Kalendarz historyczny
14 listopada
-
Urodził się Edmund Bojanowski, założyciel Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Marii Panny, działającego początkowo w Wielkopolsce, a następnie w Królestwie Polskim i Galicji. Był twórcą domów miłosierdzia dla sierot. W 1999 r. został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II.
-
Urodził się Ferdynand Werner, szanowany farmaceuta pochodzący ze spolszczonej rodziny niemieckich luteran, która osiedliła się w Warszawie pod koniec XVIII wieku. Za przykładem ojca, który na czele swych czeladników walczył w insurekcji kościuszkowskiej, Ferdynand wziął udział w powstaniu listopadowym (jako porucznik w Gwardii Narodowej) i został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Niedługo później od cara Mikołaja I otrzymał brylantowy pierścień - za pracę przy ustawie regulującej działalność aptek i drogerii.
-
W Warszawie zmarł Jerzy Połomski, piosenkarz, wykonawca przebojów „Cała sala śpiewa” i „Bo z dziewczynami”.
-
Na Jasnej Górze zmarł ojciec Jerzy Tomziński, nazywany legendą Jasnej Góry, najstarszy pauliński mnich, ostatni polski uczestnik Soboru Watykańskiego II, dwukrotny generał Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika i dwukrotny przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze (w latach 1952–1957 i 1990–1993).
-
We Wrocławiu zmarł Jan Kaczmarek, satyryk, autor piosenek i felietonista.
-
Sejm RP podjął uchwałę ustanawiającą dzień 13 kwietnia jako Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.
-
W drugiej turze wyborów prezydenckich na Ukrainie zwyciężył urzędujący prezydent Leonid Kuczma.
-
W Warszawie minister spraw zagranicznych Polski Krzysztof Skubiszewski i minister spraw zagranicznych RFN Hans-Dietrich Genscher podpisali traktat potwierdzający kształt istniejącej granicy polsko-niemieckiej.
-
W Warszawie zmarł Adolf Rudnicki, pisarz.
-
Premiera filmu „Europa, Europa” w reżyserii Agnieszki Holland.
-
W Warszawie zmarł prof. Edward Habich, inżynier, mechanik, wynalazca, konstruktor czołgów i ciągników w okresie międzywojennym.
-
Powstał Ruch Polityki Realnej, przekształcony następnie w Unię Polityki Realnej.
-
Stan wojenny: do Gdańska powrócił uwolniony przez władze komunistyczne z internowania Lech Wałęsa.
-
Premiera filmu „Wściekły byk” w reżyserii Martina Scorsese, nagrodzonego dwoma Oscarami.
-
W Ziębicach urodziła się Edyta Górniak, wokalistka, kompozytorka, autorka tekstów.
-
Premiera serialu telewizyjnego „Przygody Pana Michała” w reżyserii Pawła Komorowskiego.
-
W Yffiniac w Bretanii urodził się Bernard Hinault, jeden z najsławniejszych francuskich kolarzy, pięciokrotny triumfator wyścigu Tour de France, trzykrotny zwycięzca Giro d'Italia; mistrz świata z 1980 r.
-
W Pruszkowie urodził się Leszek Cichy, himalaista, który jako pierwszy Polak zdobył tzw. Koronę Ziemi, wchodząc na najwyższe szczyty siedmiu kontynentów. W 1980 r. wspólnie z Krzysztofem Wielickim dokonał pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest.
-
Prezydium rządu podjęło uchwałę o wybudowaniu w Warszawie do 1956 r. linii metra.
-
Urodził się Andrzej Brzeski, aktor teatralny i filmowy.
-
W Warszawie gestapo aresztowało członków KC PPR: Pawła Findera (I sekretarz) i Małgorzatę Fornalską.
-
W Warszawie w Łazienkach Królewskich odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina, monument wykonano wg projektu Wacława Szymanowskiego.
-
W Warszawie odbyła się uroczystość wręczenia Józefowi Piłsudskiemu buławy marszałkowskiej.
-
Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu pełnię władzy państwowej.
-
Ukazał się pierwszy tom powieści Marcela Prousta „W poszukiwaniu utraconego czasu”.
-
W Mińsku urodził się Jerzy Putrament, pisarz, działacz polityczny, członek KC PZPR; autor m.in. powieści „Bołdyn”.
-
W Warszawie urodził się Władysław Kopaliński, leksykograf, tłumacz, wydawca. Autor m.in. „Słownika mitów i tradycji kultury”, „Słownika eponimów czyli wyrazów odimiennych” i „Opowieści o rzeczach powszednich”.
-
W Białymstoku urodził się Alfons Karny, rzeźbiarz.
-
W Besku koło Sanoka urodził się Józef Orwid, aktor.
-
W Allahabadzie urodził się Jawaharlal Nehru, jeden z przywódców Indyjskiego Kongresu Narodowego, pierwszy premier niepodległych Indii (1947-1964).
-
We Lwowie urodził się Leopold Staff, poeta, dramatopisarz, tłumacz.
-
Wielki sztorm na Morzu Czarnym. W jego trakcie zatonęło lub zostało uszkodzonych co najmniej 37 statków z zaopatrzeniem dla brytyjsko-francuskich wojsk walczących z rosyjskimi na Krymie. Bezpośrednim skutkiem był głód w szeregach wojsk alianckich (i przedłużenie wojny). Pośrednim skutkiem było uruchomienie w kilku krajach nowoczesnych służb meteorologicznych.
-
W Paryżu urodził się Claude Monet, malarz, jeden z twórców impresjonizmu, autor m.in. obrazu „Impresja, wschód słońca” oraz serii dzieł przedstawiających ten sam motyw w różnym oświetleniu – „Katedra w Rouen” i „Nenufary”, a także dzieła „Plaża w Pourville”, znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu.
-
Zmarł Jan Jaśkiewicz, uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela polskich nauk ścisłych w okresie oświecenia. Konstruktor pierwszego polskiego balonu pasażerskiego.
-
Gen. Jan Henryk Dąbrowski wydał rozkaz do „bywszego wojska polskiego” rozpoczynając nabór do armii Księstwa Warszawskiego.
-
W Międzyrzeczu Podlaskim zmarł Grzegorz Piramowicz, jezuita, pedagog, sekretarz Komisji Edukacji Narodowej i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk, autor wielu publikacji dotyczących oświaty.
-
W Little Britain w stanie Pensylwania urodził się Robert Fulton, inżynier, wynalazca, konstruktor pierwszego statku parowego, a także łodzi podwodnych „Nautilus”.
-
Zmarł Aleksander Newski, władca Nowogrodu Wielkiego, książę kijowski, włodzimiersko-suzdalski; pokonał wojska szwedzkie nad Newą (1240) i kawalerów mieczowych na zamarzniętym jeziorze Pejpus (1242); święty prawosławny.