> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

4 czerwca

  • Gen. Stanisław Maczek. Fot. CAW. Źródło: Wikimedia Commons

    Naczelny Wódz gen. Tadeusz Bór-Komorowski nadał miastu Haren, zajętemu przez 1. Dywizję Pancerną gen. Stanisława Maczka, nazwę Maczków.

  • Proces czterech przywódców KPN Leszka Moczulskiego, Romualda Szeremietiewa, Tadeusza Stańskiego i Tadeusza Jandziszaka (na ławie oskarżonych od lewej) przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie. Przed nimi obrońcy m.in. Tadeusz de Virion (L), Edward Wende (2L), Jerzy Woźniak (3L), Krzysztof Piesiewicz (1P), Maciej Dubois (2P). 15.06.1981. Fot. PAP/M. Szyperko

    W Warszawie urodził się Maciej Dubois, w PRL obrońca w procesach politycznych, wieloletni dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie.

  • W Warszawie zmarł Władysław Ciastoń, wieloletni funkcjonariusz bezpieki, szef Służby Bezpieczeństwa w latach 1981–1986, oskarżony o sprawstwo kierownicze w sprawie zamordowania przez SB ks. Jerzego Popiełuszki. W 2019 r. wyrokiem sądu Ciastoń został uznany za winnego represjonowania opozycjonistów, co stanowiło zbrodnię przeciwko ludzkości i zbrodnię komunistyczną. Został prawomocnie skazany na dwa lata pozbawienia wolności.

  • Polska siatkarka Agata Mróz. Fot. PAP/EPA

    We Wrocławiu zmarła Agata Mróz-Olszewska, siatkarka, wielokrotna reprezentantka Polski, dwukrotna mistrzyni Europy (2003, 2005).

  • Premier Jan Olszewski. Fot. PAP/D. Kwiatkowski

    W nocy z 4 na 5 czerwca Sejm udzielił wotum nieufności rządowi Jana Olszewskiego.

  • Plakat wyborczy Solidarności: W samo południe 4 czerwca 1989.  Fot. PAP/J. Morek

    Przeprowadzono pierwszą turę wyborów do Sejmu i Senatu, na zasadach ustalonych podczas obrad Okrągłego Stołu; zakończyła się ona zwycięstwem „Solidarności”, którego konsekwencją był upadek komunizmu i przemiany polityczne nie tylko w Polsce, ale również w całej Europie Środkowo-Wschodniej.

  • W nocy z 3 na 4 czerwca na placu Tiananmen w Pekinie armia chińska dokonała krwawej pacyfikacji studenckiego protestu, którego uczestnicy domagali się demokratyzacji systemu politycznego oraz walki z korupcją; liczba ofiar masakry dokonanej przez wojsko szacowana jest na kilka tysięcy.

  • W Świebodzicach na Dolnym Śląsku urodził się Paweł Fajdek, polski lekkoatleta, mistrz świata w rzucie młotem.

  • Centrum Zdrowia Dziecka. Fot. PAP/Kwiatkowski

    W warszawskim Międzylesiu otwarto Szpital-Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka.

  • Trasa Łazienkowska. 1974 r. Fot. PAP/Z. Wdowiński

    Rząd podjął decyzję o budowie Trasy Łazienkowskiej w Warszawie.

  • Izabella Scorupco w roli Heleny Kurcewiczówny w filmie „Ogniem i mieczem” Jerzego Hoffmana. Fot. PAP/CAF/R. Pietruszka

    W Białymstoku urodziła się Izabella Scorupco, aktorka, modelka, piosenkarka, znana m.in. z filmów: „Golden Eye”, w którym zagrała u boku Pierce'a Brosnana – agenta 007, a także z „Ogniem i mieczem” w reżyserii Jerzego Hoffmana, gdzie wcieliła się w postać Heleny Kurcewiczówny.

  • Muzeum Plakatu w Wilanowie. Fot. PAP/PAI/M. Sielewicz

    Otwarto Muzeum Plakatu w Wilanowie.

  • 39 Wyścig Pokoju. 4 etap. Nz. m.in. Zenon Jaskuła (P). 1986 r. Fot. PAP/CAF/J. Undro

    W Śremie urodził się Zenon Jaskuła, kolarz szosowy, wielokrotny mistrz Polski, wicemistrz olimpijski i wicemistrz świata w wyścigu drużynowym na 100 km; trzeci w klasyfikacji końcowej Tour de France w 1993 r. 

  • Gen. Józef Haller. Fot. NAC

    W Londynie zmarł gen. Józef Haller; dowódca II Brygady Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji; w wojnie polsko-bolszewickiej członek Rady Obrony Państwa oraz Generalny Inspektor Armii Ochotniczej; podczas zamachu majowego stanął po stronie rządu, kierując działaniami w Wielkopolsce i na Pomorzu; współtwórca antyrządowego „Frontu Morges” (1936); w czasie II wojny światowej minister rządu RP na uchodźstwie.

  • Powołano Instytut Badań Jądrowych.

