Kalendarz historyczny
13 czerwca
-
W Krakowie urodził się Leon Chwistek, malarz, teoretyk sztuki, matematyk, filozof.
-
W Paryżu zmarł gen. Henryk Dembiński, działacz emigracyjny, uczestnik wojen napoleońskich, w Powstaniu Listopadowym generał dywizji i gubernator Warszawy; w czasie rewolucji węgierskiej dowódca Armii Północnej, szef sztabu, przejściowo wódz naczelny armii węgierskiej.
-
W Warszawie zmarł Jacek Skubikowski, piosenkarz, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów piosenek.
-
W Polsce po raz pierwszy odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego; wygrała je Platforma Obywatelska (24,10 proc. głosów), drugie miejsca zajęła Liga Polskich Rodzin (15,92 proc.), a trzecie Prawo i Sprawiedliwość (12,67 proc.); frekwencja wyniosła 20,87 proc.; w wyniku wyborów w europarlamencie zasiadło 54 polskich posłów.
-
Prawo i Sprawiedliwość zostało wpisane do rejestru partii politycznych.
-
W Warszawie papież Jan Paweł II beatyfikował 108 męczenników II wojny światowej.
-
W Warszawie zmarł Karol Małcużyński – dziennikarz, publicysta; korespondent na procesie zbrodniarzy wojennych w Norymberdze, autor m.in. komentarzy do Polskiej Kroniki Filmowej, poseł na Sejm w okresie PRL.
-
We Wrocławiu ukazał się pierwszy numer podziemnego pisma „Solidarność Walcząca”, tygodnika antykomunistycznej organizacji, która powstała w wyniku rozłamu we wrocławskim Regionalnym Komitecie Strajkowym; inicjatorem i przewodniczącym organizacji był Kornel Morawiecki.
-
Grażyna Rabsztyn ustanowiła w Warszawie rekord świata w biegu na 100 m przez płotki (12,36 s).
-
Premiera filmu „Kochaj albo rzuć” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
-
W Piotrkowie Trybunalskim urodziła się Anita Lipnicka, wokalistka, autorka tekstów; związana m.in. z zespołem Varius Manx.
-
W Sulejówku urodziła się Kasia Kowalska, wokalistka, kompozytorka, autorka tekstów.
-
W Tomaszowie Mazowieckim urodził się Cezary Pazura, aktor, wystąpił w filmach „Kroll”, „Psy”, „Psy 2. Ostatnia krew”, „Nic śmiesznego”, „Tato”, „Kiler”, „Szczęśliwego Nowego Jorku”, „Sztos”, „Kiler-ów 2-óch”, „Ajlawju”, „Chłopaki nie płaczą”, „Kariera Nikosia Dyzmy”, a także w serialach „Pogranicze w ogniu”, „13 posterunek” i „Oficerowie”.
-
Uchwałą Rady Ministrów powołano Ochotnicze Hufce Pracy.
-
W Głuchołazach urodził się Michał Bajor, piosenkarz, aktor, wykonawca piosenek „Ogrzej mnie”, „Walc na tysiąc pas”, „Nie chcę więcej”, „Moja miłość największa”, „Oddaj mi samotność”; znany m.in. z roli Nerona w filmie „Quo vadis” Jerzego Kawalerowicza.
-
W Białymstoku urodził się Ryszard Woźniak, malarz, performer, autor instalacji, teoretyk sztuki, pedagog.
-
W Stowięcinie w powiecie słupskim urodził się Andrzej Lepper, rolnik, działacz związkowy, polityk; założył Związek Zawodowy Rolnictwa Samoobrona (1992), a następnie partię polityczną Samoobrona RP, której był przewodniczącym; poseł na Sejm w latach 2001–2007; wicemarszałek Sejmu (2001, 2005–2006); wicepremier i minister rolnictwa (2006–2007); 5 sierpnia 2011 r. został znaleziony martwy w warszawskiej siedzibie Samoobrony.
-
W Warszawie urodził się Marcin Troński, aktor, występował m.in. w warszawskim Teatrze Współczesnym, a następnie w Teatrze Dramatycznym; znany m.in. z serialu „Kanclerz”, w którym zagrał rolę hetmana Jana Zamoyskiego.
-
Urodziła się Antonina Krzysztoń, piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów.
-
W wypadku samochodowym w Niemczech zginął Ksawery Pruszyński, pisarz, publicysta, autor reportaży „Podróż po Polsce” i „W czerwonej Hiszpanii”, powieści „Droga wiodła przez Narvik” oraz opowiadań „Trzynaście opowieści”, „Karabela z Meschedu”.
-
Wydany został dekret o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa – tzw. mały kodeks karny.
-
Na Londyn spadły pierwsze niemieckie pociski V1.
-
W Warszawie urodził się Ryszard Kukliński, oficer Sztabu Generalnego LWP, który przekazał CIA informacje o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego w Polsce oraz plany tej operacji, a także inne tajemnice Układu Warszawskiego; w 1984 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie skazał Kuklińskiego zaocznie za „dezercję i zdradę” na karę śmierci, w 1995 r. wyrok został uchylony, ostatecznie uniewinniony i zrehabilitowany; w 2016 r. prezydent Andrzej Duda mianował pośmiertnie płk. Ryszarda Kuklińskiego na stopień generała brygady.
-
W Warszawie urodził się Andrzej Mularczyk, pisarz, autor słuchowisk radiowych, scenarzysta.
-
W Warszawie powstała Polska Partia Socjalistyczna – Lewica.
-
Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych o powołaniu Centralnej Biblioteki Wojskowej w Warszawie.
-
W Charkowie urodziła się Halina Gryglaszewska, aktorka, reżyserka teatralna.
-
Pod Rokitną ułani II Brygady Legionów Polskich przeprowadzili szarżę na rosyjskie okopy; poległ w niej dowódca szwadronu rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz; szarża stała się jednym z symboli walk o niepodległość, tematem wielu obrazów, pieśni i utworów poetyckich.
-
W Krakowie powstał Akademicki Klub Footballistów, który kilka miesięcy później przyjął nazwę Cracovia.
-
W Rudnikach koło Mościsk urodził się Jan Szczepanik, wynalazca samouk, nazywany polskim Edisonem; zajmował się m.in. barwną kinematografią.
-
W Wilkowie na Mazowszu zmarł Jakub Kubicki – jeden z najwybitniejszych architektów polskiego klasycyzmu, uczeń Dominika Merliniego; twórca m.in. Belwederu w Warszawie.
-
Sejm Królestwa Polskiego powołał Towarzystwo Kredytowe Ziemskie.
-
W Wilnie urodził się Antoni Henryk Radziwiłł, kompozytor, mecenas sztuki, namiestnik Wielkiego Księstwa Poznańskiego w latach 1815–1831.
-
W Ołyce urodził się Michał Kazimierz Radziwiłł, zwany Rybeńko, wojewoda wileński i hetman wielki litewski.
-
Wojska polskie zdobyły Smoleńsk.