Kalendarz historyczny
14 stycznia
-
W Pontederze we Włoszech zmarł Jerzy Grotowski, reżyser, teoretyk i reformator teatru, pedagog; twórca eksperymentalnego teatru „Laboratorium” we Wrocławiu, który zyskał światową sławę.
-
W nocy z 14 na 15 stycznia na rozkaz naczelnika Rządu Cywilnego w Królestwie Polskim margrabiego Aleksandra Wielopolskiego w Warszawie przeprowadzono brankę – przymusowy pobór polskiej młodzieży do rosyjskiego wojska; branka przyspieszyła decyzję Komitetu Centralnego Narodowego o wybuchu Powstania Styczniowego.
-
W Warszawie zmarł operator, profesor sztuk filmowych Wiesław Zdort, twórca zdjęć do takich dzieł polskiej kinematografii, jak „Sól ziemi czarnej”, „Dekalog I” oraz seriali telewizyjnych, m.in. „Syzyfowe prace”, „Szaleństwo Majki Skowron”.
-
W Warszawie zmarł Jerzy Holzer, historyk i politolog zajmujący się najnowszymi dziejami Polski i Europy, współpracownik Komitetu Obrony Robotników, autor wielu książek historycznych.
-
Benedykt XVI wyraził zgodę na ogłoszenie dekretu o uznaniu cudu za wstawiennictwem Jana Pawła II, co formalnie zakończyło jego proces beatyfikacyjny. Watykan wyznaczył jednocześnie datę beatyfikacji na 1 maja 2011 r.
-
W Warszawie zmarła Justyna Kreczmarowa, aktorka teatralna i filmowa.
-
Piotr Morawski i Simone Moro jako pierwsi stanęli na niezdobytym do tej pory zimą himalajskim szczycie Shisha Pangma (8027 m).
-
We Wrocławiu zmarł Zbigniew Dziewiątkowski, muzyk, kompozytor, wokalista, założyciel Tercetu Egzotycznego.
-
Premiera filmu „Prawo ojca” w reżyserii Marka Kondrata.
-
Na Morzu Bałtyckim u wybrzeży Rugii zatonął prom „Jan Heweliusz”; w wyniku katastrofy zginęło 55 osób.
-
Ukazał się pierwszy numer „Rzeczpospolitej” – oficjalnego dziennika rządowego.
-
W Warszawie zmarła Wiera Badalska, pisarka, poetka, autorka książek dla dzieci.
-
Telewizyjna premiera sztuki Jana Drdy „Igraszki z diabłem” w reżyserii Tadeusza Lisa, z Marianem Kociakiem, Markiem Kondratem i Barbarą Wrzesińską w rolach głównych.
-
W Strzelcach Opolskich urodził się Arkadiusz Jakubik, aktor, reżyser, scenarzysta teatralny; znany m.in. z ról w filmach Wojciecha Smarzowskiego „Dom zły”, „Drogówka” i „Pod Mocnym Aniołem”, „Wołyń” oraz „Jestem mordercą” Macieja Pieprzycy.
-
Utworzono Ojcowski Park Narodowy.
-
W Londynie zmarł gen. Nikodem Sulik, dowódca 5. Kresowej Dywizji Piechoty 2. Korpusu Polskiego, walczącej m.in. pod Monte Cassino.
-
W Gorzowie Wielkopolskim urodziła się Krystyna Prońko, wokalistka jazzowa i rockowa, kompozytorka, pedagog.
-
W Wilnie urodziła się Barbara Podmiotko, dziennikarka radiowa, propagatorka piosenki francuskiej, od 1977 roku do śmierci w 2014 związana z Programem Trzecim Polskiego Radia.
-
W Casablance rozpoczęła się konferencja prezydenta USA Franklina D. Roosevelta i premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla, na której podjęto m.in. decyzję o przeprowadzeniu inwazji na Sycylię latem 1943 r. oraz przesunięciu utworzenia drugiego frontu we Francji na 1944 r.
-
W Pułtusku urodził się Krzysztof Klenczon, piosenkarz, gitarzysta, kompozytor, współzałożyciel zespołu Czerwone Gitary.
-
Dekret Prezydenta RP o ochronie interesów Państwa Polskiego i jego obywateli w stosunkach międzynarodowych.
-
W Warszawie urodził się Marek Hłasko, pisarz, scenarzysta filmowy; autor „Sonaty marymonckiej”, „Pięknych dwudziestoletnich”, „Ósmego dnia tygodnia”, „Pętli”.
-
W nocy z 14 na 15 stycznia polska policja rozpoczęła aresztowania członków Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromady. Wśród zatrzymanych znaleźli się także białoruscy posłowie na sejm RP.
-
W Warszawie na Zamku Królewskim generałowie-guberanatorzy Hans von Beseler i Karl Kuk ogłosili „Tymczasową Radę Stanu w Królestwie Polskim za otwartą”.
-
W Budach urodziła się Marianna Cel, jedyna kobieta-żołnierz Wydzielonego Oddziału Wojska Polskiego dowodzonego przez mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.
-
W Chmielińcu urodził się Jan Świderski, aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog; grał m.in. w „Zakazanych piosenkach” Leonarda Buczkowskiego, „Popiołach” Andrzeja Wajdy, „Spirali” Krzysztofa Zanussiego.
-
W Warszawie urodził się Alfred Tarski, matematyk, filozof, jeden z najwybitniejszych logików, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley.
-
W Krakowie powstał Związek Młodzieży Polskiej „Zet”, będący konspiracyjną organizacją działająca w środowisku akademickim.
-
W Jaśle urodził się Hugo Steinhaus, matematyk, jeden z twórców lwowskiej szkoły matematycznej.
-
W Warszawie urodził się Jan Reszke, śpiewak operowy, gwiazda Metropolitan Opera.
-
W Krakowie urodził się Feliks Księżarski, architekt, autor m.in. projektu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
-
W Biskupicach urodził się Wojciech Chrzanowski, generał, topograf wojskowy; w Powstaniu Listopadowym szef Sztabu Głównego; w 1849 r. naczelny wódz armii piemonckiej.
-
Zakończyło się nieudane oblężenie Jasnej Góry przez wojska królewskie i rosyjskie pod dowództwem pułkownika Iwana Drewicza.
-
W Warszawie urodził się książę Adam Jerzy Czartoryski; mąż stanu, dyplomata, prezes Rządu Narodowego w czasie Powstania Listopadowego; działacz emigracyjny, jeden z prekursorów zjednoczonej Europy, pisarz, mecenas nauki i sztuki.
-
Chełm otrzymał od króla Władysława Jagiełły prawa miejskie.