Kalendarz historyczny
12 grudnia
-
W Ottawie zmarł gen. Józef Zając, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. naczelny dowódca lotnictwa i obrony przeciwlotniczej.
-
Debiut teatralny Zbigniewa Cybulskiego – wystąpił w inscenizacji „Intrygi i miłości” Friedricha Schillera w gdańskim Teatrze Wybrzeże.
-
W Warszawie zmarł Mirosław Hermaszewski, pierwszy polski astronauta. W czerwcu 1978 r. odbył lot w kosmos na pokładzie radzieckiego statku Sojuz.
-
W Warszawie zmarł prof. Zbigniew Wawer, muzealnik, historyk wojskowości, w latach 2012-2016 dyrektor Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, od marca 2017 r. dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Był członkiem Rady ds. Muzeów i Miejsc Pamięci Narodowej oraz Rady Ochrony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
-
W Wólce Krasienińskiej na Lubelszczyźnie zmarł Dariusz Malinowski, basista i wokalista punkowej grupy Siekiera.
-
Olga Tokarczuk odebrała Literacką Nagrodę Nobla.
-
Rząd premiera Mateusza Morawieckiego uzyskał w Sejmie wotum zaufania.
-
W Paryżu blisko 200 krajów przyjęło konwencję klimatyczną ONZ, mającą zatrzymać globalne ocieplenie; to pierwsza w historii umowa klimatyczna o takim zasięgu.
-
W Warszawie zmarł Jan Młodożeniec, grafik i plakacista.
-
W Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Prymasowskiej Rady Społecznej, której przewodniczył prof. Stanisław Stomma.
-
W Gdańsku drugi dzień trwało posiedzenie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarności”.
-
Początek operacji wprowadzania stanu wojennego – przed północą przy wsparciu wojska rozpoczęły działania jednostki MSW składające się z grup specjalnych, oddziałów ZOMO, jednostek antyterrorystycznych, funkcjonariuszy SB i oddziałów Jednostek Nadwiślańskich.
-
Premiera filmu „Ojciec chrzestny II” w reżyserii Francisa Forda Coppoli, nagrodzonego sześcioma Oscarami.
-
List 15 polskich intelektualistów i artystów do władz PRL zawierający żądanie udostępnienia Polakom zamieszkałym w ZSRS kontaktu z polską kulturą oraz własnego szkolnictwa.
-
Radio i telewizja nadały wieczorem komunikat o znaczących podwyżkach cen detalicznych artykułów spożywczych i przemysłowych. Informacje te stały się bezpośrednią przyczyną strajków i demonstracji na Wybrzeżu.
-
Zapadły wyroki w procesie studentów oskarżonych o udział w protestach Marca ‘68: Jan Lityński – 2,5 roku więzienia, Seweryn Blumsztajn – 2 lata.
-
W Warszawie zmarł Jerzy Nel (właśc. Jerzy Zyms), scenarzysta, autor tekstów piosenek (m.in. „Już taki jestem zimny drań”, „Baby, ach te baby”); uczestnik bitwy pod Kockiem, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego.
-
W Warszawie uroczyście otwarto Halę Torwar.
-
W Warszawie odbył się zjazd księży popierających władze PRL, tzw. księży patriotów. W zjeździe wzięło udział ok. 1500 duchownych.
-
Podczas I Zjazdu Polskiej Partii Robotniczej Komitet Centralny powołał Władysława Gomułkę na stanowisko sekretarza generalnego.
-
W Warszawie zmarł Antoni Sujkowski, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1926), rektor Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie (1929–1931), od 1932 r. prezes Polskiego Towarzystwa Geograficznego.
-
Na terenach RP okupowanych przez ZSRS wycofano z obiegu złotego i zastąpiono go rublem.
-
W Białej Krakowskiej urodziła się Mirosława Buczkówna, poeta i tłumaczka, żona poety Mieczysława Jastruna.
-
Do Warszawy przybył entuzjastycznie witany komendant I Brygady Legionów Polskich Józef Piłsudski.
-
W Warszawie urodził się Jeremi Przybora, poeta, aktor, współtwórca „Kabaretu Starszych Panów”.
-
W Hoboken w USA urodził się Frank Sinatra, piosenkarz i aktor.
-
W Łodzi urodziła się Halina Buyno-Łoza, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z roli Anieli Kargulowej w filmach Sylwestra Chęcińskiego „Sami Swoi” i „Nie ma mocnych”.
-
W Lublinie odbyło się uroczyste otwarcie Muzeum Lubelskiego.
-
W Tarnopolu urodził się Kazimierz Ajdukiewicz, filozof, logik. Był jednym z najważniejszych polskich logików i autorem pierwszych w Polsce nowoczesnych sformułowań definicji „dowodu”, „wynikania”, i „twierdzenia”.
-
W Warszawie urodził się Adam Pragier, ekonomista, prawnik, działacz PPS, poseł na Sejm II RP, skazany w procesie brzeskim.
-
W Pławowicach koło Miechowa urodził się Ludwik Hieronim Morstin, dramatopisarz, prozaik, poeta, tłumacz.
-
W Stawiskach urodził się Akiba Rubinstein, arcymistrz szachowy, członek polskiej reprezentacji, która zdobyła złoty medal na III Olimpiadzie Szachowej w Hamburgu (1930).
-
W Aschersleben (Saksonia-Anhalt) urodził się Gerd von Runstedt, niemiecki wojskowy, feldmarszałek, dowódca wojsk Grupy Armii „Południe” w czasie bitwy nad Bzurą.
-
W Luboni k. Leszna zmarł Franciszek Morawski, żołnierz i poeta, uczestnik bitew pod Raszynem (1809) i Lipskiem (1813), minister wojny w Rządzie Narodowym w okresie Powstania Listopadowego, członek literackiego Towarzystwa Iksów i Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
-
W Szymborzu urodził się Jan Kasprowicz, poeta, dramaturg, krytyk teatralny i tłumacz; jeden z głównych przedstawicieli Młodej Polski, piewca przyrody tatrzańskiej, autor poematu „Miłość” i tomów „Krzak dzikiej róży”, „Ginącemu światu”, „Księga ubogich”.
-
Urodził się Stanisław Szczepanowski, ekonomista, inżynier, pionier przemysłu naftowego w Galicji.
-
W Wilnie urodził się Władysław Ludwik Anczyc, poeta, dramatopisarz, wydawca, tłumacz, uczestnik powstania krakowskiego w 1846 r.
-
W Tulczynie na Ukrainie zmarł Stanisław Trembecki, poeta, jeden z najwybitniejszych twórców epoki klasycyzmu stanisławowskiego; sekretarz i szambelan króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
-
W Grodnie zmarł król Stefan Batory, książę Siedmiogrodu, król Polski od 1576 roku.
-
Zawarto porozumienie pokojowe kończące wojnę Rzeczypospolitej z Gdańskiem. Na jego postawie Gdańsk wypłacił odszkodowanie w wysokości 200 tysięcy złotych, zachowując autonomię i przywileje.
-
Prymas Jakub Uchański ogłosił królem Polski cesarza Maksymiliana II Habsburga; wybór ten został jednak oprotestowany przez szlachtę, która doprowadziła do elekcji Anny Jagiellonki.
-
W katedrze wawelskiej Aleksander Jagiellończyk koronowany został na króla Polski.
-
W Krakowie zawarto pokój między królem Polski Jadwigą Andegaweńską a księciem płockim Siemowitem IV, który zrzekł się praw do korony polskiej.
-
W Kielcach zmarł biskup krakowski Bodzanta.