> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

16 grudnia

  • Kmdr Stanisław Mieszkowski. Źródło: IPN

    Na podstawie wyroku Najwyższego Sądu Wojskowego straceni zostali kmdr por. Zbigniew Przybyszewski i kmdr Stanisław Mieszkowski – obaj oskarżeni o „próbę obalenia władzy ludowej”; cztery dni wcześniej rozstrzelany został skazany w tym samym procesie kmdr Jerzy Staniewcz; wszyscy wymienieni oficerowie w okresie międzywojennym służyli w Marynarce Wojennej; w kampanii polskiej 1939 r. walczyli na Helu.

  • Gabriel Narutowicz. Fot. NAC

    Podczas zwiedzania wystawy w warszawskiej Zachęcie zastrzelony został prezydent RP Gabriel Narutowicz; zamachowcem okazał się Eligiusz Niewiadomski, malarz, krytyk sztuki, związany ideowo z Narodową Demokracją.

  • Andrzej Dłużniewski. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie zmarł Andrzej Dłużniewski, malarz, rysownik, twórca instalacji artystycznych, pisarz, profesor warszawskiej ASP.

  • Bronisław Geremek zastąpił Leszka Balcerowicza na stanowisku szefa Unii Wolności.

  • Szefowie dyplomacji 16 państw NATO podpisali w Brukseli protokoły o przystąpieniu Polski, Czech i Węgier do Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). 16.12.1997. Fot. PAP/CAF/EPA

    W Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw NATO podpisali Protokoły Akcesyjne dla Polski, Czech i Węgier; w 1998 r. protokoły te stanowiły przedmiot ratyfikacji w szesnastu krajach Sojuszu.

  • W Warszawie rozpoczął się kongres założycielski Ruchu Odbudowy Polski, któremu przewodniczył Jan Olszewski.

  • Podpisanie układu stowarzyszeniowego między Polską a Wspólnotami Europejskimi. Bruksela, 16.12.1991. Fot. PAP/J. Mazur

    W Brukseli podpisany został Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi.

  • W Warszawie zmarł prof. Tadeusz Łepkowski, historyk, badacz dziejów Ameryki Łacińskiej i historii Polski XVIII–XIX wieku.

  • Premiera filmu „Kolor purpury” w reżyserii Stevena Spielberga.

  • Przy karetce pogotowia górnik ranny podczas szturmu ZOMO na kopalnię „Wujek”. Fot. PAP/M. Janicki

    Stan wojenny: w czasie pacyfikacji strajku w Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach milicja użyła broni palnej; zginęło dziewięciu górników, wielu zostało rannych.

  • Gen. Stanisław Tatar. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł gen. Stanisław Tatar, w latach 1940–1943 szef Oddziału III Operacyjnego KG ZWZ-AK, od 1943 r. zastępca Komendanta Głównego AK; w 1951 r. skazany przez władze komunistyczne w „procesie generałów” na dożywotnie więzienie; w 1956 r. zwolniony i zrehabilitowany.

  • Jan Fethke. Źródło: Wikimedia Commons

    W Berlinie Zachodnim zmarł Jan Fethke, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Zapomniana melodia”, „Złota maska” i „Irena do domu!”.

  • Pomnik Poległych Stoczniowców. Fot. PAP/J. Uklejewski

    W Gdańsku odsłonięto Pomnik Poległych Stoczniowców, którzy zostali zabici w czasie tłumienia przez władze komunistyczne robotniczych protestów w grudniu 1970 r.

  • Hala  „Olivia”. Fot. PAP/S. Kraszewski

    Oddano do użytku halę widowiskowo-sportową „Olivia” w Gdańsku.

  • Czołgi i transportery wojskowe przy budynkach Stoczni Gdańskiej im. Lenina przy ul. Jana z Kolna, 15 lub 16.12.1970 r. Fot. IPN

    Grudzień '70: kolejny dzień demonstracji w Gdańsku. Na polecenie Zenona Kliszki zablokowano Stocznię im. Lenina, a do próbujących z niej wyjść na ulicę robotników, wojsko otworzyło ogień. Fala strajków rozlała się na całe Wybrzeże, przybierając charakter powstania robotniczego.

  • W Nowym Jorku ONZ uchwaliła Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, które określają prawa i wolności człowieka.

  • Mirosław Bałka. Fot. PAP/W. Pacewicz

    W Warszawie urodził się Mirosław Bałka, rzeźbiarz.

  • Piotr Skrzynecki. Fot. PAP/CAF/H. Makarewicz

    W krakowskiej „Piwnicy pod Baranami” odbyła się premiera pierwszego piwnicznego kabaretu, zatytułowanego „Polska Stajnia Narodowa”.

  • Pierwszy numer "Trybuny Ludu". Fot. PAP/CAF/ADM/S. Dąbrowiecki

    Ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludu” – organu KC PZPR.

