Kalendarz historyczny
3 stycznia
-
W Warszawie urodziła się Joanna Papuzińska, pisarka, krytyczka literacka, autorka wielu książek dla dzieci.
-
Komitet Centralny Narodowy podjął decyzję o wybuchu powstania w Królestwie Polskim z chwilą ogłoszenia branki do armii rosyjskiej.
-
W Bitburgu w Niemczech zmarł Tomasz Niewodniczański, fizyk jądrowy, przedsiębiorca, kolekcjoner dawnych map, starodruków i archiwaliów historycznych. Jego kolekcja kartograficzna liczyła około 2300 map i widoków polskich miast. Po jego śmierci kolekcja została przekazana w wieczny depozyt Zamkowi Królewskiemu w Warszawie.
-
Premiera serialu telewizyjnego „Złotopolscy”.
-
Pierwszy finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
-
W Moskwie podpisano rosyjsko-amerykańskie porozumienie rozbrojeniowe START II.
-
W Paryżu zmarł ppłk Jan Zumbach, pilot, as myśliwski, dowódca słynnego Dywizjonu 303.
-
W Londynie zmarł gen. Tadeusz Pełczyński, szef Oddziału II Sztabu Głównego WP (1935–1938); w latach 1941–1944 szef sztabu Komendy Głównej ZWZ-AK; od 1943 r. zastępca dowódcy AK.
-
W Warszawie zmarła Zofia Lindorffówna, aktorka teatralna.
-
Premiera serialu „Droga” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
-
W Krakowie zmarł Józef Kohut, piłkarz, wieloletni gracz Wisły Kraków, dwukrotny mistrz Polski, 11-krotny reprezentant kraju.
-
W gdańskiej kawiarni „Crystal” powołano do życia zespół Czerwone Gitary.
-
Premiera filmu „Gdzie jest generał” w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.
-
Z połączenia Rewolucyjnego Związku Młodzieży i Związku Młodzieży Robotniczej, organizacji założonych w czasie rozpadu ZMP w okresie Października 1956 r., powstał Związek Młodzieży Socjalistycznej (ZMS).
-
Zniesiono reglamentację żywności, podwyższając jednocześnie ceny wielu artykułów.
-
W Nowej Soli w woj. lubuskim urodził się Seweryn Krajewski, piosenkarz, kompozytor, gitarzysta, wokalista i lider zespołu Czerwone Gitary.
-
W Szczytnikach pod Brześciem urodził się Andrzej Ramlau, operator filmowy autor zdjęć do filmów „Lalka”, „Nie ma mocnych” i serialu „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”.
-
W Starym Sączu urodził się Adam Myjak, rzeźbiarz, prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
-
Uchwalona została ustawa o nacjonalizacji – przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej.
-
Uchwała Krajowej Rady Narodowej potwierdzająca stołeczność Warszawy.
-
W Grodzisku Mazowieckim zmarł Ferdynand Ossendowski, pisarz, podróżnik, działacz polityczny.
-
W Magdeburgu-Sohlen (Niemcy) urodził Henryk Dederko, reżyser filmowy, twórca filmów dokumentalnych.
-
W okolicach Rijeki w walkach z partyzantami zginął SS-Hauptsturmfuehrer Franz Reichleitner, nazistowski zbrodniarz, komendant niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze od września 1942 r. do jego likwidacji w październiku 1943 r.
-
W nocy z 3 na 4 stycznia wojska 1 Frontu Ukraińskiego przekroczyły w okolicach Sarn na Wołyniu granicę II Rzeczypospolitej.
-
W Otmęcie (obecnie część Krapkowic) urodził się Bernard Blaut, piłkarz, trener piłkarski.
-
W Krakowie urodził się Zygmunt Konieczny, kompozytor, aranżer, pianista, związany z „Piwnicą pod Baranami”.
-
W Warszawie urodził się Jan Baszkiewicz, historyk idei, politolog, znawca dziejów Francji.
-
W Lipnicy nad Sazawą zmarł Jaroslav Hašek, czeski pisarz, anarchista, członek partii bolszewickiej, autor „Przygód dobrego wojaka Szwejka”.
-
Polsko-łotewska grupa operacyjna, dowodzona przez gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, rozpoczęła uderzenie na Dyneburg, wypierając z niego bolszewików.
-
We Lwowie zmarł Zygmunt Janiszewski – matematyk, jeden z przedstawicieli warszawskiej szkoły matematycznej, do której należał m.in. Alfred Tarski.
-
W Tarnowie urodził się Roman Brandstaetter, pisarz, poeta, dramaturg, publicysta, tłumacz.
-
W Lipnie na Ziemi Dobrzyńskiej urodziła się Pola Negri, właściwie Barbara Apolonia Chałupiec, aktorka, gwiazda niemieckiego i amerykańskiego kina niemego; grała m.in. w filmach Maxa Reinhardta i Ernsta Lubitscha.
-
W Orani (obecnie RPA) urodził się John Ronald Reuel Tolkien – pisarz, jeden z prekursorów literatury fantasy, mediewista, filolog w Oxfordzie; jego największe dzieło to powieść „Władca Pierścieni”.
-
W Berlinie ukazał się pierwszy numer „Gazety Robotniczej”, pisma polskich socjalistów.
-
W Petersburgu odbyła się prapremiera „Śpiącej królewny”, baletu z muzyką Piotra Czajkowskiego.
-
W Krasnojarsku zmarła Filipina Płaskowicka, działaczka społeczna, nauczycielka, organizatorka kółek socjalistycznych i pierwszego na ziemiach polskich Koła Gospodyń Wiejskich (1877), więzień X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, zmarła w drodze na zesłanie.
-
W Paryżu zmarł Pierre Larousse, leksykograf, wydawca, założyciel firmy wydającej encyklopedie i słowniki.
-
W Krakowie zamordowany został Ludwik Zejszner, geolog, kartograf, działacz polityczny, etnograf.
-
W Łopienniku urodziła się Marcjanna Fornalska (z domu Starzyńska), działaczka ruchu robotniczego, członkini SDKPiL, KPP, PPR i PZPR, matka Małgorzaty Fornalskiej.
-
W Drohobyczu urodził się Herman Lieberman, członek Rady Naczelnej PPS w latach 1920-1939, poseł na Sejm (1919-1933), działacz Centrolewu, skazany w procesie brzeskim; od 1939 r. wiceprezes Rady Narodowej RP na uchodźstwie.
-
Urodził się Gustaw Adolf Gebethner, księgarz i wydawca, współzałożyciel wydawnictwa „Gebethner i Wolff”.
-
W Warszawie urodził się Józef Paszkowski, poeta, jeden z najwybitniejszych polskich tłumaczy dramatów Williama Szekspira.
-
W Petersburgu Rosja i Austria zawarły traktat sankcjonujący trzeci rozbiór Polski; 24 października 1795 r. do traktatu przystąpiły Prusy.
-
W Krakowie ukazał się pierwszy numer „Merkuriusza Polskiego Ordynaryjnego”, najstarszej periodycznej gazety w języku polskim.