> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

1 lutego

  • Bartłomiej Nizioł. Fot. PAP/B. Borowiak

    W Szczecinie urodził się Bartłomiej Nizioł, muzyk, pedagog, zdobywca I nagrody na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w 1991 roku.

  • Franz Kutschera. Źródło: IPN

    Specjalny oddział Kedywu Komendy Głównej AK „Pegaz” – późniejszy „Parasol” – wykonał wyrok śmierci w Warszawie na dowódcy SS i policji dystryktu warszawskiego gen. Franzu Kutscherze.

  • W Warszawie zmarł aktor teatralny i filmowy Leonard Pietraszak. Popularność przyniosły mu role m.in. doktora Karola Stelmacha w "Czterdziestolatku", Krzysztofa Dowgirda w "Czarnych chmurach", pułkownika Wacława Waredy w "Karierze Nikodema Dyzmy" i Gustawa Kramera w kultowych filmach "Vabank" i "Vabank II".

  • W Warszawie zmarł Edward Babiuch w latach 1970-1980 członek Biura Politycznego i sekretarz KC PZPR, w latach 1976–1980 zastępca przewodniczącego Rady Państwa. Pomiędzy lutym i sierpniem 1980 roku pełnił funkcję premiera, którą stracił w wyniku strajków sierpniowych. Był ostatnim żyjącym premierem PRL i jednym z ostatnich wysokich funkcjonariuszy reżimu komunistycznego.

  • W Radomiu zmarł Ryszard Szurkowski, najbardziej utytułowany polski kolarz w historii. W 1973 r. został mistrzem świata, dwukrotnie wywalczył olimpijskie srebro w jeździe drużynowej na czas (w 1972 i 1976), cztery razy (1970, 1971, 1973 i 1975) wygrał Wyścig Pokoju.

  • Wisława Szymborska. Fot. PAP/Urbanek

    W Krakowie zmarła Wisława Szymborska, poetka, eseistka; zadebiutowała w 1945 r. wierszem „Szukam słowa”, jej pierwszy tomik wierszy to „Dlatego żyjemy”; kolejne tomy jej wierszy to: „Sól”, „Sto pociech”, „Wszelki wypadek”, „Wielka liczba”, „Ludzie na moście”, „Koniec i początek”, „Chwila”, „Dwukropek” i „Tutaj”; po śmierci poetki ukazał się tomik „Wystarczy”; laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1996 r.

  • Stanisław Michalski. Fot. PAP/S. Kraszewski

    W Gdańsku zmarł Stanisław Michalski, aktor, dyrektor Teatru Wybrzeże.

  • Dziennikarz Bronisław Wildstein w redakcji „Rzeczpospolitej”. Warszawa, 30.01.2005. Fot. PAP/T. Gzell

    W internecie została opublikowana tzw. Lista Wildsteina, wyniesiona przez dziennikarza „Rzeczpospolitej” Bronisława Wildsteina z Instytutu Pamięci Narodowej, zawierająca nazwiska pracowników komunistycznych służb bezpieczeństwa, ich tajnych współpracowników oraz kandydatów na współpracowników.

  • Dziennikarz, reżyser dokumentalny Maciej Szumowski w domu, z żoną pisarką Dorotą Terakowską. Warszawa, 1981 r. Fot. PAP/W. Rozmysłowicz

    W Krakowie zmarł Maciej Szumowski, dziennikarz, reżyser, redaktor „Gazety Krakowskiej”, autor filmów dokumentalnych.

  • Wszedł w życie Traktat Nicejski, podpisany w lutym 2001 r., określający stosunki wewnątrz Unii Europejskiej po rozszerzeniu wspólnoty o nowe państwa.

  • Wizyta premiera Waldemara Pawlaka w Brukseli: wspólna konferencja prasowa premiera RP (3L) i przewodniczącego Komisji Wspólnot Europejskich Jacques'a Delors'a (3P); rzecznik prasowy rządu Ewa Wachowicz (L), podsekretarz stanu w URM Andrzej Wieczorkiewicz (2L), dyrektor generalny Biura Prasowego Rządu Dariusz Jadowski (P). 02.02.1994. Fot. PAP/T. Walczak

    Weszła w życie umowa o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi.

  • Początek emisji Radia WAWA.

  • Stan wojenny: ogłoszono drastyczną podwyżkę cen, prezentowaną w mediach jako zapowiedź gruntownej reformy gospodarczej; ceny żywności wzrosły o 241 proc., a opału i energii o 171 proc. 

  • Józef Szajna. Fot. PAP/J. Mazur

    W Warszawie z inicjatywy Józefa Szajny Teatr Klasyczny (działający od 1955 r.) został przekształcony w działający do dziś Teatr Studio.

  • Robert Gonera. Fot. PAP/M. Chmiel

    W Sycowie w pow. oleśnickim urodził się Robert Gonera, aktor, znany m.in. z filmów „Samowolka”, „Gry uliczne”, „Dług”.

  • Zespół "Breakout" - od lewej: saksofon Włodzimierz Nahorny, perkusista Józef Hajdasz, wokalista, gitara Tadeusz Nalepa, wokalistka Mira Kubasińska i basista Piotr Nowak. 1969 r. Fot. PAP/CAF/J. Uklejewski

    W Rzeszowie założony został zespół blues rockowy Breakout, w jego składzie znaleźli się m.in. Tadeusz Nalepa i Mira Kubasińska.

