Kalendarz historyczny
4 lutego
-
W Warszawie rozpoczął się III Kongres Konfederacji Polski Niepodległej, który po kilku godzinach został przerwany przez interwencję milicji.
-
W Kałęczewie k. Łodzi urodził się Stefan Niesiołowski, entomolog, działacz opozycji antykomunistycznej; współzałożyciel organizacji Ruch (1965); w 1971 r. skazany na siedem lat więzienia za „czynienie przygotowań do obalenia ustroju socjalistycznego przemocą”; od 1977 r. członek ROPCiO; od 1980 r. w NSZZ „Solidarność”; internowany w stanie wojennym; działacz podziemnej „S”; współzałożyciel ZChN (1989); poseł, senator; polityk Platformy Obywatelskiej.
-
W Pekinie rozpoczęły się XXIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie. W ich trakcie Polacy zdobyli jeden brązowy medal.
-
W Warszawie zmarł prof. Jerzy Osiatyński, ekonomista, były minister finansów (1992–1993) i doradca prezydenta Bronisława Komorowskiego, członek Rady Polityki Pieniężnej (2013–2019).
-
W Warszawie zmarł Wojciech Pokora, aktor, pamiętny Żorż Ponimirski w serialu „Kariera Nikodema Dyzmy” oraz docent Zenobiusz Furman w serialu „Alternatywy 4”.
-
W Warszawie zmarł Witold Zalewski, pisarz, autor powieści socrealistycznych „Traktory zdobędą wiosnę”, „Urodzaj”, dziennikarz, kierownik literacki Zespołu Filmowego „Tor”.
-
W Warszawie zmarł Stefan Meller, historyk, dyplomata; ambasador RP we Francji i w Rosji, minister spraw zagranicznych (2005–2006); wykładowca historii, prorektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie.
-
Uruchomiono portal społecznościowy Facebook; jego twórcą jest Mark Zuckerberg; portal ma ponad miliard użytkowników.
-
W Warszawie zmarł Janusz Warnecki (właśc. Jan Kozłowski), aktor teatralny i filmowy, reżyser, profesor warszawskiej PWST, znany z filmów „Zejście do piekła”, „Mistrz”.
-
W Chorzowie urodził się Grzegorz Jarzyna, reżyser teatralny i operowy, związany z TR Warszawa; reżyseruje w oparciu o teksty klasyczne, które poddaje reinterpretacji („Bzik tropikalny” wg Witkacego, „Magnetyzm serca” na podstawie „Ślubów panieńskich” Aleksandra Fredry); autor adaptacji wielkich powieści europejskich („Doktor Faustus” Tomasza Manna, „Książę Myszkin” wg „Idioty” Fiodora Dostojewskiego), a także głośnych tekstów współczesnych („Niezidentyfikowane szczątki ludzkie” Brada Frasera, „4.48 Psychosis” Sary Kane), jak również oper („Gracz” Prokofiewa, „Dziecko i czary” Maurice’a Ravela oraz „Karzeł” Aleksandra Zemlinsky’ego); jest autorem sztuk teatralnych: „Medea Project” i „Areteia” oraz librett do oper Zygmunta Krauzego „Iwona, księżniczka Burgunda” i „Pułapka”.
-
W Paryżu zmarł Ksawery Tartakower, szachista polski pochodzenia żydowskiego, sześciokrotny reprezentant Polski na olimpiadach szachowych, członek „złotej” drużyny polskiej na olimpiadzie w 1930 roku; od II wojny światowej pozostawał na emigracji.
-
W Warszawie urodził się Andrzej Strzelecki, reżyser, aktor, satyryk, wieloletni dyrektor teatru Rampa.
-
W Krakowie ukazał się pierwszy numer tygodnika społeczno-literackiego „Życie Literackie”.
-
W Giżycku zmarł Jan Bułhak, artysta fotograf, teoretyk, krytyk i publicysta, określany mianem „ojca polskiej fotografii”.
-
Sejm uchwalił ustawę o Funduszu Wczasów Pracowniczych (FWP).
-
W Krakowie ukazał się pierwszy numer „Dziennika Polskiego”.
