> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

3 lutego

  • Thomas Woodrow Wilson. Fot. Biblioteka Kongresu USA. Źródło: Wikimedia Commons

    W Waszyngtonie zmarł Woodrow Thomas Wilson, w latach 1913–1921 prezydent Stanów Zjednoczonych z ramienia Partii Demokratycznej; w styczniu 1918 r. w orędziu do Kongresu, dotyczącym celów wojennych USA i warunków koniecznych do zawarcia trwałego pokoju na świecie, przedstawił postulat utworzenia niepodległego państwa polskiego.

  • Wkroczenie wojsk polskich do Cieszyna po rozejmie z Czechami. 26.02.1919. Fot. NAC

    W Paryżu podpisano polsko-czeską ugodę w sprawie Śląska Cieszyńskiego, wytyczono linię demarkacyjną, pozostawiając Czechom Zaolzie i Zagłębie Karwińskie („umowa paryska”).

  • Szewach Weiss. Fot. PAP/M. Kulczyński

    W Tel Awiwie zmarł Szewach Weiss, obywatel II RP pochodzenia żydowskiego, uratowany z Holokaustu przez polskich sąsiadów, polityk izraelskiej Partii Pracy, poseł do Knesetu w latach 1981–1999 i jego przewodniczący (1992–1996), w latach 2001–2003 ambasador Izraela w Polsce, kawaler Orderu Orła Białego.

  • Jarosław Marek Rymkiewicz. Fot. PAP/R. Guz

    W Warszawie zmarł Jarosław Marek Rymkiewicz, poeta, eseista, dramaturg, autor m.in. „Kinderszenen”, „Samuela Zborowskiego”, „Reytan. Upadek Polski”, „Żmut”, „Baket”, „Kilka szczegółów”, „Do Snowia i dalej”, „Głowa owinięta koszulą”, „Adam Mickiewicz odjeżdża na żółtym rowerze”, „Juliusz Słowacki pyta o godzinę” i „Rozmowy polskie latem roku 1983”.

  • Weszła w życie przygotowana przez rząd premiera Donalda Tuska ustawa o zmianach w systemie emerytalnym na mocy której przekazano do ZUS skarbowe papiery wartościowe posiadane przez Otwarte Fundusze Emerytalne, a następnie je umorzono.

  • W Krakowie zmarł Andrzej Szczeklik, lekarz, rektor Akademii Medycznej w Krakowie, członek Papieskiej Akademii Nauk, autor wielu publikacji naukowych i popularyzatorskich, m.in. „Kore – O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny”.

  • W Paryżu zmarł Walerian Borowczyk, reżyser filmów fabularnych i animowanych, plastyk, pisarz. Wyreżyserował m.in. „Dzieje grzechu”, „Bestię”, „Heroiny zła”.

  • Arnold Mostowicz. Fot. PAP/CAF/A. Rybczyński

    W Warszawie zmarł Arnold Mostowicz, lekarz, dziennikarz, pisarz, redaktor „Szpilek”, w czasie II wojny światowej kronikarz łódzkiego getta, więzień KL Auschwitz i innych niemieckich obozów koncentracyjnych.

     

  • Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Fot. PAP/G. Jakubowski
  • W Łowiczu zmarł Roman Artymowski, malarz, grafik, pedagog; w czasie II wojny światowej żołnierz ZWZ-AK.

  • Jerzy Kukuczka. Fot. PAP/J. Morek

    Artur Hajzer i Jerzy Kukuczka dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Annapurna.

  • Ewa Kubasiewicz. Źródło: IPN

    Stan wojenny: Przed Sądem Marynarki Wojennej w Gdyni zapadł wyrok w procesie oskarżonych o zorganizowanie strajku w Wyższej Szkole Morskiej: Ewę Kubasiewicz skazano na 10 lat więzienia, Jerzego Kowalczyka i Władysława Trzcińskiego na 9 lat, pozostałym wymierzono kary od 3 do 6 lat pozbawienia wolności.

  • Stephane Antiga. Fot. PAP/EPA

    W Suresnes urodził się Stephane Antiga, siatkarz francuski, siedmiokrotny mistrz Francji, czterokrotny mistrz Polski, dwukrotny mistrz Hiszpanii, dwukrotny wicemistrz Europy; trener siatkarskiej reprezentacji Polski, którą poprowadził do tytułu mistrzów świata w roku 2014.

  • Płk Adam Koc. Fot. NAC

    W Nowym Jorku zmarł płk Adam Koc, oficer I Brygady Legionów Polskich, komendant naczelny POW okupacji niemieckiej; w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca dywizji ochotniczej; działacz BBWR; założyciel i red. naczelny „Gazety Polskiej”; poseł, senator; organizator i szef Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN) w latach 1937–1938.

  • Premiera filmu Stanisława Jędryki „Powrót na ziemię”.

  • Stefan Kisielewski. Fot. PAP/CAF/B. Miedza

    Władze PRL zamknęły Klub Krzywego Koła – krytyczny wobec działań władz PRL-u klub dyskusyjny, należeli do niego m.in. Władysław Bartoszewski, Stefan Kisielewski, Leszek Kołakowski, Maria i Stanisław Ossowscy, Karol Modzelewski, Adam Michnik, Jacek Kuroń.

  • Państwowe Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie. Nz. Tadeusz Przypkowski, darczyńca i twórca muzeum. Jędrzejów, 1973 r. Fot. PAP/J. Rosikoń

    Powstało Państwowe Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, prezentujące zbiory astronomiczne i gnomoniczne (zegary i przyrządy do wykreślania zegarów słonecznych)

  • W 1959 r. do kraju powróciły z Kanady skarby związane z dziejami Polski, m.in. „Szczerbiec” - na zdjęciu w skarbcu koronnym na Wawelu. Fot. PAP/CAF

    Do Polski powróciła część skarbów dziedzictwa narodowego, wywiezionych w 1939 r. i zdeponowanych w Kanadzie; wśród nich Szczerbiec – miecz koronacyjny królów polskich.

