> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

18 listopada

  • Proces aktorów grających w antypolskim filmie niemieckim „Heimkehr” przed Sądem Okręgowym - oskarżeni, od lewej: Michał Pluciński, Juliusz Łuszczewski, Stefan Golczewski, Wanda Szczepańska. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie rozpoczął się proces polskich aktorów oskarżonych o udział w 1941 r. w nazistowskim filmie propagandowym „Heimkehr” (Powrót do ojczyzny); Bogusław Samborski skazany został zaocznie na karę dożywotniego więzienia, Wanda Szczepańska – na 12 lat więzienia, Michał Pluciński na 5 lat, Stefan Golczewski i Juliusz Łuszczewski na 3 lata pozbawienia wolności.

  • Jędrzej Moraczewski. Fot. NAC

    Powołany został rząd Jędrzeja Moraczewskiego, pierwszy rząd niepodległej Polski.

  • W Krakowie zmarł Adam Musiał, piłkarz i trener, podstawowy piłkarz drużyny Kazimierza Górskiego, która w 1974 r. wywalczyła trzecie miejsce na mistrzostwach świata w RFN. W reprezentacji wystąpił 34 razy.

  • Premier Beata Szydło wygłosiła w Sejmie exposé, po którym jej rząd uzyskał wotum zaufania.

  • Prezydent Bronisław Komorowski powołał drugi rząd premiera Donalda Tuska.

  • Lech Kaczyński składa ślubowanie i obejmuje oficjalnie stanowisko prezydenta m. st. Warszawy. 18.11.2002. Fot. PAP/R. Pietruszka

    Lech Kaczyński został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta Warszawy, jako pierwszy piastujący ten urząd wybrany w wyborach powszechnych.

  • Zmarł Jerzy Adamski, krytyk literacki i teatralny, eseista, pedagog.

  • W Wilanowie na terenie parafii doszło do wznowienia rozmów pomiędzy stroną rządową a opozycją i przedstawicielami Kościoła katolickiego; władze komunistyczne po raz kolejny nie zgodziły się na legalizację NSZZ „Solidarność”.

  • Premiera filmu „Ostatni cesarz” w reżyserii Bernardo Bertolucciego.

  • Premiera filmu „Pociągi pod specjalnym nadzorem” w reżyserii Jirzego Menzla, za który otrzymał Oscara.

  • Premiera filmu „Rysopis” w reżyserii Jerzego Skolimowskiego.

  • W Łodzi urodził się Jacek Ziober, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski; zawodnik m.in. ŁKS Łódź, Montpellier HSC i Osasuny Pampeluna.

  • Abp Bolesław Kominek. Fot. PAP/CAF/A. Hawałej

    List Episkopatu Polski do Episkopatu Niemiec, wzywający do pojednania między narodem polskim a niemieckim oraz zapraszający niemieckich biskupów do udziału w uroczystościach Milenium Chrztu Polski.

  • Zmarł Jan Bystroń, etnolog, socjolog, historyk kultury, pisarz.

  • Niels Bohr. Źródło: NAC

    W Kopenhadze zmarł Niels Bohr, fizyk; laureat Nagrody Nobla w 1922 r.; w latach 1943–1945 uczestniczył w pracach przy budowie bomby atomowej w Los Alamos w USA.

  • W Londynie urodziła się Kim Wilde, brytyjska piosenkarka.

  • Andrzej Kołodziej. Fot. PAP/T. Gzell

    W Zagórzu urodził się Andrzej Kołodziej, działacz WZZ Wybrzeża; w sierpniu 1980 r. przewodniczący Komitetu Strajkowego w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni; wiceprzewodniczący MKS w Stoczni Gdańskiej, a następnie Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”; organizował sieć kontaktów ze środowiskami opozycyjnymi w Czechosłowacji; aresztowany w 1981 r. przez czechosłowacką służbę bezpieczeństwa i skazany na 21 miesięcy więzienia; od 1984 r. w „Solidarności Walczącej”, w latach 1987–1988 jej przewodniczący.

  • Premiera filmu „Ben-Hur” w reżyserii Williama Wylera, nagrodzonego 11 Oscarami.

  • W Bydgoszczy doszło do starć tłumu z milicją i zniszczenia stacji radiowej zagłuszającej audycje nadawane z Zachodu.

  • Janusz Wójcik. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Warszawie urodził się Janusz Wójcik, trener piłkarski, w latach 1989–1992 prowadził polską reprezentację olimpijską, z którą na igrzyskach w Barcelonie zdobył srebrny medal; selekcjoner reprezentacji Polski seniorów od 1997 do 1999 r.

