednak praktycznego znaczenia, bo kontrolująca Rzeczpospolitą Rosja popierała króla. 

• 1734 / 291 lat

  Urodził się Maciej Kamieński, polski kompozytor i pedagog słowackiego pochodzenia.

• 1705 / 320 lat

  W Gdańsku zmarł arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Michał Radziejowski.

• 1307 / 718 lat

  Na rozkaz króla Francji Filipa Pięknego aresztowano francuskich templariuszy; w 1312 r. zakon został rozwiązany, a jego dobra uległy konfiskacie.

• 1282 / 743 lata

  Książę Leszek Czarny pokonał wojska litewsko-jaćwieskie w bitwie nad Narwią.