Kalendarz historyczny
27 listopada
-
Urodził się Andrzej Chramiec, pierwszy góral zakopiański, który zdobył wyższe wykształcenie. Był lekarzem, w 1887 r. założył własne sanatorium, w którym w ciągu 30 lat działalności przyjął 20 tysięcy kuracjuszy z różnych krajów.
-
Urodził się Józef Kotarbiński, aktor, reżyser i dyrektor Teatru Miejskiego (obecnie im. Słowackiego) w Krakowie. To on wystawił premierowe przedstawienie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego w 1901 r., a dwa lata później "Wyzwolenie". Za czasów edukacji w Warszawskiej Szkole Głównej poznał się z Henrykiem Sienkiewiczem. Początkowo był krytykiem teatralnym, na scenie zadebiutował w "Mazepie" Juliusza Słowackiego. W niepodległej Polsce przez rok był prezesem Związku Artystów Scen Polskich.
-
Urodził się Ludwik Köhler, ceniony warszawski lekarz. Jego przodkowie przybyli z czeskiej Pragi. On sam w młodości spędził trzy lata w carskim więzieniu za przynależność do patriotycznej organizacji studenckiej Panta Koina. W czasie powstania listopadowego był lekarzem w Gwardii Narodowej. Swój bogaty księgozbiór przekazał Towarzystwu Lekarskiemu Warszawskiemu, a narzędzia chirurgiczne - studentom.
-
Do Polski sprowadzono prochy Maurycego Mochnackiego. Działacz emigracyjny, pisarz, uczestnik Powstania Listopadowego, autor rozprawy „Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831” został pochowany tego samego dnia na warszawskich Powązkach.
-
W Poznaniu w wieku 103 lat zmarła Wanda Błeńska, misjonarka, współtwórczyni nowoczesnych metod leczenia trądu, lekarka zwana „matką trędowatych”. Ponad 40 lat spędziła w Ugandzie, oddając się służbie chorym. W październiku 2020 r. rozpoczął się jej proces beatyfikacyjny.
-
W Warszawie zmarł Stanisław Mikulski, aktor, odtwórca roli Hansa Klossa w serialu „Stawka większa niż życie”, wystąpił również w filmach „Kanał”, „Ewa chce spać”, „Pan Samochodzik i templariusze”.
-
W Warszawie zmarł Waldemar Świerzy, grafik, artysta plakatu.
-
Po przegranej pierwszej turze wyborów prezydenckich premier Tadeusz Mazowiecki zgłosił dymisję swojego gabinetu.
-
W Warszawie otwarto Most Generała Stefana Grota-Roweckiego.
-
Premiera filmu „Bez znieczulenia” w reżyserii Andrzeja Wajdy.
-
Premiera filmu „Zaklęte rewiry” w reżyserii Janusza Majewskiego.
-
Komitet Uczelniany PZPR Uniwersytetu Warszawskiego usunął z partii Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego.
-
W Dniepropietrowsku urodziła się Julia Tymoszenko, założycielka i liderka partii Batkiwszczyna (1999) oraz koalicji - Blok Julii Tymoszenko (2001); premier Ukrainy w 2005 r. oraz w latach 2007-2010.
-
W Bostonie zmarł Eugene O'Neill, dramaturg, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1936 r.
-
W Nowej Rudzie urodziła się Edyta Geppert, piosenkarka, wykonawczyni m.in. piosenek „Jaka róża taki cierń” i „Och, życie kocham cię nad życie”.
-
W auli Politechniki Warszawskiej rozpoczął się Kongres Jedności Ruchu Ludowego, w wyniku którego powstało Zjednoczone Stronnictwo Ludowe.
-
W Zabrzu aresztowany został przez UB ppłk Łukasz Ciepliński, żołnierz ZWZ-AK, prezes IV ZG Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
-
Do Polski z emigracji powróciła Kazimiera Iłłakowiczówna, poetka, tłumaczka; w latach 1926–1935 sekretarka marszałka Józefa Piłsudskiego w Ministerstwie Spraw Wojskowych.
