> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

16 grudnia

  • Mirosław Bałka. Fot. PAP/W. Pacewicz

    W Warszawie urodził się Mirosław Bałka, rzeźbiarz.

  • Zbigniew Religa. Fot. PAP/CAF/S. Jakubowski

    W Miedniewicach w woj. mazowieckim urodził się Zbigniew Religa, kardiochirurg, minister zdrowia; twórca oddziału kardiochirurgii w Zabrzu, gdzie w 1985 r. dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu serca.

  • W Warszawie zmarła Jadwiga Has, polska poetka i dramatopisarka, autorka tekstów piosenek, scenarzystka oraz aktorka. Jej piosenki wykonywało wielu polskich artystów, między innymi Iga Cembrzyńska, Czerwone Gitary, Halina Frąckowiak, Edyta Geppert, Irena Jarocka, Dariusz Kordek, Seweryn Krajewski, Łucja Prus, Danuta Rinn i Maryla Rodowicz.

  • Andrzej Dłużniewski. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie zmarł Andrzej Dłużniewski, malarz, rysownik, twórca instalacji artystycznych, pisarz, profesor warszawskiej ASP.

  • Bronisław Geremek zastąpił Leszka Balcerowicza na stanowisku szefa Unii Wolności.

  • Szefowie dyplomacji 16 państw NATO podpisali w Brukseli protokoły o przystąpieniu Polski, Czech i Węgier do Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). 16.12.1997. Fot. PAP/CAF/EPA

    W Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw NATO podpisali Protokoły Akcesyjne dla Polski, Czech i Węgier; w 1998 r. protokoły te stanowiły przedmiot ratyfikacji w szesnastu krajach Sojuszu.

  • W Warszawie rozpoczął się kongres założycielski Ruchu Odbudowy Polski, któremu przewodniczył Jan Olszewski.

  • Podpisanie układu stowarzyszeniowego między Polską a Wspólnotami Europejskimi. Bruksela, 16.12.1991. Fot. PAP/J. Mazur

    W Brukseli podpisany został Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi.

  • W Warszawie zmarł prof. Tadeusz Łepkowski, historyk, badacz dziejów Ameryki Łacińskiej i historii Polski XVIII–XIX wieku.

  • Premiera filmu „Kolor purpury” w reżyserii Stevena Spielberga.

  • Przy karetce pogotowia górnik ranny podczas szturmu ZOMO na kopalnię „Wujek”. Fot. PAP/M. Janicki

    Stan wojenny: w czasie pacyfikacji strajku w Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach milicja użyła broni palnej; zginęło dziewięciu górników, wielu zostało rannych.

  • Jan Fethke. Źródło: Wikimedia Commons

    W Berlinie Zachodnim zmarł Jan Fethke, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Zapomniana melodia”, „Złota maska” i „Irena do domu!”.

  • Pomnik Poległych Stoczniowców. Fot. PAP/J. Uklejewski

    W Gdańsku odsłonięto Pomnik Poległych Stoczniowców, którzy zostali zabici w czasie tłumienia przez władze komunistyczne robotniczych protestów w grudniu 1970 r.

  • Gen. Stanisław Tatar. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł gen. Stanisław Tatar, w latach 1940–1943 szef Oddziału III Operacyjnego KG ZWZ-AK, od 1943 r. zastępca Komendanta Głównego AK; w 1951 r. skazany przez władze komunistyczne w „procesie generałów” na dożywotnie więzienie; w 1956 r. zwolniony i zrehabilitowany.

  • Hala  „Olivia”. Fot. PAP/S. Kraszewski

    Oddano do użytku halę widowiskowo-sportową „Olivia” w Gdańsku.

  • Czołgi i transportery wojskowe przy budynkach Stoczni Gdańskiej im. Lenina przy ul. Jana z Kolna, 15 lub 16.12.1970 r. Fot. IPN

    Grudzień '70: kolejny dzień demonstracji w Gdańsku. Na polecenie Zenona Kliszki zablokowano Stocznię im. Lenina, a do próbujących z niej wyjść na ulicę robotników, wojsko otworzyło ogień. Fala strajków rozlała się na całe Wybrzeże, przybierając charakter powstania robotniczego.

  • W Nowym Jorku ONZ uchwaliła Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, które określają prawa i wolności człowieka.

  • Piotr Skrzynecki. Fot. PAP/CAF/H. Makarewicz

    W krakowskiej „Piwnicy pod Baranami” odbyła się premiera pierwszego piwnicznego kabaretu, zatytułowanego „Polska Stajnia Narodowa”.

  • Kmdr Stanisław Mieszkowski. Źródło: IPN

    Na podstawie wyroku Najwyższego Sądu Wojskowego straceni zostali kmdr por. Zbigniew Przybyszewski i kmdr Stanisław Mieszkowski – obaj oskarżeni o „próbę obalenia władzy ludowej”; cztery dni wcześniej rozstrzelany został skazany w tym samym procesie kmdr Jerzy Staniewcz; wszyscy wymienieni oficerowie w okresie międzywojennym służyli w Marynarce Wojennej; w kampanii polskiej 1939 r. walczyli na Helu.