  • Anna Nehrebecka. Fot. PAP/M. Kłoś

    W Bytomiu urodziła się Anna Nehrebecka, aktorka, znana m.in. z filmu „Ziemia obiecana” Andrzeja Wajdy oraz serialu „Rodzina Połanieckich” Jana Rybkowskiego; od 2010 r. radna m. st. Warszawy.

  • W Turynie zmarł Giovanni Agnelli, włoski inżynier, przedsiębiorca, założyciel firmy samochodowej Fiat.

  • Brama Uniwersytetu Warszawskiego. 1946 r. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    Rozpoczęcie zajęć na Uniwersytecie Warszawskim.

  • Zbigniew Religa. Fot. PAP/CAF/S. Jakubowski

    W Miedniewicach w woj. mazowieckim urodził się Zbigniew Religa, kardiochirurg, minister zdrowia; twórca oddziału kardiochirurgii w Zabrzu, gdzie w 1985 r. dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu serca.

  • Zmarł Adam Piłsudski, wiceprezydent Wilna, senator IV kadencji w II RP, członek Zjednoczenia Państwowego na Kresach w 1922 roku. Brat Bronisława, Józefa, Kazimierza i Jana.

  • Jerzy Markuszewski. Fot. PAP/Z. Lenkiewicz

    W Warszawie urodził się Jerzy Markuszewski, reżyser teatralny, twórca STS-u (Studenckiego Teatru Satyryków), scenarzysta, aktor.

  • Andrzej Wielowieyski. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie urodził się Andrzej Wielowieyski, działacz polityczny; żołnierz AK; od 1957 r. związany z warszawskim Klubem Inteligencji Katolickiej; redaktor miesięcznika „Więź”; w 1980 r. ekspert MKS w Stoczni Gdańskiej, doradca Komisji Krajowej NSZZ „S”; członek Prymasowskiej Rady Społecznej (1981–1985); od 1988 r. w Komitecie Obywatelskim przy przewodniczącym NSZZ „S”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; wicemarszałek Senatu (1989–1991); działacz Unii Demokratycznej i Unii Wolności; poseł na Sejm (1991–2001); senator (2001–2005); poseł do Parlamentu Europejskiego (2008–2009).

  • Uroczystość odsłonięcia pomnika księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie: pierwszy z prawej idzie prezydent Stanisław Wojciechowski, obok niego premier Władysław Sikorski (z cylindrem w ręku), w II rzędzie idą marszałek Józef Piłsudski (1. z prawej), marszałek Ferdynand Foch. 1923 r. Fot. NAC
  • W Warszawie w czasie zjazdu zjednoczeniowego PPS-Lewicy i SDKPiL utworzono Komunistyczną Partię Robotniczą Polski.

  • Edward Dziewoński. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Moskwie urodził się Edward Dziewoński, aktor, reżyser, założyciel literacko-satyrycznego kabaretu „Dudek”; jego najsłynniejszą rolą filmową był Dzidziuś w „Eroice” Andrzeja Munka.

  •  We Lwowie urodził się Tadeusz Zagajewski, inżynier elektryk, pionier polskiej radiotechniki i telekomunikacji.

  • W Dąbrowie Górniczej urodził się Aleksander Zawadzki, funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej, członek władz KPP, PPR i PZPR; wicepremier (1949; 1950–1952), a następnie przewodniczący Rady Państwa (1952–1964).

  • Założono klub sportowy AC Milan.

  • Wojna secesyjna: Pod Nashville wojska unionistów pokonały armię konfederatów.

  • W Urłowie koło Zborowa zmarł Karol Lipiński, skrzypek, kompozytor.

  • Urodził się Ludwik Nabielak, działacz polityczny, poeta, krytyk literacki, historyk, inżynier górnictwa. Wraz z Sewerynem Goszczyńskim w 1830 roku poprowadził atak na Belweder.

  • W Livorno urodził się Antonio Corazzi, włoski architekt, wybitny przedstawiciel późnego klasycyzmu; zaprojektował i zrealizował w Warszawie m.in. Pałac Staszica, Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz budynek Teatru Wielkiego.

  • W Steventon urodziła się Jane Austen, angielska pisarka, autorka powieści „Duma i uprzedzenie”, „Rozważna i romantyczna” oraz „Emma”.

  • W Kielcach zmarł biskup krakowski Andrzej Stanisław Załuski, kanclerz wielki koronny (1735–1746); współfundator Biblioteki Załuskich w Warszawie.

  • Wojska króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego wkroczyły na Śląsk – początek wojen śląskich pomiędzy Austrią a Prusami, zakończonych przyłączeniem Śląska do Prus.

  • Król Jan II Kazimierz Waza. Źródło: BN Polona

    W opactwie Nevers we Francji zmarł były król polski Jan II Kazimierz Waza, panujący w latach 1648–1668.

  • Pod Kumejkami wojska polskie dowodzone przez hetmana Mikołaja Potockiego zwyciężyły armię kozacką Pawła Pawluka, przywódcy powstania kozackiego na prawobrzeżnej Ukrainie.