-
W Jałcie rozpoczęła się konferencja „Wielkiej Trójki”, w której wzięli udział Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt i Józef Stalin; w wyniku zawartego porozumienia Polska po wojnie znalazła się w strefie wpływów Związku Sowieckiego, o co zabiegał Józef Stalin; Rząd RP na Uchodźstwie uznał ten fakt za zdradę ze strony dotychczasowych aliantów.
-
W Płungianach na Żmudzi urodziła się Wanda Rutkiewicz, alpinistka, która jako trzecia kobieta i pierwsza Europejka stanęła na wierzchołku najwyższego szczytu świata – Mount Everest; zdobyła osiem z 14 ośmiotysięczników.
-
W Warszawie zmarł prof. Kazimierz Orzechowski, kierownik Katedry i Kliniki Neurologicznej oraz dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.
-
W Moskwie, po tajnym procesie, został rozstrzelany ludowy komisarz spraw wewnętrznych ZSRS Nikołaj Jeżow, autor tzw. operacji polskiej, w wyniku której w latach 1937–38 NKWD zamordowało co najmniej 111 tys. Polaków żyjących w ZSRS.
-
W Krakowie zmarł Karol Hubert Rostworowski, dramatopisarz, poeta, publicysta; zwolennik Obozu Wielkiej Polski i Stronnictwa Narodowego; autor sztuk teatralnych „Judasz z Kariothu” i „Niespodzianka”.
-
Na Wileńszczyźnie urodził się Zygmunt Malanowicz, aktor znany z filmów „Nóż w wodzie”, „Polowanie na muchy”, „Jarosław Dąbrowski”, „Tulipany”.
-
W Warszawie urodziła się Maria Chwalibóg, aktorka teatralna i filmowa, znana z filmów „Matka Joanna od aniołów” i „Kobieta samotna”.
-
Polska ratyfikowała protokół genewski o zakazie stosowania broni chemicznej.
-
W Warszawie zmarł Józef Pius Dziekoński, architekt, projektant wielu neogotyckich kościołów m.in. Bazyliki Katedralnej Opieki NMP w Radomiu i Bazyliki Katedralnej św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie.
-
W Lublinie urodziła się Helena Kisiel, historyk, archiwistka, działaczka społeczna.
-
Sejm Ustawodawczy uchwalił ustawę o powołaniu Orderu Odrodzenia Polski, a Order Orła Białego odnowiono jako najwyższe odznaczenie państwowe.
-
Rada Regencyjna powołała Radę Stanu Królestwa Polskiego.
-
W Warszawie został aresztowany i osadzony w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej Feliks Dzierżyński.
-
W Warszawie urodził się Mieczysław Jurgielewicz, malarz, grafik.
-
W Dębowej Górze koło Skierniewic urodził się Ryszard Bolesławski, reżyser teatralny i filmowy, aktor; w latach 30. realizował filmy w Hollywood, współpracując z największymi gwiazdami. Do jego najbardziej znanych dzieł należą „Cud nad Wisłą”, „Ostatnia cesarzowa”, „Nędznicy”.
-
W Warszawie urodził się Władysław Podkowiński, malarz, autor m.in. obrazu „Szał uniesień”.
-
W Mereczowszczyźnie na Polesiu urodził się Tadeusz Kościuszko, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, generał, Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych w powstaniu w 1794 r.
-
W Nieświeżu urodził się Mikołaj Radziwiłł zwany „Czarnym”, magnat litewski, marszałek wielki i kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński, wyznawca i propagator arianizmu, twórca potęgi rodu Radziwiłłów.
-
W Żurawnie pod Haliczem urodził się Mikołaj Rej, pisarz, humanista, wyznawca kalwinizmu, poseł na sejm, autor „Żywota człowieka poczciwego”, „Krótkiej rozprawy między trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem”; część źródeł jako datę urodzin Reja podaje 28 stycznia.
-
Związek Pruski wypowiedział posłuszeństwo Zakonowi Krzyżackiemu.
-
W Warszawie przed trybunałem papieskim rozpoczął się proces polsko-krzyżacki dotyczący spornych terytoriów.