  • Piotr Sobociński. Fot. PAP/W. Szabelski

    W Łodzi urodził się Piotr Sobociński, operator filmowy, nominowany do Oscara za zdjęcia do filmu „Trzy kolory. Czerwony” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

  • W Białymstoku powstała Akademia Medyczna.

  • Płk Jan Rzepecki w czasie procesu dowództwa Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Fot. PAP/CAF/J. Baranowski

    Zapadł wyrok w procesie przywódców Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN): płk Jan Rzepecki 8 lat więzienia, Marian Gołębiowski – kara śmierci, Kazimierz Leski i Henryk Żuk – 12 lat, Ludwik Muzyczka i Józef Rybicki – 10 lat, Jan Szczurek-Cergowski – 7 lat, Antoni Sanojca – 6 lat, Tadeusz Jachimek – 4 lata i Emilia Malessa – 2 lata.

  • Kard. August Hlond. Fot. NAC

    Przebywający w opactwie Hautecombe we Francji prymas Polski kard. August Hlond został aresztowany przez gestapo, a następnie przewieziony do Paryża; po dwóch miesiącach internowania uwolniły go wojska amerykańskie.

  • Stanisław Grabski. Fot. NAC

    W Londynie pod przewodnictwem Stanisława Grabskiego reaktywowana została Rada Narodowa – polski parlament emigracyjny.

  • W ramach akcji „T4” (mordowania osób niepełnosprawnych) Niemcy rozpoczęli eksterminację pacjentów szpitala psychiatrycznego w Gostyninie.

  • We Lwowie zmarł Maksymilian Matakiewicz, inżynier hydrotechnik, profesor i rektor Politechniki Lwowskiej.

  • W Warszawie urodził się Andrzej Szczypiorski, prozaik, publicysta; autor powieści „Msza za miasto Arras”, „Początek”, „Noc, dzień i noc”, „Autoportretu z kobietą”, a także zbiorów opowiadań – m.in. „Amerykańska whisky” oraz dziennika „Z notatnika stanu wojennego”.

  • Zofia Terne. 1937 r. Fot. NAC

    W Równem na Wołyniu urodziła się Zofia Terne, piosenkarka, aktorka, artystka kabaretów Qui Pro Quo i Cyrulik Warszawski oraz zespołu artystycznego II Korpusu; po II wojnie światowej związana z polonijnymi teatrami londyńskimi i Sekcją Polską Radia Wolna Europa.

  • Szkoła Realna w Kielcach. Źródło: Wikimedia Commons

    W Kielcach doszło do strajku młodzieży gimnazjalnej domagającej się wprowadzenia nauczania w języku polskim.

  • Juliusz Kossak. Źródło: CBN Polona

    W Krakowie zmarł Juliusz Kossak, malarz, ilustrator; autor wielu obrazów przedstawiających sceny historyczne i batalistyczne, m.in. „Sobieskiego pod Wiedniem”, „Bitwy pod Raszynem”, „Odsieczy smoleńskiej”.

  • Teofil Lenartowicz. Źródło: CBN Polona

    We Florencji zmarł Teofil Lenartowicz, etnograf, poeta, rzeźbiarz, autor poematów „Bitwa Racławicka” i „Wanda”.

  • Prof. Eugeniusz Mikołaj Romer. Fot. NAC

    We Lwowie urodził się Eugeniusz Mikołaj Romer, geograf, twórca nowoczesnej kartografii polskiej.

  • Ksiądz Józef Londzin. Fot. NAC

    W Zabrzegu koło Czechowic urodził się Józef Londzin, ksiądz, działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, historyk; w latach 1918–1920 przewodniczący Polskiej Rady Narodowej na Śląsku Cieszyńskim, poseł na Sejm, senator; część źródeł jako datę urodzenia Londzina podaje 3 lutego 1862 r.

  • Stała ekspozycja muzealna poświęcona Powstaniu Styczniowemu oraz bitwie pod Węgrowem w Klasztorze Poreformackim w Węgrowie. Fot. PAP/P. Piątkowski

    Powstanie Styczniowe: zwycięskie starcie wojsk powstańczych z siłami rosyjskimi pod Węgrowem.

  • W Londynie zmarł Stanisław Worcell, działacz polityczny, żołnierz Powstania Listopadowego, kawaler krzyża Virtuti Militari, członek Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, współzałożyciel Gromad Ludu Polskiego.

  • W Warszawie zmarł Abraham Stern, wynalazca, samouk, konstruktor mechanicznych maszyn liczących, maszyn rolniczych i urządzeń geodezyjnych. 

  • Płk Jan Leon Hipolit Kozietulski. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie zmarł płk Jan Leon Hipolit Kozietulski, uczestnik wojen napoleońskich, dowódca szwadronu pułku szwoleżerów gwardii, który wsławił się w ataku na przełęcz Somosierra.

  • Abp Ignacy Krasicki. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Dubiecku koło Przemyśla urodził się Ignacy Krasicki, biskup warmiński i arcybiskup gnieźnieński, poeta, prozaik, autor satyrycznych wierszy, fraszek i poematów m.in. „Myszeis”, „Monachomachia”.

  • W Moguncji zmarł Johannes Gutenberg, drukarz, wynalazca metalowej czcionki ruchomej i autor zasad składu tekstu.

  • Król Bolesław I Chrobry ożenił się z Odą Miśnieńską, córką margrabiego miśnieńskiego Ekkeharda I.