> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

15 lipca

  • Stanisław Jaros. Fot. AIPN

    W Zagórzu (obecnie dzielnica Sosnowca) elektryk Stanisław Jaros usiłował dokonać zamachu na I sekretarza KC KPZR Nikitę Chruszczowa; na trasie jego przejazdu eksplodował ładunek, który ranił jedną osobę.

  • Jacek Malczewski. Fot. NAC

    W Radomiu urodził się Jacek Malczewski, malarz, rysownik, jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu polskiego; jego najwybitniejsze prace to „Melancholia”, „Błędne koło”, „Chrystus i samarytanka”; pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

  • Sąd w Lüneburgu skazał na 4 lata więzienia niemieckiego strażnika niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz-Birkenau Oskara Gröninga, oskarżonego o pomocnictwo w zamordowaniu 300 tys. osób.

  • W Czymanowie w powiecie wejherowskim odbyła się pierwsza edycja Przystanku Woodstock, jednego z największych festiwali rockowych w Polsce.

  • Europejski Uniwersytet Viadrina. Fot. PAP/EPA

    We Frankfurcie nad Odrą otwarto Europejski Uniwersytet Viadrina.

  • Maria Kuncewiczowa. Fot. PAP/I. Jarosińska

    W Lublinie zmarła Maria Kuncewiczowa, pisarka, autorka „Dwóch księżyców” i „Cudzoziemki”, laureatka Złotego Wawrzynu Polskiej Akademii Literatury.

  • W Warszawie rozpoczął się szczyt państw Układu Warszawskiego.

  • Sejm przyjął ustawę o rzeczniku praw obywatelskich. 

  • W związku z licznymi zachorowaniami na ospę, we Wrocławiu ogłoszono stan pogotowia przeciwepidemicznego, miasto zostało poddane kwarantannie. Na skutek epidemii ospy we Wrocławiu zmarło wówczas siedem osób.

  • Uczniowie szkoły podstawowej w pierwszy dzień szkoły. 01.09.1963. Fot. PAP/CAF/J. Kopeć

    Sejm przyjął ustawę o nowym systemie oświaty i wychowania, która usunęła ze szkół naukę religii; reforma wprowadzała też ośmioklasową szkołę podstawową.

  • Kadr z filmu "Krzyżacy" w reż. A. Forda. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Łodzi w Hali Sportowej odbył się pierwszy publiczny pokaz filmu „Krzyżacy” w reżyserii Aleksandra Forda.

  • Pomnik Aleksandra Fredry we Wrocławiu. Fot. PAP/G. Hawałej

    We Wrocławiu odsłonięto pochodzący ze Lwowa pomnik Aleksandra Fredry.

  • W Gdańsku urodził się Maciej Dejczer, reżyser, twórca filmów „300 mil do nieba”, „Bandyta”.

  • Gen. Tadeusz Komorowski „Bór”. Źródło: Wikimedia Commons

    Powstało Kierownictwo Walki Podziemnej ośrodek dyspozycyjny Komendy Głównej AK, kierujący całością konspiracyjnych działań bojowych.

  • W Sielcach nad Oką odbyła się uroczysta przysięga 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

  • W Kolnie Niemcy rozstrzelali 16 Żydów, których zwłoki pogrzebano wraz ze zburzonym pomnikiem Lenina, wzniesionym na rynku podczas okupacji sowieckiej. Była to jedna ze zbrodni na społeczności żydowskiej popełnionych na Podlasiu w pierwszych tygodniach okupacji niemieckiej.

  • Stanisław August Poniatowski. Źródło: Wikimedia Commons

    W nocy z 14 na 15 lipca w Wołczynie pochowane zostały szczątki Stanisława Augusta Poniatowskiego, które po 140 latach powróciły do Polski. Na polecenie władz II Rzeczypospolitej odbyło się to jednak w tajemnicy i bez żadnych uroczystości.

  • Premier Marian Zyndram Kościałkowski (4. z lewej) i gen. Edward Rydz-Śmigły (3. z lewej). Fot. NAC

    Okólnik premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego stwierdzający, że gen. Edward Rydz-Śmigły jest drugą osobą w państwie.

  • Tadeusz Walasek. Fot. PAP/CAF/Baczkowski

    W Elżbiecinie pod Łomżą urodził się Tadeusz Walasek, bokser, siedmiokrotny mistrz Polski, mistrz Europy w wadze średniej, dwukrotny medalista olimpijski.

  •  Krystyna Chojnowska-Liskiewicz. Fot. PAP/J.Morek

    W Warszawie urodziła się Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, żeglarka, jako pierwsza kobieta samotnie opłynęła Ziemię (1976–1978).

  • Konstanty Wolny, marszałek Sejmu Śląskiego w latach 1922-1935. Źródło: NAC

    Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o reformie rolnej oraz Statut Organiczny Województwa Śląskiego.

