Kalendarz historyczny
27 grudnia
-
W Zakopanem zmarł Julian Tuwim, poeta, tłumacz, satyryk, współtwórca grupy poetyckiej „Skamander”, kierownik literacki wielu kabaretów warszawskich m.in. sławnego „Qui Pro Quo”, autor „Balu w operze”, „Kwiatów polskich”, a także piosenek, wśród nich „Miłość ci wszystko wybaczy” czy „Na pierwszy znak” oraz popularnych wierszy dla dzieci.
-
Wybuchło Powstanie Wielkopolskie, które miało na celu wyparcie Niemców z Wielkopolski i przyłączenie jej do odradzającej się Rzeczypospolitej; impulsem do wybuchu walk stał się przyjazd do Poznania Ignacego Jana Paderewskiego, którego powitanie przerodziło się w manifestację patriotyczną; powstanie zakończyło się zwycięstwem Polaków.
-
W Krakowie zmarł Andrzej Iwan, były znakomity piłkarz m.in. Wisły Kraków, Górnika Zabrze i reprezentacji Polski, z którą w 1982 roku zajął trzecie miejsce w mistrzostwach świata w Hiszpanii.
-
W Krakowie zmarł bp Tadeusz Pieronek, biskup pomocniczy sosnowiecki w latach 1992–1998, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski w latach 1993–1998, rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie w latach 1998–2004.
-
W Warszawie zmarł Janusz Domagalik, pisarz, dziennikarz, scenarzysta, kawaler Orderu Uśmiechu.
-
W Warszawie zmarł Jerzy Kawalerowicz, reżyser filmowy, scenarzysta; autor filmów „Pociąg”, „Matka Joanna od Aniołów”, „Austeria”, „Faraon” i „Quo vadis”; współzałożyciel i pierwszy prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich (1966–1978).
-
W Gdyni zmarł Janusz Popławski, muzyk, kompozytor, popularyzator muzyki, gitarzysta zespołu Niebiesko-Czarni.
-
W „Gazecie Wyborczej” ukazał się artykuł opisujący złożenie przez producenta filmowego Lwa Rywina propozycji korupcyjnej Adamowi Michnikowi. Afera doprowadziła do ogromnego spadku poparcia dla lewicy postkomunistycznej i premiera Leszka Millera, wzrostu znaczenia PO i PiS oraz narodzin idei budowy IV Rzeczypospolitej.
-
Amerykański koncern Lockheed Martin, oferujący samolot F-16, wygrał przetarg na dostawę samolotu wielozadaniowego dla Sił Powietrznych.
-
Marek Kamiński zdobył Biegun Południowy. Był pierwszym człowiekiem, który zdobył oba bieguny Ziemi w ciągu jednego roku.
-
W Toruniu przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces funkcjonariuszy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oskarżonych o uprowadzenie i zamordowanie księdza Jerzego Popiełuszki.
-
W Lod (Izrael) zmarł Seweryn Steinwurzel, operator filmowy, autor zdjęć do wielu filmów z okresu dwudziestolecia międzywojennego, m.in. „Córki generała Pankratowa” (1934), „Barbary Radziwiłłówny” (1936), „Trędowatej” (1936) i „Dziewcząt z Nowolipek” (1937).
-
Stan wojenny: Służba Bezpieczeństwa aresztowała Janusza Pałubickiego, przewodniczącego konspiracyjnego Tymczasowego Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Wielkopolska oraz członka Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej, kierującej podziemną Solidarnością.
-
W Cortina d’Ampezzo odbył się pierwszy w historii konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich.
-
W Warszawie zmarł Kazimierz Wilamowski, aktor teatralny i filmowy.
-
W Warszawie urodził się Piotr Morawski, chemik, himalaista, zdobywca sześciu ośmiotysięczników.
-
W Zduńskiej Woli urodził się Rafał Królikowski, aktor, zgrał główna rolę w filmie „Pierścionek z orłem w koronie” w reżyserii Andrzeja Wajdy.
-
W Krakowie urodził się Henryk Halkowski, dziennikarz, historyk, znawca oraz propagator historii i kultury Żydów polskich.
-
W Warszawie zmarł Antoni Ponikowski, inżynier, profesor i rektor Politechniki Warszawskiej; premier RP oraz minister oświaty, kultury i sztuki w latach 1921–1922; od 1928 r. w Chrześcijańskiej Demokracji; poseł na Sejm (1930–1935); w czasie II wojny światowej w Delegaturze Rządu RP na Kraj.
-
Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na śmierć ppłk. Wacława Lipińskiego, historyka, żołnierza Legionów Polskich, działacza piłsudczykowskiego, współorganizatora Konwentu Organizacji Niepodległościowych (1942), założyciela i przewodniczącego podziemnego Stronnictwa Niezawisłości Narodowej (1946), członka Komitetu Porozumiewawczego Organizacji Polski Podziemnej (1946–1947); Wacław Lipiński zmarł w komunistycznym więzieniu w 1949 r.