  • Katarzyna Kozyra. Fot. PAP/J. Kaczmarczyk

    W Warszawie urodziła się Katarzyna Kozyra, rzeźbiarka, autorka wideoinstalacji, filmów i performansów, m.in. rzeźby „Piramidy zwierząt” i filmów „Święto wiosny”, „Łaźnia żeńska”.

  • Przewodniczący Klubu Krzywego Koła Jan Józef Lipski. Fot. PAP/CAF/M. Szyperko

    W Warszawie odbyło się ostatnie spotkanie Klubu Krzywego Koła. Dwa dni później władze podjęły decyzję o jego likwidacji, uzasadniając to tym, że jest on zdominowany przez „prawicowych nacjonalistów” i „rewizjonistów”.

  • Z okazji 90. urodzin Czesława Miłosza przed kamienicą w której mieszka poeta pracownicy Wydawnictwa Literackiego zorganizowali manifestację pod hasłem „Kochamy Czesława Miłosza”. Kraków, 01.07.2001. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W Krakowie powstało Wydawnictwo Literackie.

  • Konstanty Rokossowski, minister obrony narodowej (1949–1956). Fot. PAP/CAF

    Rozkaz ministra obrony narodowej o wojskowej służbie zastępczej, na podstawie którego poborowych można było kierować do pracy w tzw. batalionach górniczych, od 1955 r. noszących nazwę Wojskowego Korpusu Górniczego.

  • Kardynał Józef Nycz. Fot. PAP/R. Guz

    W Starej Wsi koło Oświęcimia urodził się metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz.

  • W Straubing w Bawarii urodził się Jerzy Matałowski, znany m.in. z roli „Kolumba” w serialu Janusza Morgensterna „Kolumbowie”.

  • W Łodzi zmarł Stanisław Grolicki, aktor. 

  • Specjalny sąd karny w Gdańsku skazał na osiem lat więzienia niemieckiego biskupa Karla M. Spletta, który od 1939 r. był m.in. administratorem apostolskim diecezji chełmińskiej.

  • Armia Czerwona zajęła Toruń.

  • W Garwolinie urodził się Krzysztof Mętrak, poeta, krytyk literacki i filmowy.

  • Rząd Tymczasowy przeniósł się z Lublina do Warszawy.

  • Marian Opania. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Puławach urodził się Marian Opania, aktor, artysta kabaretowy; znany m.in. z filmów „Człowiek z żelaza”, „Awans”, „Piłkarski poker”, „Rozmowy kontrolowane”, a także komedii telewizyjnej „Cudownie ocalony”.

  • Bolesław Limanowski. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Bolesław Limanowski, jeden z pierwszych działaczy polskiego ruchu socjalistycznego, współzałożyciel PPS.

  • Marian Marek Drozdowski. Fot. PAP/G. Jakubowski

    W Łasku urodził się Marian Marek Drozdowski, historyk, varsavianista.

  • W Warszawie ze stacji nadawczej Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego nadany został pierwszy próbny program radiowy w Polsce. Wydarzenie to poprzedziło oficjalne powstanie 18 sierpnia 1925 r. „Polskiego Radia” spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

  • Bp Ignacy Tokarczuk. Fot. PAP/G. Rogiński

    W Łubiankach Wyższych koło Zbaraża urodził się Ignacy Tokarczuk, arcybiskup metropolita przemyski; w czasach PRL wspierał działania opozycji antykomunistycznej, m.in. KOR, ROPCiO, a następnie Solidarności; szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa.

  • W Dortmundzie urodził się Aleksander Polus, bokser, pierwszy w historii reprezentant Polski, który zdobył tytuł mistrza Europy – Mediolan 1937 r.; uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie w 1936.

  • W Petersburgu urodził się Tadeusz Ptaszycki, architekt, urbanista, współautor planów odbudowy Wrocławia i budowy Nowej Huty, żołnierz kampanii 1939.

  • Gen. Tadeusz Piskor. Fot. NAC

    W Borze pod Ostrowcem w pow. Iłża. urodził się Tadeusz Piskor, oficer Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego; w latach 1926–1931 szef Sztabu Generalnego (od 1928 r. Sztabu Głównego); podczas kampanii 1939 r. dowódca Armii „Lublin”.

  • Gen. Franciszek Kleeberg. Fot. Wikimedia Commons

    W Tarnopolu urodził się Franciszek Kleeberg, generał WP, bohaterski dowódca Grupy Operacyjnej „Polesie” walczącej z wojskami niemieckimi i sowieckimi w czasie kampanii 1939 r.; po bitwie pod Kockiem jako ostatni polski generał złożył broń.

  • Kazimierz Nitsch. Fot. NAC

    W Krakowie urodził się Kazimierz Nitsch, językoznawca, historyk języka polskiego, badacz dialektów, prezes Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk.

  • W Warszawie zmarł Iwan Paskiewicz, rosyjski generał, od roku 1832 do śmierci namiestnik Królestwa Polskiego; zwolennik polityki rusyfikacyjnej.

  • W Warszawie zmarł August II Mocny, król Polski i książę elektor saski.

  • Piotr I - główny architekt decyzji Sejmu Niemego. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie odbył się jednodniowy sejm pacyfikacyjny, tzw. Sejm Niemy, który zapoczątkował protekcję Rosji nad Rzeczpospolitą; określenie „niemy” wzięło się stąd, że nie dopuszczono na nim posłów do głosu.

  • Królowa Bona Sforza opuściła Kraków i wyruszyła do księstwa Bari, gdzie zmarła półtora roku później.

  • W Toruniu Polska i Litwa zawarły traktat pokojowy z Zakonem Krzyżackim.