> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

12 sierpnia

  • Emil August Fieldorf - szef Kedywu KG AK. Fot. NAC

    W Warszawie specjalny oddział „Osa-Kosa” Kedywu KG AK zaatakował przy pl. Zamkowym transport pieniędzy wywożonych z Banku Emisyjnego; w wyniku przeprowadzonej akcji zdobyto około 106 milionów złotych oraz nieznaną ilość marek niemieckich.

  • Halina Konopacka-Matuszewska. Fot. NAC

    W Amsterdamie zakończyły się IX Letnie Igrzyska Olimpijskie, w czasie których Halina Konopacka wygrała konkurs rzutu dyskiem, zdobywając pierwszy złoty medal olimpijski dla Polski.

  • W Waszyngtonie zmarł Julian Eugeniusz Kulski, polski architekt, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, najmłodszy więzień niemieckich obozów jenieckich, syn Juliana Spitosława Kulskiego, wiceprezydenta Warszawy za czasów prezydentury Stefana Starzyńskiego.

  • W Londynie zakończyły się XXX Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polacy zdobyli łącznie 11 medali.

  • Halina Wyrodek. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W Krakowie zmarła Halina Wyrodek, aktorka, piosenkarka, gwiazda „Piwnicy pod Baranami”.

  • Prezydent RP Lech Kaczyński (2L), prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko, prezydent Litwy Valdas Adamkus i prezydent Estonii Toomas Hendrik Ilves podczas wiecu przed parlamentem Gruzji. Tbilisi, 12.08.2008. Fot. PAP/R. Pietruszka

    Prezydent Lech Kaczyński wraz z przywódcami Ukrainy i państw bałtyckich udał się do Tbilisi. Celem wizyty było zamanifestowanie międzynarodowego poparcia dla Gruzji, która została najechana przez Rosję. Wieczorem przed parlamentem Gruzji wygłosił przemówienie, w którym ostrzegł przed rosyjskim imperializmem i ekspansjonizmem.

  • Premiera filmu „Skazany na bluesa” w reżyserii Jana Kidawy-Błońskiego.

  • Bilety towarowe; pierwsze kartki na cukier wprowadzono w lipcu 1976 r. Były drukowane na wzór bonów towarowych PKO. W późniejszych latach kartki były skromniejsze. Fot. PAP/Reprodukcja/J. Morek

    Władze PRL wprowadziły kartki na cukier. Posiadacze tzw. biletów towarowych mieli prawo do zakupu określonej ilości cukru po dotychczasowych cenach (10,50 zł za kg), pozostała część cukru była dostępna w sprzedaży po cenach komercyjnych (26 zł za kg).

  • Rząd podjął decyzję o budowie elektrowni jądrowej. Jej uruchomienie miało nastąpić na początku lat osiemdziesiątych.

  • Premier ZSRS Aleksiej Kosygin, który podpisał traktat z RFN. Fot. PAP/CAF

    W Moskwie podpisano traktat o normalizacji stosunków pomiędzy Związkiem Sowieckim a Republiką Federalną Niemiec; obie strony zobowiązały się w nim do „nieograniczonego poszanowania integralności terytorialnej wszystkich państw w Europie w ich obecnych granicach”.

  • Bolesław Romanowski. Fot. PAP/CAF

    W Gdańsku zmarł Bolesław Romanowski, komandor, dowódca walczących w II wojnie światowej polskich okrętów podwodnych „Jastrząb” i „Dzik”.

  • Edward Ochab został przewodniczącym Rady Państwa PRL.

  • Łódzkie tramwaje. Lata 40.  Fot. PAP/CAF/Z. Raplewski

    W Łodzi wybuchł strajk tramwajarzy, spacyfikowany po trzech dniach przez milicję. 

  • Artur Barciś. Fot. PAP/T. Gzell

    W Kokawie w pow. częstochowskim urodził się Artur Barciś, aktor, reżyser, przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Ateneum; znany m.in. z ról w serialach „Miodowe lata”, „Ranczo” i „Doręczyciel”, wystąpił w filmach „Znachor”, „Kramarz”, „Braciszek”, a także w cyklu „Dekalog” Krzysztofa Kieślowskiego. 

  • W Genewie podpisano konwencje: o ochronie osób cywilnych podczas wojny; o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych; o traktowaniu jeńców wojennych oraz o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu.

  • Powstanie Warszawskie: Niemcy odbili z rąk polskich gmachy Dyrekcji Wodociągów i Kanalizacji, Starostwa Grodzkiego Śródmiejsko-Warszawskiego, a także Wojskowy Instytut Geograficzny, Miejski Instytut Higieny i Dom Turystyczny.

  • Ppor. Tomasz Chmieliński. Fot. NAC

    W Krakowie w wieku 99 lat zmarł jeden z ostatnich powstańców styczniowych ppor. Tomasz Chmieliński.