  • Pomnik Braterstwa Broni. Fot. PAP/L. Szymański

    W Warszawie na Pradze odsłonięto Pomnik Braterstwa Broni.

  • Eustachy Rylski. Fot. PAP/T. Gzell

    W Nawojowej koło Nowego Sącza urodził się Eustachy Rylski, prozaik, dramaturg, scenarzysta; autor powieści „Człowiek w cieniu”, „Warunek”, „Na Grobli”, „Obok Julii”, „Blask”.

  • Żołnierze polskiej Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich pod Tobrukiem. 1941 r. Fot. Imperial War Museums. Źródło: Wikimedia Commons

    Początek ofensywy wojsk brytyjskich pod Tobrukiem; w walkach brała udział polska Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich.

  • W Londynie podpisano umowę o współpracy Polskiej Marynarki Wojennej z Królewską Marynarką Wielkiej Brytanii na okres wojny; był to jeden z pierwszych aktów międzynarodowych podpisanych przez polski rząd na uchodźstwie.

  • Kazimierz Kord. Fot. PAP/A. Hawałej

    W Pogórzu urodził się Kazimierz Kord, dyrygent, dyrektor i kierownik artystyczny Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji (1969–1973), Filharmonii Narodowej w Warszawie (1977–2001), a także dyrektor muzyczny Teatru Wielkiego-Opery Narodowej (2005–2006).

  • Marcel Proust. Fot. Wikimedia Commons

    W Paryżu zmarł Marcel Proust, pisarz, autor cyklu powieściowego „W poszukiwaniu utraconego czasu”.

  • Łotwa ogłosiła niepodległość.

  • Brytyjski czołg Mark I w pobliżu Thiepval. 25.09.1916. Fot. Imperial War Museums. Źródło: Wikimedia Commons

    I wojna światowa: zakończyła się trwająca od lipca bitwa nad Sommą; straty brytyjskie – ponad 420 tys. ofiar; francuskie – ponad 200 tys. ofiar; niemieckie – co najmniej 465 tys. ofiar.

  • Stany Zjednoczone i Wielka Brytania zawarły porozumienie dotyczące budowy Kanału Panamskiego, łączącego Ocean Atlantycki z Pacyfikiem.

  • Zmarł Walery Rzewuski, fotograf, prekursor zorganizowanego ruchu fotograficznego na ziemiach polskich.

  • Prezydentem Warszawy mianowany został Sokrates Starynkiewicz, emerytowany generał wojsk rosyjskich; urząd sprawował do 1892 r.; zasłużony dla rozwoju miasta m.in. budową nowoczesnych wodociągów i kanalizacji.

  • Ignacy Jan Paderewski. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Kuryłówce na Podolu urodził się Ignacy Jan Paderewski, pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy i polityk, w latach 1919–1921 minister spraw zagranicznych RP, sygnatariusz Traktatu wersalskiego. Niektóre źródła jako datę urodzin podają 6 listopada.

  • Władysław Zamoyski. Źródło: Wikimedia Commons

    W Paryżu urodził się Władysław Zamoyski, działacz społeczny i narodowy; inicjator budowy linii kolejowej z Chabówki do Zakopanego; uratował od zniszczenia lasy tatrzańskie, ograniczając w nich wyręby i prowadząc zalesienia; zaangażowany w spór graniczny z Królestwem Węgier o Morskie Oko; wszystkie swoje dobra wielkopolskie oraz zakopiańskie przekazał na cele społeczne i narodowe.

  • Pod Olkienikami pospolite ruszenie szlachty litewskiej dowodzone przez Michała Wiśniowieckiego pokonało wojska Sapiehów, kładąc kres samowładnym rządom tego rodu na Litwie.

  • Ojciec Augustyn Kordecki podczas obrony Jasnej Góry. Obraz Januarego Suchodolskiego. Fot. Wikimedia Commons

    Potop szwedzki: Początek oblężenia klasztoru paulinów na Jasnej Górze.

  • Wydano Biblię Gdańską, kalwiński przekład Biblii na język polski.

  • Kolegium Pijarów w Szczuczynie. Źródło: CBN Polona

    Papież Grzegorz XV ustanowił zakon pijarów, który miał duży wkład w rozwój oświaty w Rzeczypospolitej.

  • Na zamku w Radomiu wielki mistrz zakonu krzyżackiego Johann von Tieffen złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi IV Jagiellończykowi.

  • Zmarł Albrecht Niedźwiedź, twórca Marchii Brandenburskiej.

  • W Clermont we Francji rozpoczął się synod biskupów, podczas którego papież Urban II wezwał do zorganizowania wyprawy krzyżowej i wyzwolenia Grobu Chrystusa spod władzy Turków.