> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1906

  • W Tarnowie urodził się Roman Brandstaetter, pisarz, poeta, dramaturg, publicysta, tłumacz.

  • Stefan Rachoń. 1978 r. Fot. PAP/CAF/M. Sokołowski

    W Ostrowie Lubelskim urodził się Stefan Rachoń, skrzypek, dyrygent, organizator Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie.

  • We Lwowie urodził się Adam Brodzisz, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Wiatr od morza”, „Na Sybir”, „Dziesięciu z Pawiaka”, „Uroda życia”, „Rapsodia Bałtyku” i „Bogurodzica”; żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego.

  • W Krakowie urodził się Karol Estreicher (junior), historyk sztuki, bibliograf, muzealnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, twórca Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Collegium Maius. 

  • W Siedlcach urodził się Witold Dederko, fotografik, pedagog, autor podręczników, aktor niezawodowy, wystąpił m.in. w filmach „Wakacje z duchami”, „Ziemia obiecana”, „Abel twój brat”.

  • W Nowym Sączu urodził się Artur Eisenbach, historyk, badacz dziejów Żydów polskich, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w latach 1966–1968, pracownik IH PAN.

  • W nocy z 23 na 24 kwietnia Organizacja Bojowa PPS uwolniła z carskiego więzienia na Pawiaku 10 więźniów politycznych skazanych na karę śmierci.

  • Powstało Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, którego celem było popularyzowanie urody ziem polskich i rozbudzanie patriotyzmu; w 1950 r. przekształcono je w Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze.

  • Późniejszy trzykrotny premier RP i marszałek Sejmu Walery Sławek został ciężko ranny w czasie ataku Organizacji Bojowej PPS na rosyjski pociąg pod Milanówkiem.

  • W Krakowie powstał Akademicki Klub Footballistów, który kilka miesięcy później przyjął nazwę Cracovia.

  • W Suchej Beskidzkiej (wówczas Sucha na terenie zaboru austriackiego) urodził się Billy Wilder, amerykański scenarzysta, reżyser, producent; twórca m.in. „Bulwaru Zachodzącego Słońca”, „Pół żartem, pół serio” i „Pocałuj mnie, głuptasie”.

  • Jerzy Giedroyc. Fot. PAP/J. Ruciński

    W Mińsku Litewskim urodził się Jerzy Giedroyc, polityk, publicysta, twórca i redaktor emigracyjnego „Instytutu Literackiego” i pisma „Kultura”, żołnierz Brygady Karpackiej, twórca i propagator koncepcji o szczególnym znaczeniu suwerenności Białorusi, Litwy i Ukrainy dla bezpieczeństwa i niepodległości Polski.

  • W kilkunastu miastach Królestwa Polskiego członkowie Organizacji Bojowej PPS przeprowadzili serię zamachów na funkcjonariuszy rosyjskiej policji, żandarmerii oraz agentów Ochrany.

  • W Krakowie urodził się Edward Ochab, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PZPR (1956), w latach 1964–1968 przewodniczący Rady Państwa.

  • Wanda Krahelska. Źródło: Wikimedia Commons

    Wanda Krahelska z Organizacji Bojowej PPS dokonała nieudanego zamachu bombowego na generała-gubernatora warszawskiego Gieorgija Skałona.

  • Udany zamach Organizacji Bojowej PPS na tymczasowego generał-gubernatora Warszawy i guberni warszawskiej Nikołaja Wonlarlarskiego.

  • W Wilnie urodził się Antoni Bohdziewicz, reżyser, scenarzysta filmowy.

  • W Petersburgu urodził się Dmitrij Szostakowicz – jeden z najwybitniejszych rosyjskich kompozytorów, także pianista i pedagog.

  • Wyższa Szkoła Handlowa przy ul. Rakowieckiej 6 w Warszawie – zdjęcie z lat 1926-1929; od 1933 r. Szkoła Główna Handlowa. Fot. NAC

    W Warszawie założono Prywatne Kursy Handlowe Męskie Augusta Zielińskiego; późniejsza Szkoła Główna Handlowa.

  • Urodził się Antoni Kenar, rzeźbiarz, pedagog, dyrektor Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem.

  • Maria Skłodowska-Curie. Fot. PAP/Reprodukcja/W. Pacewicz

    W Paryżu na Sorbonie Maria Skłodowska-Curie wygłosiła pierwszy wykład z fizyki; była pierwszą kobietą profesorem na tej prestiżowej uczelni.

  • Józef Montwiłł-Mirecki. Fot. NAC

    Pod Rogowem w pobliżu Łodzi działacze Organizacji Bojowej PPS pod dowództwem Józefa Montwiłł-Mireckiego przeprowadzili akcję na rosyjski pociąg pocztowy, zdobywając pieniądze na działalność niepodległościową; była to jedna z największych akcji bojowych Polskiej Partii Socjalistycznej.

  • W Wiedniu rozpoczął się IX Zjazd PPS, w czasie którego doszło do rozłamu na PPS-Lewicę i PPS-Frakcję Rewolucyjną.

  • W Poznaniu zmarł Florian Stablewski, arcybiskup poznański i gnieźnieński, prymas Polski w latach 1891–1906.

  • W Warszawie utworzono Polskie Towarzystwo Krajoznawcze.

  •  Siostra Feliksa Kozłowska, założycielka wspólnoty mariawitów, została ekskomunikowana przez papieża Piusa X.

  • Marian Spychalski. Fot. PAP/CAF

    W Łodzi urodził się Marian Spychalski, działacz komunistyczny, minister obrony narodowej, marszałek Polski, przewodniczący Rady Państwa PRL.

  • W Lublinie odbyło się uroczyste otwarcie Muzeum Lubelskiego.

  • Leonid Breżniew. Fot. PAP/CAF/Z. Matuszewski

    W miejscowości Kamieńskie (dzisiejsza Ukraina) urodził się Leonid Breżniew, sekretarz generalny KC KPZR i przewodniczący Rady Najwyższej ZSRS; sprawując władzę przez osiemnaście lat (1964–1982) odpowiedzialny był m.in. za stłumienie Praskiej Wiosny w 1968 r. i inwazję na Afganistan w 1979 r.

  • W Łodzi rozpoczął się tzw. lokaut łódzki. Po proteście robotniczym przeciwko zwolnieniu z pracy 98 pracowników, Ignacy Poznański zamknął swoją fabrykę, a sześciu najważniejszych łódzkich przemysłowców poszło za jego przykładem. Przez ponad trzy miesiące bez pracy pozostawało ponad 25 tysięcy robotników.

  • W Saratowie urodził się Eugeniusz Cękalski, reżyser, scenarzysta, teoretyk filmu, producent, reżyser filmu „Strachy” i „Jasne łany”, uznawany za pierwszy polski film socrealistyczny.