-
Powołano Międzynarodowy Fundusz Walutowy.
-
Z Moskwy do okupowanej Polski odleciała tzw. pierwsza Grupa Inicjatywna, której zadaniem było odtworzenie partii komunistycznej na terenach znajdujących się pod okupacją niemiecką; w jej składzie znaleźli się Marceli Nowotko, Paweł Finder, Bolesław Mołojec, Pinkus Kartin, Czesław Skoniecki i Maria Rutkiewicz.
-
W Witebsku urodził się Natan Tenenbaum, poeta, satyryk, dziennikarz, autor m.in. „Modlitwy o wschodzie słońca”.
-
W Wawrze pod Warszawą Niemcy rozstrzelali 106 mężczyzn, wyciągniętych z mieszkań w trakcie nocnej obławy. Zbrodni dokonał oddział 31 pułku policji porządkowej w odwecie za zabicie dwóch niemieckich podoficerów, do których w wawerskiej restauracji strzelali kryminaliści.
-
W Warszawie zmarł Leon Wyczółkowski, malarz, grafik, rysownik, autor m.in. obrazów „Rybacy”, „Ujrzałem raz” i „Sarkofag św. Stanisława biskupa”.
-
Powstało państwowe przedsiębiorstwo Linie Lotnicze LOT.
-
W Paryżu urodził się Michel Piccoli, wybitny francuski aktor filmowy i teatralny.
-
W Słupiu urodził się Szczepan Pieniążek, sadownik, profesor SGGW, twórca i dyrektor Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach, członek Polskiej Akademii Nauk.
-
W Waliszewie koło Łowicza urodził się Henryk Jabłoński, polityk, historyk; działacz PPS; żołnierz kampanii polskiej 1939 r., uczestnik walk pod Narwikiem (1940), członek polskiego ruchu oporu we Francji; po wojnie członek PZPR, minister oświaty i szkolnictwa wyższego (1966–1972); przewodniczący Rady Państwa (1972–1985); członek Biura Politycznego KC PZPR (1971–1981).
-
W Sosnowcu urodził się Bogdan Suchodolski, pedagog, filozof, historyk kultury.
-
W Warszawie urodził się Stanisław Nakoniecznikoff-Klukowski, pułkownik, komendant główny Narodowych Sił Zbrojnych (1944).
-
W Warszawie urodził się Mieczysław Grydzewski, publicysta, krytyk literacki, współzałożyciel i członek redakcji miesięcznika „Skamander”, twórca i redaktor tygodnika „Wiadomości Literackie” (1924–1939); w czasie II wojny światowej wspólnie z Zygmuntem Nowakowskim doprowadził do powstania „Wiadomości Polskich”; w latach 1946–1966 redaktor naczelny londyńskich „Wiadomości”.
-
W Noisy-le-Sec we Francji zmarł Aleksander Chodźko, slawista, orientalista, poeta, profesor College de France.
-
Otwarto kolej Warszawsko-Petersburską; długość linii wynosiła 1330 km.
-
Uruchomione zostały pierwsze w Warszawie uliczne latarnie gazowe: wzdłuż Ludnej, Książęcej, Nowego Światu i Krakowskiego Przedmieścia, a także na Placu Zamkowym.
-
W Żołudku na Białorusi urodził się Antoni Walery Wróblewski, jeden z dowódców Powstania Styczniowego, związany z „czerwonymi”; działacz Zjednoczenia Emigracji Polskiej; generał Komuny Paryskiej; członek władz I Międzynarodówki; od 1895 r. w PPS.
-
W Dole we Francji urodził się Ludwik Pasteur, biochemik, twórca podstaw mikrobiologii i immunologii; odkrył i zastosował szczepionkę przeciw wściekliźnie.
-
W Berezowicy Małej urodził się Florian Ziemiałkowski, prawnik, polityk, prezydent Lwowa, poseł do Sejmu Krajowego i wiedeńskiej Rady Państwa, w latach 1873–1888 minister do spraw Galicji.
-
We Lwowie zmarł Bartosz Paprocki, heraldyk, historyk, autor „Herbów rycerstwa polskiego”.
-
W katedrze wawelskiej na króla Polski koronowany został Zygmunt III Waza (1587–1632).
-
Zmarł Pierre de Ronsard, francuski poeta renesansowy.
-
Po wygaśnięciu męskiej linii książąt mazowieckich Zygmunt I Stary przyłączył Mazowsze do Polski.
-
W Krakowie urodził się Jan Olbracht, król Polski w latach 1492–1501.
-
W Kaliszu książę mazowiecki Siemowit III złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi Wielkiemu.
-
Poświęcono świątynię Hagia Sophia w Konstantynopolu.