Kalendarz historyczny
23 czerwca
-
Początek likwidacji getta w Łodzi (Litzmannstadt Getto); było drugim, co do wielkości, gettem utworzonym przez Niemców w Polsce, a jednocześnie tym, z którego ocalało najwięcej Żydów. Według różnych źródeł, spośród przebywających w nim ponad 200 tys. osób przeżyło od 5 do 12 tys.; ostatni transport odjechał z Łodzi do obozu Auschwitz-Birkenau 29 sierpnia 1944 r.
-
Konflikt wawelski: na polecenie arcybiskupa krakowskiego Adama Sapiehy trumna ze szczątkami marszałka Józefa Piłsudskiego została przeniesiona z krypty św. Leonarda do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów na Wawelu.
-
Z powodu ujawnienia kolejnych nagrań „afery taśmowej” Radosław Sikorski ustąpił ze stanowiska marszałka Sejmu RP.
-
Zmarła Małgorzata Braunek, aktorka, znana m.in. z roli Oleńki Billewiczówny w ekranizacji „Potopu” oraz Izabeli Łęckiej w serialu „Lalka”, wystąpiła również w filmach „Skok”, „Polowanie na muchy”, „Lokis. Rękopis profesora Wittembacha”, „Diabeł”, „Tulipany”, a także w serialu „Dom nad rozlewiskiem”.
-
W Warszawie zmarł Marian Glinka, aktor, trzykrotny mistrz Polski w kulturystyce.
-
W Warszawie podpisano polsko-białoruski układ o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.
-
W Warszawie zmarł Adolf Forbert, operator filmowy, reżyser filmów dokumentalnych, jeden z założycieli łódzkiej szkoły filmowej.
-
Ukonstytuował się Obywatelski Klub Parlamentarny (OKP), jego przewodniczącym został Bronisław Geremek.
-
W Warszawie zmarł Jerzy Putrament, pisarz, działacz polityczny, członek KC PZPR; autor powieści „Bołdyn”.
-
Wanda Rutkiewicz jako pierwsza kobieta zdobyła drugi szczyt Ziemi K2 (8611 m).
-
Papież Jan Paweł II zakończył drugą pielgrzymkę do Polski.
-
Premiera filmu „Olimpiada ‘40” w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego.
-
W Krakowie urodził się Maciej Stuhr, aktor, występujący w Nowym Teatrze w Warszawie, znany z ról w filmach „Pokłosie”, „Operacja Dunaj”, „Chłopaki nie płaczą”, „Przedwiośnie”, „Wesele” (2004), „Testosteron”, „Śluby panieńskie”, „Obława”, „Obywatel”, a także z serialu „Glina”.
-
Na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN reprezentacja Polski pokonała Włochy 2:1.
-
Premiera filmu „Złoto dla zuchwałych” w reżyserii Briana G. Huttona.
-
Początek obowiązywania traktatu antarktycznego – międzynarodowej umowy regulującej polityczno-prawny status Antarktydy; jego głównym celem jest zapewnienie wykorzystania Antarktydy jedynie do celów pokojowych.
-
Premiera filmu „Ulica graniczna” w reżyserii Aleksandra Forda.
-
W Nowej Hucie rozpoczęto budowę pierwszego budynku mieszkalnego.
-
W Palmirach odbył się uroczysty pogrzeb Macieja Rataja, przywódcy ruchu ludowego, marszałka Sejmu, rozstrzelanego przez Niemców w czerwcu 1940 r.
-
Oddział V Brygady Wileńskiej AK w odwecie za zabicie przez litewską policję, współpracującą z Niemcami, 38 Polaków ze wsi Glinciszki na Wileńszczyźnie, zabił we wsi Dubinki 27 Litwinów.
-
Pierwszy nalot sowiecki na Warszawę. Zginęły 34 osoby, kilkadziesiąt zostało rannych.
-
We Lwowie urodził się Andrzej Trzos-Rastawiecki, reżyser, scenarzysta, autor filmów dokumentalnych i fabularnych, m.in. „Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie” oraz serialu „Marszałek Piłsudski”.
-
W Wolsztynie urodził się Cezary Julski, aktor filmowy i teatralny.
-
W Gdyni zmarł Antoni Abraham, działacz społeczny, walczący o polskość Kaszub i Pomorza; delegat kaszubski na konferencję pokojową w Paryżu w 1919 r.
-
Powołano rząd z Władysławem Grabskim na czele.
-
W Katowicach urodził się Ernest Wilimowski, piłkarz, zawodnik m.in. Ruchu Chorzów, z którym czterokrotnie zdobywał mistrzostwo Polski, dwukrotny król strzelców rozgrywek ligowych; wielokrotny reprezentant Polski, w czasie mistrzostw świata w 1938 r. w meczu z Brazylią strzelił 4 bramki. W 1939 r. przyjął obywatelstwo niemieckie, w następnych latach występował w reprezentacji Niemiec.
-
Rosyjski wojskowy sąd wojenny w Warszawie skazał na śmierć Stefana Okrzeję, działacza socjalistycznego, współtwórcę Organizacji Bojowej PPS, aresztowanego w 1905 r. podczas zamachu na oberpolicmajstra Karla Nolkena.
-
W Paryżu zmarł Władysław Czartoryski, syn Adama Jerzego Czartoryskiego, po jego śmierci w 1861 r. przywódca Hotelu Lambert; założyciel Muzeum Czartoryskich w Krakowie.
-
W Paryżu z inicjatywy Pierre’a de Coubertina powołano Międzynarodowy Komitet Olimpijski.
-
W Bolszoj Fontan pod Odessą urodziła się Anna Achmatowa, jedna z najwybitniejszych poetek rosyjskich.
-
W Krakowie urodził się Juliusz Osterwa, aktor, reżyser i reformator teatru, twórca „Reduty”.
-
W Paryżu urodził się Władysław Mickiewicz, działacz emigracyjny, księgarz, bibliotekarz i publicysta.
-
W Poznaniu władze pruskie rozpoczęły budowę Twierdzy Poznań (niem. Festung Posen).
-
W katedrze na Wawelu odbył się uroczysty pogrzeb Tadeusza Kościuszki; jego szczątki sprowadzone do Krakowa ze Szwajcarii spoczęły w kryptach królewskich.
-
W Poznaniu urodził się Karol Marcinkowski, lekarz, działacz społeczny, uczestnik Powstania Listopadowego; organizator Towarzystwa Naukowej Pomocy, inicjator budowy Bazaru Polskiego w Poznaniu.
-
W Radomiu z inspiracji rosyjskiego ambasadora Nikołaja Repnina zawiązana została konfederacja w obronie „złotej wolności” szlacheckiej, skierowana przeciwko królowi Stanisławowi Augustowi i stronnictwu reform.
-
W Trzebnicy na Dolnym Śląsku urodziła się Maria Leszczyńska, córka króla Stanisława Leszczyńskiego i Katarzyny Opalińskiej; królowa Francji (1725–1768) – żona Ludwika XV.
-
W czasie najazdu na Mazowsze Litwini zdobyli Jazdów; znajdujący się w grodzie książę Siemowit I płocki został zabity, a jego syn Konrad uprowadzony do niewoli. Informacje o litewskim najeździe z 1262 r. są pierwszymi informacjami dotyczącymi działań wojennych na obszarze warszawskim.