  • Bronisław Komorowski. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Obornikach Śląskich urodził się Bronisław Komorowski, historyk, działacz opozycji antykomunistycznej; współpracownik KOR, od 1977 r. członek ROPCiO; od 1980 r. w NSZZ „Solidarność”; internowany w stanie wojennym; redaktor podziemnego pisma „ABC – Adriatyk, Bałtyk, M. Czarne” (1984–1989); po 1989 r. członek Unii Demokratycznej, Unii Wolności, Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego i Platformy Obywatelskiej; parlamentarzysta, minister obrony narodowej, marszałek Sejmu; w latach 2010–2015 prezydent RP.

  • Bronisław Malinowski podczas biegu na 3000 metrów z przeszkodami. 1972 r. Fot. PAP/Z. Matuszewski

    W Nowem koło Grudziądza urodził się Bronisław Malinowski, lekkoatleta, mistrz olimpijski na 3 km z przeszkodami (1980).

  • Stanisław Skalski. Fot. PAP/D. Kwiatkowski

    Stanisław Skalski, as polskiego lotnictwa, uczestnik Bitwy o Anglię, został aresztowany przez Informację Wojskową i bezpodstawnie oskarżony o szpiegostwo; podczas śledztwa torturowany fizycznie i psychicznie; w kwietniu 1950 r. skazany na karę śmierci; po roku karę śmierci zmieniono mu na karę dożywocia; więzienie komunistyczne opuścił w 1956 r., zrehabilitowany i ponownie przyjęty do służby w WP.

  • II wojna światowa: Wojska amerykańskie wkroczyły do Rzymu.

  • Bronisław Czech. Fot. NAC

    W KL Auschwitz zmarł z wycieńczenia Bronisław Czech, najwszechstronniejszy polski narciarz w okresie międzywojennym, trzykrotny olimpijczyk, taternik, ratownik górski.

  • Mordechaj Gebirtig. Źródło: Wikimedia Commons

    W czasie akcji deportacyjnej prowadzonej przez Niemców w krakowskim getcie zastrzelony został Mordechaj Gebirtig, poeta tworzący w języku jidysz, pieśniarz żydowski, aktor.

  • Ireneusz Iredyński. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Stanisławowie urodził się Ireneusz Iredyński, prozaik, poeta, dramaturg, scenarzysta.

  • Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej we Francji: Kapitan reprezentacji Polski Władysław Szczepaniak (z prawej) wita się z kapitanem reprezentacji Brazylii przed meczem. 06.1938. Fot. NAC

    We Francji rozpoczęły się III Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej, w których debiutowała reprezentacja Polski.

  • W Krakowie urodził się Ludwik Flaszen, krytyk teatralny, pisarz, reżyser, współtwórca Teatru Laboratorium i bliski współpracownik Jerzego Grotowskiego.

  • Prezydent Ignacy Mościcki. Fot. PAP/CAF

    Na Zamku Królewskim w Warszawie Ignacy Mościcki złożył przysięgę i objął urząd prezydenta Rzeczypospolitej.

  • W Poznaniu urodziła się Xymena Zaniewska, scenograf, architekt, projektantka mody.

  • Szef węgierskiej delegacji hrabia Albert Apponyi przed siedzibą francuskiego MSZ. 04.06.1920. Źródło: Wikimedia Commons

    W Trianon podpisany został traktat pokojowy pomiędzy państwami Ententy a Węgrami, które uznane zostały za sukcesora pokonanych w I wojnie światowej Austro-Węgier; na mocy traktatu Węgry utraciły ponad 70 proc. terytorium Królestwa Węgierskiego, około 30 proc. Węgrów znalazło się poza obszarem państwa węgierskiego.

  • Gen. Józef Haller wśród oficerów i żołnierzy Armii Polskiej we Francji – Nancy, październik 1918 r. Fot. CAW

    Prezydent Francji Raymond Poincare wydał dekret o utworzeniu Armii Polskiej we Francji (od koloru mundurów tzw. Błękitna Armia); główny jej trzon stanowili Polacy z Francji i USA oraz byli polscy jeńcy wojenni z armii zaborczych. Armia Polska powstała z inicjatywy Romana Dmowskiego i kierowanego przez niego Komitetu Narodowego Polskiego.

  • W Paryżu urodził się Paul Landowski, francuski rzeźbiarz polskiego pochodzenia, syn powstańca styczniowego, autor m.in. olbrzymiego posągu Chrystusa Zbawiciela górującego nad Rio de Janeiro.

  • Stanisław Moniuszko. Źródło: CBN Polona

    W Warszawie zmarł Stanisław Moniuszko, kompozytor, dyrygent, pedagog muzyczny, twórca polskiej opery narodowej, autor m.in. „Strasznego dworu” i „Halki”.

  • Cesarz austriacki Franciszek II zatwierdził statut Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie.

  • W Warszawie przy Teatrze Narodowym z inicjatywy Wojciecha Bogusławskiego – reżysera, aktora, pisarza – otwarto pierwszą w Polsce szkołę teatralną.

  • Sejm konwokacyjny powołał Komisję Skarbową Koronną. Jej zadaniem była troska o stan skarbu Korony i rozwój gospodarczy.

  • Książę mazowiecki Janusz I Starszy potwierdził i rozszerzył prawa miejskie Starej Warszawy. 

  • Papież Innocenty II wydał niekorzystną dla Polski bullę „Sacrosanta Romana”, która potwierdzała prawa zwierzchnie arcybiskupstwa magdeburskiego nad Kościołem w Polsce. 

  • W Płocku zmarł książę Władysław I Herman.