-
W Lublinie rozpoczął się pierwszy proces niemieckich zbrodniarzy wojennych. Podstawą prawną do jego przeprowadzenia był dekret PKWN Przed sądem stanęło czterech strażników i dwóch kapo (więźniów funkcyjnych) wyzwolonego cztery miesiące wcześniej obozu koncentracyjnego na Majdanku. Żaden z oskarżonych nie przyznał się do winy, zostali skazani na śmierć (jeden popełnił samobójstwo jeszcze przed ogłoszeniem wyroku.
-
W Seattle urodził się Jimi Hendrix, gitarzysta, wokalista rockowy, kompozytor.
-
Początek niemieckiej akcji pacyfikacyjnej i wysiedleń na Zamojszczyźnie.
-
W Warszawie urodził się Maciej Małecki, kompozytor, pianista; w latach 1993–1999 prezes Związku Kompozytorów Polskich.
-
W San Francisco urodził się Bruce Lee, amerykański aktor pochodzenia chińskiego, gwiazda kina akcji i filmów karate.
-
W Paryżu urodził się Claude Lanzmann, reżyser, autor filmów dokumentalnych „Shoah” oraz „Raport Karskiego”.
-
W Warszawie odbyło się ostatnie posiedzenie Sejmu Ustawodawczego.
-
Założony został Klub Sportowy Warszawianka.
-
W Kodymie na Ukrainie urodził się Stanisław Skalski, as polskiego lotnictwa, uczestnik Bitwy o Anglię; w czasie II wojny światowej zestrzelił 22 niemieckie samoloty; w latach 1948–1956 więziony przez władze komunistyczne.
-
W Saratowie urodził się Jerzy Pichelski, aktor, żołnierz Armii Krajowej; wystąpił m.in. w filmach „Ludzie Wisły”, „Granica”, „Biały murzyn” i „Lotna”.
-
W Zwierzyńcu pod Krakowem urodził się Józef Olszyna-Wilczyński, generał Wojska Polskiego; we wrześniu 1939 r. dowódca Grupy Operacyjnej „Grodno”; rozstrzelany przez sowieckich żołnierzy po wzięciu do niewoli.
-
W Krakowie zmarł Lucjan Siemieński, uczestnik Powstania Listopadowego, pisarz, tłumacz.
-
W Porębie Wielkiej koło Limanowej urodził się Władysław Orkan, poeta, pisarz, publicysta; oficer Legionów Polskich.
-
W Motolu na Polesiu urodził się Chaim Weizmann, wieloletni przewodniczący Światowej Organizacji Syjonistycznej, pierwszy prezydent Izraela (1949–1952).
-
W Irkucku władze carskiej Rosji wykonały wyroki śmierci na przywódcach powstania zabajkalskiego, które wybuchło 24 czerwca 1866 r.; byli to polscy zesłańcy, którzy trafili na Syberię po Powstaniu Styczniowym.
-
W Domaszowicach koło Kielc urodził się Walery Przyborowski, autor powieści historycznych; uczestnik Powstania Styczniowego.
-
Car Aleksander I Romanow nadał konstytucję Królestwu Polskiemu; zgodnie z jej treścią miało ono być na zawsze połączone z Rosją unią personalną.
-
Napoleon I Bonaparte przybył do Poznania; francuskie wojska zajęły opuszczoną przez Prusaków Warszawę.
-
W Szwecji urodził się Anders Celsius (Celsjusz) – astronom i fizyk, twórca 100-stopniowej skali temperatury nazwanej od jego imienia.
-
W Krakowie odbył się ślub per procura cara Rosji Dymitra Samozwańca I i Maryny Mniszchówny.
-
W Oświęcimiu urodził się Andrzej Patrycy Nidecki, biskup, filolog, humanista.