Kalendarz historyczny
16 grudnia
-
Na podstawie wyroku Najwyższego Sądu Wojskowego straceni zostali kmdr por. Zbigniew Przybyszewski i kmdr Stanisław Mieszkowski – obaj oskarżeni o „próbę obalenia władzy ludowej”; cztery dni wcześniej rozstrzelany został skazany w tym samym procesie kmdr Jerzy Staniewcz; wszyscy wymienieni oficerowie w okresie międzywojennym służyli w Marynarce Wojennej; w kampanii polskiej 1939 r. walczyli na Helu.
-
Podczas zwiedzania wystawy w warszawskiej Zachęcie zastrzelony został prezydent RP Gabriel Narutowicz; zamachowcem okazał się Eligiusz Niewiadomski, malarz, krytyk sztuki, związany ideowo z Narodową Demokracją.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Dłużniewski, malarz, rysownik, twórca instalacji artystycznych, pisarz, profesor warszawskiej ASP.
-
Bronisław Geremek zastąpił Leszka Balcerowicza na stanowisku szefa Unii Wolności.
-
W Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw NATO podpisali Protokoły Akcesyjne dla Polski, Czech i Węgier; w 1998 r. protokoły te stanowiły przedmiot ratyfikacji w szesnastu krajach Sojuszu.
-
W Warszawie rozpoczął się kongres założycielski Ruchu Odbudowy Polski, któremu przewodniczył Jan Olszewski.
-
W Brukseli podpisany został Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi.
-
W Warszawie zmarł prof. Tadeusz Łepkowski, historyk, badacz dziejów Ameryki Łacińskiej i historii Polski XVIII–XIX wieku.
-
Premiera filmu „Kolor purpury” w reżyserii Stevena Spielberga.
-
Stan wojenny: w czasie pacyfikacji strajku w Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach milicja użyła broni palnej; zginęło dziewięciu górników, wielu zostało rannych.
-
W Warszawie zmarł gen. Stanisław Tatar, w latach 1940–1943 szef Oddziału III Operacyjnego KG ZWZ-AK, od 1943 r. zastępca Komendanta Głównego AK; w 1951 r. skazany przez władze komunistyczne w „procesie generałów” na dożywotnie więzienie; w 1956 r. zwolniony i zrehabilitowany.
-
W Berlinie Zachodnim zmarł Jan Fethke, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Zapomniana melodia”, „Złota maska” i „Irena do domu!”.
-
W Gdańsku odsłonięto Pomnik Poległych Stoczniowców, którzy zostali zabici w czasie tłumienia przez władze komunistyczne robotniczych protestów w grudniu 1970 r.
-
Oddano do użytku halę widowiskowo-sportową „Olivia” w Gdańsku.
-
Grudzień '70: kolejny dzień demonstracji w Gdańsku. Na polecenie Zenona Kliszki zablokowano Stocznię im. Lenina, a do próbujących z niej wyjść na ulicę robotników, wojsko otworzyło ogień. Fala strajków rozlała się na całe Wybrzeże, przybierając charakter powstania robotniczego.
-
W Nowym Jorku ONZ uchwaliła Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, które określają prawa i wolności człowieka.
-
W Warszawie urodził się Mirosław Bałka, rzeźbiarz.
-
W krakowskiej „Piwnicy pod Baranami” odbyła się premiera pierwszego piwnicznego kabaretu, zatytułowanego „Polska Stajnia Narodowa”.
-
Ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludu” – organu KC PZPR.
-
W Bytomiu urodziła się Anna Nehrebecka, aktorka, znana m.in. z filmu „Ziemia obiecana” Andrzeja Wajdy oraz serialu „Rodzina Połanieckich” Jana Rybkowskiego; od 2010 r. radna m. st. Warszawy.
-
W Turynie zmarł Giovanni Agnelli, włoski inżynier, przedsiębiorca, założyciel firmy samochodowej Fiat.
