Kalendarz historyczny
1 sierpnia
-
Na rozpoczęcie przez Niemców ostatecznej akcji likwidacyjnej gett w Będzinie i Sosnowcu żydowscy bojownicy odpowiedzieli zbrojnym oporem. Wydarzenie to jest znane jako powstanie będzińsko-sosnowieckie.
-
Zmarł Józef Wiłkomirski, dyrygent i kompozytor, założyciel i wieloletni dyrektor Filharmonii Sudeckiej w Wałbrzychu, uczestnik Powstania Warszawskiego.
-
Podczas Festiwalu Rzutów im. Kamili Skolimowskiej w Cetniewie Anita Włodarczyk ustanowiła wynikiem 81,08 metra rekord świata w rzucie młotem, jako pierwsza kobieta przekraczając granicę 80 m.
-
W Warszawie zmarł Stanisław Jopek, śpiewak (tenor) Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze”.
-
Sejm przyjął ustawę o Trybunale Konstytucyjnym.
-
Sejm przyjął projekt ustawy konstytucyjnej, tzw. Małej Konstytucji.
-
W Warszawie na placu Krasińskich odsłonięto Pomnik Powstania Warszawskiego.
-
Na terenie całej Polski zniesiono kartki na mięso i jego przetwory.
-
W San Antonio w Teksasie zmarła Pola Negri (właściwie: Apolonia Chałupiec), polska aktorka, gwiazda niemieckiego i amerykańskiego kina niemego; grała m.in. w filmach Maxa Reinhardta i Ernsta Lubitscha.
-
Po raz pierwszy powstańców warszawskich odznaczono Warszawskimi Krzyżami Powstańczymi.
-
W hotelu Victoria w Warszawie doszło do próby zamachu na przebywającego w Polsce Abu Dauda, działacza terrorystycznej organizacji Czarny Wrzesień.
-
W Warszawie zmarł Jan Batory, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Podhale w ogniu”, „O dwóch takich, co ukradli księżyc”, „Lekarstwo na miłość”, „Con amore” i „Karino”.
-
Do Warszawy przyłączony został Ursus, który stał się częścią dzielnicy Ochota.
-
W Helsinkach podpisano Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
-
Dla Jelczańskich Zakładów Samochodowych zakupiono licencję na produkcję francuskich autobusów „Berliet”.
-
W Warszawie zmarł Leon Kruczkowski, prozaik, dramaturg, publicysta; członek Krajowej Rady Narodowej, KC PZPR i Rady Państwa; od 1947 r. poseł na Sejm; prezes Związku Literatów Polskich w latach 1946–1956, autor powieści „Kordian i cham”, dramatu „Niemcy”.
-
Sejm uchwalił ordynację wyborczą, zgodnie z którą liczba kandydatów miała być równa liczbie mandatów poselskich.
-
Początek budowy MDM w Warszawie.
-
W Warszawie urodził się Jacek Kleyff, poeta, bard, kompozytor, malarz, współtwórca kabaretu „Salon Niezależnych”.
-
W Warszawie urodził się Jan Tomasz Gross, socjolog, politolog, historyk, autor książek „W 40. nas matko na Sybir zesłali”, „Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka”, „Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści” oraz „Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów”.
-
Ukazał się pierwszy numer pisma „Film”, na jego okładce znalazło się zdjęcie aktorki Danuty Szaflarskiej; pismo wydawane było do 2013 r.
-
W Warszawie urodził się Maciej Pietrzyk, aktor, malarz, poeta, satyryk; wykonawca i autor niezależnych piosenek, uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r., w czasie którego skomponował muzykę do „Piosenki do córki”.
-
W Warszawie na rozkaz Komendanta Głównego AK gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” wybuchło powstanie. Przez 63 dni powstańcy prowadzili z wojskami niemieckimi heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej.
-
PKWN przeniósł się z Chełma do Lublina.
-
1. Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka wylądowała we Francji.
-
II wojna światowa: utworzony przez władze niemieckie okręg-dystrykt Galicja został wcielony do Generalnego Gubernatorstwa.
-
Rozpoczęła się budowa kolejki linowej na Kasprowy Wierch.
-
W Zakopanem zmarł Jan Kasprowicz, poeta, dramaturg, krytyk literacki i tłumacz; jeden z głównych przedstawicieli Młodej Polski, piewca przyrody tatrzańskiej, autor poematu „Miłość” i tomów „Krzak dzikiej róży”, „Ginącemu światu”, „Księga ubogich”.
-
Wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona zdobyła Brześć nad Bugiem.
-
Sejm RP uchwalił ustawy o godłach i barwach Rzeczypospolitej oraz orderze Virtuti Militari.
-
W Wilnie urodził się Stefan Kryński, lekarz, bakteriolog, specjalista w dziedzinie badań nad zakażeniami, żołnierz Armii Krajowej.
-
W Krzyżu urodził się Henryk Worcell (właściwie: Tadeusz Kurtyka), polski pisarz, autor powieści „Zaklęte rewiry”.
-
We Lwowie urodził się Wilhelm Orlik-Rueckemann, oficer Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, generał WP; od sierpnia 1939 r. dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP).
-
W Krakowie zmarł Alojzy Rafał Estreicher, botanik, entomolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor krakowskiego ogrodu botanicznego.
-
W Warszawie urodziła się Jadwiga Łuszczewska, poetka i pisarka epoki romantyzmu, publikująca pod pseudonimem „Deotyma”, animatorka jednego z najważniejszych warszawskich salonów kulturalnych.
-
Na Helu została uruchomiona pierwsza latarnia morska.
-
Pod Słonimem koło Grodna rozpoczęła się dwudniowa bitwa pomiędzy wojskami Insurekcji Kościuszkowskiej dowodzonymi gen. Karola Sierakowskiego a wojskami rosyjskimi, zakończona zwycięstwem Polaków i Litwinów.
-
Rewolucyjna Francja: Konwent Narodowy wprowadził system metryczny.
-
W Niedzieliskach zmarł Jan Chryzostom Pasek, szlachcic, żołnierz, autor „Pamiętników”, w których opisywał swą służbę Rzeczpospolitej oraz życie codzienne szlachty; „Pamiętniki” zawierające rubaszne gawędy, mowy, pieśni i przyśpiewki, paszkwile, makaronizmy, weszły do kanonu polskiej literatury.
-
W Krakowie urodził się przyszły król Polski Zygmunt II August.