  • Lidia Zamkow. Fot. NAC

    W Rostowie urodziła się Lidia Zamkow, reżyserka teatralna, aktorka, pedagog; jako aktorka debiutowała w 1944 roku w Krakowie w sztuce „Freuda teoria snów” Antoniego Cwojdzińskiego, jej debiutem reżyserskim była „Omyłka” wg Bolesława Prusa zrealizowana w 1948 roku w Teatrze Powszechnym TUR.

  • Odsłonięcie Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie. 15.07.1910. Źródło: CBN Polona

    W Krakowie podczas obchodów 500-lecia zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem odsłonięto ufundowany przez Ignacego Paderewskiego Pomnik Grunwaldzki. W czasie uroczystości odbyło się pierwsze publiczne wykonanie „Roty”, pieśni autorstwa Feliksa Nowowiejskiego i Marii Konopnickiej.

  • W Warszawie urodził się Roman Zambrowski, działacz komunistyczny, jeden z głównych polityków grupy „puławian”; w 1968 roku usunięty z PZPR.

  • Henryk Zygalski. Fot. PAP/Reprodukcja

    W Poznaniu urodził się Henryk Zygalski, matematyk, kryptolog, współautor złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”.

  • Marian Wyrzykowski jako Hamlet. Teatr Polski. Festiwal Szekspirowski: "Hamlet" Szekspira w reż. Arnolda Szyfmana. Warszawa, 1947 r. Fot. PAP

    W Chotomowie urodził się Marian Wyrzykowski, aktor, reżyser, pedagog, żołnierz kampanii 1939 r. i Powstania Warszawskiego; przez wiele lat związany z Teatrem Polskim w Warszawie.

  • W luterańskim kościele w Paproci Dużej Józef Piłsudski zawarł związek małżeński z Marią Juszkiewicz.

  • Kapitulacja Helu - Włodzimierz Steyer (w środku). Źródło: Wikimedia Commons

    W Montrealu urodził się Włodzimierz Steyer, kontradmirał, w czasie wojny obronnej 1939 r. dowódca Rejonu Umocnionego Hel; następnie do 1945 r. w niemieckiej niewoli w oflagu Woldenberg; po wojnie dowódca Marynarki Wojennej (1947–1950).

  • Aleksander Fredro. Źródło: Wikimedia Commons

    We Lwowie zmarł Aleksander Fredro, komediopisarz, poeta i pamiętnikarz, autor m.in. „Zemsty”, „Ślubów panieńskich”, „Dożywocia” i pamiętnika „Trzy po trzy”. Żołnierz armii Księstwa Warszawskiego, uczestnik kampanii rosyjskiej 1812 r.

  • Henryk Arctowski. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Henryk Arctowski, geograf, geolog, podróżnik, jeden z pionierów polskich badań polarnych.

  • Książę Adam Czartoryski. Źródło: Wikimedia Commons

    W Montfermeil we Francji zmarł książę Adam Jerzy Czartoryski, minister spraw zagranicznych Rosji (1804–1806). W Królestwie Polskim członek Rady Administracyjnej i senator-wojewoda. W czasie Powstania Listopadowego prezes Rządu Narodowego. Na emigracji przywódca obozu Hotelu Lambert.

  • W Byszowie koło Sandomierza urodził się Mieczysław Frenkiel, aktor, wybitny odtwórca ról w sztukach Moliera i Aleksandra Fredry, Maciej Boryna w pierwszej polskiej ekranizacji „Chłopów”.

  • Wojna polsko-austriacka: książę Józef Poniatowski wkroczył do Krakowa na czele oddziałów Księstwa Warszawskiego.

  • Inżynier wojsk napoleońskich Pierre-Francois Bouchard odkrył tzw. kamień z Rosetty – bazaltową płytę z I wieku p.n.e. z wyrytymi inskrypcjami, dzięki którym możliwe stało odczytanie egipskiego pisma hieroglificznego.

  • Rysunek Jana Piotra Norblina "Zaprzysiężenie konstytucji 3 Maja 1791". Źródło: CBN Polona

    W Misy-Faut-Yonne we Francji urodził się Jean-Pierre (Jan Piotr) Norblin, malarz, rysownik, grafik; przez ponad 30 lat mieszkał i tworzył w Polsce, do której przyjechał w 1774 r.; malował m.in. pejzaże i scenki z życia dworskiego.

  • Maria Ludwika Gonzaga została koronowana na królową Polski; była żoną dwóch polskich królów z dynastii Wazów: Władysława IV i Jana Kazimierza.

  • Fragment obrazu „Bitwa pod Grunwaldem” Jana Matejki. Fot. PAP/T. Gzell

    Pod Grunwaldem wojska polsko-litewskie, wspierane przez oddziały ruskie, czeskie i tatarskie, pod wodzą króla Władysława Jagiełły pokonały wojska Zakonu Krzyżackiego. Była to jedna z największych bitew średniowiecza.