-
Rozpoczęcie zajęć na Uniwersytecie Warszawskim.
-
W Miedniewicach w woj. mazowieckim urodził się Zbigniew Religa, kardiochirurg, minister zdrowia; twórca oddziału kardiochirurgii w Zabrzu, gdzie w 1985 r. dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu serca.
-
Zmarł Adam Piłsudski, wiceprezydent Wilna, senator IV kadencji w II RP, członek Zjednoczenia Państwowego na Kresach w 1922 roku. Brat Bronisława, Józefa, Kazimierza i Jana.
-
W Warszawie urodził się Jerzy Markuszewski, reżyser teatralny, twórca STS-u (Studenckiego Teatru Satyryków), scenarzysta, aktor.
-
W Warszawie urodził się Andrzej Wielowieyski, działacz polityczny; żołnierz AK; od 1957 r. związany z warszawskim Klubem Inteligencji Katolickiej; redaktor miesięcznika „Więź”; w 1980 r. ekspert MKS w Stoczni Gdańskiej, doradca Komisji Krajowej NSZZ „S”; członek Prymasowskiej Rady Społecznej (1981–1985); od 1988 r. w Komitecie Obywatelskim przy przewodniczącym NSZZ „S”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; wicemarszałek Senatu (1989–1991); działacz Unii Demokratycznej i Unii Wolności; poseł na Sejm (1991–2001); senator (2001–2005); poseł do Parlamentu Europejskiego (2008–2009).
-
Powołano rząd gen. Władysława Sikorskiego.
-
W Warszawie w czasie zjazdu zjednoczeniowego PPS-Lewicy i SDKPiL utworzono Komunistyczną Partię Robotniczą Polski.
-
W Moskwie urodził się Edward Dziewoński, aktor, reżyser, założyciel literacko-satyrycznego kabaretu „Dudek”; jego najsłynniejszą rolą filmową był Dzidziuś w „Eroice” Andrzeja Munka.
-
We Lwowie urodził się Tadeusz Zagajewski, inżynier elektryk, pionier polskiej radiotechniki i telekomunikacji.
-
Założono klub sportowy AC Milan.
-
W Dąbrowie Górniczej urodził się Aleksander Zawadzki, funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej, członek władz KPP, PPR i PZPR; wicepremier (1949; 1950–1952), a następnie przewodniczący Rady Państwa (1952–1964).
-
Wojna secesyjna: Pod Nashville wojska unionistów pokonały armię konfederatów.
-
W Urłowie koło Zborowa zmarł Karol Lipiński, skrzypek, kompozytor.
-
Urodził się Ludwik Nabielak, działacz polityczny, poeta, krytyk literacki, historyk, inżynier górnictwa. Wraz z Sewerynem Goszczyńskim w 1830 roku poprowadził atak na Belweder.
-
W Livorno urodził się Antonio Corazzi, włoski architekt, wybitny przedstawiciel późnego klasycyzmu; zaprojektował i zrealizował w Warszawie m.in. Pałac Staszica, Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz budynek Teatru Wielkiego.
-
W Steventon urodziła się Jane Austen, angielska pisarka, autorka powieści „Duma i uprzedzenie”, „Rozważna i romantyczna” oraz „Emma”.
-
W Kielcach zmarł biskup krakowski Andrzej Stanisław Załuski, kanclerz wielki koronny (1735–1746); współfundator Biblioteki Załuskich w Warszawie.
-
Wojska króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego wkroczyły na Śląsk – początek wojen śląskich pomiędzy Austrią a Prusami, zakończonych przyłączeniem Śląska do Prus.
-
W opactwie Nevers we Francji zmarł były król polski Jan II Kazimierz Waza, panujący w latach 1648–1668.
-
Pod Kumejkami wojska polskie dowodzone przez hetmana Mikołaja Potockiego zwyciężyły armię kozacką Pawła Pawluka, przywódcy powstania kozackiego na prawobrzeżnej Ukrainie.