  • Pierwszy numer "Trybuny Ludu". Fot. PAP/CAF/ADM/S. Dąbrowiecki

    Ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludu” – organu KC PZPR.

  • Anna Nehrebecka. Fot. PAP/M. Kłoś

    W Bytomiu urodziła się Anna Nehrebecka, aktorka, znana m.in. z filmu „Ziemia obiecana” Andrzeja Wajdy oraz serialu „Rodzina Połanieckich” Jana Rybkowskiego; od 2010 r. radna m. st. Warszawy.

  • Brama Uniwersytetu Warszawskiego. 1946 r. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    Rozpoczęcie zajęć na Uniwersytecie Warszawskim.

  • W Turynie zmarł Giovanni Agnelli, włoski inżynier, przedsiębiorca, założyciel firmy samochodowej Fiat.

  • Zmarł Adam Piłsudski, wiceprezydent Wilna, senator IV kadencji w II RP, członek Zjednoczenia Państwowego na Kresach w 1922 roku. Brat Bronisława, Józefa, Kazimierza i Jana.

  • Jerzy Markuszewski. Fot. PAP/Z. Lenkiewicz

    W Warszawie urodził się Jerzy Markuszewski, reżyser teatralny, twórca STS-u (Studenckiego Teatru Satyryków), scenarzysta, aktor.

  • Andrzej Wielowieyski. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie urodził się Andrzej Wielowieyski, działacz polityczny; żołnierz AK; od 1957 r. związany z warszawskim Klubem Inteligencji Katolickiej; redaktor miesięcznika „Więź”; w 1980 r. ekspert MKS w Stoczni Gdańskiej, doradca Komisji Krajowej NSZZ „S”; członek Prymasowskiej Rady Społecznej (1981–1985); od 1988 r. w Komitecie Obywatelskim przy przewodniczącym NSZZ „S”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; wicemarszałek Senatu (1989–1991); działacz Unii Demokratycznej i Unii Wolności; poseł na Sejm (1991–2001); senator (2001–2005); poseł do Parlamentu Europejskiego (2008–2009).

  • Gabriel Narutowicz. Fot. NAC

    Podczas zwiedzania wystawy w warszawskiej Zachęcie zastrzelony został prezydent RP Gabriel Narutowicz; zamachowcem okazał się Eligiusz Niewiadomski, malarz, krytyk sztuki, związany ideowo z Narodową Demokracją.

  • Uroczystość odsłonięcia pomnika księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie: pierwszy z prawej idzie prezydent Stanisław Wojciechowski, obok niego premier Władysław Sikorski (z cylindrem w ręku), w II rzędzie idą marszałek Józef Piłsudski (1. z prawej), marszałek Ferdynand Foch. 1923 r. Fot. NAC
  • W Warszawie w czasie zjazdu zjednoczeniowego PPS-Lewicy i SDKPiL utworzono Komunistyczną Partię Robotniczą Polski.

  • Edward Dziewoński. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Moskwie urodził się Edward Dziewoński, aktor, reżyser, założyciel literacko-satyrycznego kabaretu „Dudek”; jego najsłynniejszą rolą filmową był Dzidziuś w „Eroice” Andrzeja Munka.

  •  We Lwowie urodził się Tadeusz Zagajewski, inżynier elektryk, pionier polskiej radiotechniki i telekomunikacji.

  • W Dąbrowie Górniczej urodził się Aleksander Zawadzki, funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej, członek władz KPP, PPR i PZPR; wicepremier (1949; 1950–1952), a następnie przewodniczący Rady Państwa (1952–1964).

  • Założono klub sportowy AC Milan.

  • Wojna secesyjna: Pod Nashville wojska unionistów pokonały armię konfederatów.

  • W Urłowie koło Zborowa zmarł Karol Lipiński, skrzypek, kompozytor.

  • Urodził się Ludwik Nabielak, działacz polityczny, poeta, krytyk literacki, historyk, inżynier górnictwa. Wraz z Sewerynem Goszczyńskim w 1830 roku poprowadził atak na Belweder.

  • W Livorno urodził się Antonio Corazzi, włoski architekt, wybitny przedstawiciel późnego klasycyzmu; zaprojektował i zrealizował w Warszawie m.in. Pałac Staszica, Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz budynek Teatru Wielkiego.

  • W Steventon urodziła się Jane Austen, angielska pisarka, autorka powieści „Duma i uprzedzenie”, „Rozważna i romantyczna” oraz „Emma”.

  • W Kielcach zmarł biskup krakowski Andrzej Stanisław Załuski, kanclerz wielki koronny (1735–1746); współfundator Biblioteki Załuskich w Warszawie.

  • Wojska króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego wkroczyły na Śląsk – początek wojen śląskich pomiędzy Austrią a Prusami, zakończonych przyłączeniem Śląska do Prus.

  • Król Jan II Kazimierz Waza. Źródło: BN Polona

    W opactwie Nevers we Francji zmarł były król polski Jan II Kazimierz Waza, panujący w latach 1648–1668.

  • Pod Kumejkami wojska polskie dowodzone przez hetmana Mikołaja Potockiego zwyciężyły armię kozacką Pawła Pawluka, przywódcy powstania kozackiego na prawobrzeżnej Ukrainie.