Kalendarz historyczny
30 października
-
Zarządzenie Reichsfuehrera SS Heinricha Himmlera o przesiedleniu do Generalnego Gubernatorstwa ludności polskiej i żydowskiej z ziem polskich włączonych do Rzeszy.
-
We Lwowie odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.
-
W Warszawie zmarła Agnieszka Fatyga, aktorka teatralna i telewizyjna, śpiewaczka i pianistka. Występowała w teatrach Narodowym, Ateneum i Operetce Warszawskiej.
-
Zmarł Ryszard Czekała, reżyser i scenarzysta filmów animowanych.
-
W Tel Awiwie zmarł Artur Eisenbach, historyk, znawca dziejów ludności żydowskiej w Polsce; dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w latach 1966–1968.
-
Premiera filmu „300 mil do nieba” w reżyserii Macieja Dejczera.
-
Zmarł Andrzej Markowski, kompozytor, dyrygent, organizator orkiestry kameralnej w Krakowie, jeden z inicjatorów zorganizowania festiwalu „Vratislavia Cantans”.
-
Według władz PRL tego dnia ze zbiornika na Wiśle pod Włocławkiem wyłowiono ciało zamordowanego przez esbeków ks. Jerzego Popiełuszki.
-
W pożarze w kopalni „Silesia” w Czechowicach-Dziedzicach zginęło 22 górników.
-
W Polsce utworzono parki narodowe: Tatrzański, Babiogórski, Pieniński.
-
Uchwalono ustawę o powołaniu Polskiej Akademii Nauk.
-
W Łodzi urodził się Andrzej Rybiński, piosenkarz, gitarzysta i kompozytor, wokalista i gitarzysta popularnego w latach 70. zespołu Andrzej i Eliza.
-
W Wichrowie koło Dobrego Miasta urodził się Krzysztof Daukszewicz, satyryk, poeta, kompozytor, piosenkarz.
-
Dekret PKWN „O ochronie państwa”, przewidujący wysokie kary m.in. karę śmierci dla „wrogów demokratycznego ustroju”.
-
Przy budowanej przez IG Farbenindustrie fabryce kauczuku syntetycznego powstał podobóz Buna, przemianowany następnie na Auschwitz III – Monowitz.
-
W Konstancinie pod Warszawą zmarł Wacław Gąsiorowski, powieściopisarz, działacz społeczny, prezes Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej we Francji; autor powieści „Huragan”, „Rok 1809”, „Szwoleżerowie gwardii” i „Księżna Łowicka”.
-
W Bohdanowie (dawne woj. nowogródzkie) zmarł Ferdynand Ruszczyc, malarz, grafik, scenograf, jeden z najwybitniejszych twórców okresu Młodej Polski, wielki promotor Wilna w Europie.
-
Po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego decyzją Walerego Sławka rozwiązano Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR).
-
W Sopocie urodził się Tadeusz Chyła, piosenkarz, kompozytor, znany przede wszystkim z twórczości kabaretowej i estradowej, autor ballad o „Cysorzu, co ma klawe życie” czy „Złotej karocy”.
-
W Warszawie urodził się Wacław Bojarski, publicysta i krytyk literacki, poeta pokolenia Kolumbów.
-
Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie przejęła władzę nad Zachodnią Małopolską.
-
Car Mikołaj II wydał manifest zapowiadający przyznanie ludności „niewzruszonych swobód obywatelskich” oraz zwołanie Dumy, posiadającej uprawnienia ustawodawcze.
-
Urodził się Alfred Gradstein, kompozytor.
-
W Samarze w Rosji urodziła się Maria Kuncewiczowa, pisarka, eseistka, autorka powieści „Cudzoziemka”.
-
W Petersburgu zmarł Aleksander Czekanowski, geolog, geograf, badacz Syberii, na którą trafił jako zesłaniec po Powstaniu Styczniowym; na jego cześć jedno z górskich pasm w Jakucji nazwano Górami Czekanowskiego.
-
Urodził się Franciszek Lilpop, architekt, prezes Warszawskiego Koła Architektów i przedstawiciel pierwszej generacji modernistów. Zaprojektował wiele budynków w Warszawie, m.in.: szkołę Ronthalera przy ul. Śniadeckich, gmach Instytutu Higieny Dziecięcej przy ul. Litewskiej, Dom Towarowy Braci Jabłkowskich oraz Zakłady Mechaniczne „Ursus”.
-
W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Edmund Dalbor, arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański; od 1919 r. kardynał i pierwszy prymas Polski po odzyskaniu niepodległości.
-
W Paryżu, po uroczystościach żałobnych w kościele św. Magdaleny, na cmentarzu Pere Lachaise odbył się pogrzeb Fryderyka Chopina; jego serce zostało przewiezione do Polski i umieszczone w kościele św. Krzyża w Warszawie.
-
W Mery-sur-Cher we Francji urodził się Cyprian Godebski, rzeźbiarz, autor pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie.
-
Po śmierci Józefa Poniatowskiego, który poległ w bitwie pod Lipskiem, naczelnym wodzem wojsk polskich Księstwa Warszawskiego został gen. Jan Henryk Dąbrowski.
-
W Radzyniu Podlaskim urodził się Karol Lipiński, wirtuoz skrzypiec, kompozytor, nazywany „polskim Paganinim”.