  • Uczestnicy zjazdu kół harcerskich z okresu zaborów na czele z wiceprzewodniczącym ZHP ks. Janem Mauersbergerem w drodze do Belwederu. Warszawa, 1937 r. Fot. NAC

    W Konstancinie zmarł ksiądz ppłk dr Jan Mauersberger, współorganizator skautingu, harcmistrz Rzeczypospolitej, kapelan ZHP; w czasie II wojny światowej przewodniczący Szarych Szeregów.

  • W Jasienicy Rosielnej koło Krosna Niemcy rozstrzelali 624 Żydów.

  • Winston Churchill i Franklin D. Roosevelt podpisali na pokładzie brytyjskiego pancernika „Prince of Wales” tzw. Kartę Atlantycką.

  • Polacy w ZSRR zgłaszający się do Armii Andersa. 1941–1942. Fot. NAC

    Dekret Prezydium Rady Najwyższej ZSRS o amnestii dla obywateli polskich przebywających w sowieckich łagrach.

  • Leopold Unger. Fot. PAP/CAF/A. Rybczyński

    We Lwowie urodził się Leopold Unger, dziennikarz, publicysta; korespondent „Życia Warszawy” i Polskiej Agencji Prasowej; od 1969 r. na emigracji w Belgii, gdzie pod pseudonimem „Pol Mathil” pisał w „Le Soir”, współpracownik paryskiej „Kultury”, pracujący również dla Radia Wolna Europa, sekcji polskiej radia BBC oraz „International Herald Tribune”; felietonista „Gazety Wyborczej”.

  • Józef Piłsudski. Fot. PAP/CAF

    Wojna polsko-bolszewicka: Józef Piłsudski z Warszawy wyruszył do frontowej kwatery w Puławach, gdzie objął dowództwo nad formowaną grupą uderzeniową.

  • Obrońcy Płocka w czasie budowy umocnień. 08.1920. Źródło: CAW

    Wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę na przedmieścia Warszawy. Od północy wojska sowieckie nacierały na Płock, Toruń i Włocławek.

  • Sztab oficerów legionowych z komendantem Józefem Piłsudskim. Od lewej stoją: Ignacy Boerner, Sulistrowski, Aleksander Litwinowicz, dowódca patrolu sanitarnego I Kompanii Kadrowej Władysław Stryjeński, Michał Sokolnicki, NN, Kazimierz Sosnkowski, Michał Fuksiewicz, Józef Piłsudski, Michał Sawicki, Władysław Belina-Prażmowski, Mieczysław Trojanowski, Wacław Stachiewicz, Walery Sławek, Horoszkiewicz, Gustaw Daniłowski. Kielce, 08.1914. Źródło: CBN Polona

    I wojna światowa: oddziały I Kompanii Kadrowej wkroczyły do Kielc.

  • I wojna światowa: Francja i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę Austro-Węgrom.

  • Lena Żelichowska. Fot. NAC

    W Warszawie urodziła się Lena Żelichowska, aktorka, tancerka, śpiewaczka; wystąpiła w filmach „Czarna perła”, „Jego wielka miłość”, „O czym marzą kobiety”, „Sygnały” i „Żołnierz królowej Madagaskaru”.

  •  Antoni Kocjan. Źródło: Wikimedia Commons

    We wsi Skalskie koło Olkusza urodził się Antoni Kocjan, konstruktor lotniczy, pilot; w czasie II wojny światowej w wywiadzie lotniczym ZWZ-AK; aresztowany i rozstrzelany przez Niemców w więzieniu na Pawiaku w 1944 r.

  • Powstanie Listopadowe: gen. Henryk Dembiński mianowany został przez Radę Wojenną naczelnym wodzem, zastąpił na tym stanowisku gen. Jana Skrzyneckiego.

  • Prymas Michał Poniatowski. Źródło: CBN Polona

    W Warszawie zmarł książę Michał Poniatowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1785 r.

  • Insurekcja Kościuszkowska: wojska rosyjskie zdobyły Wilno.

  • Wojna siedmioletnia: Armie rosyjska i austriacka pokonały wojska pruskie w bitwie pod Kunowicami (niem. Kunersdorf); straty austriacko-rosyjskie – około 16 tys. zabitych i rannych; pruskie – 20 tys. ofiar.

  • Zmarł Gabriel Krasiński, kasztelan płocki, uczestnik wojen kozackich i walk ze Szwedami w okresie „potopu”, które opisał w rękopiśmiennej kronice wierszowanej z lat 1655–1669 – „Taniec Rzeczypospolitej Polskiej”.

  • Armia litewska dowodzona przez hetmana Janusza Radziwiłła zwyciężyła Rosjan w bitwie pod Szkłowem.

  • W bitwie nad Worsklą wojska litewsko-ruskie księcia Witolda, wspierane przez oddziały polskie, krzyżackie, a także chana Tochtamysza, zostały pokonane przez tatarską armię władcy Złotej Ordy – chana Timur-Kutłuka.