1 CZERWCA

• 1940 / 85 lat

  Urodziła się Barbara Kwiatkowska, aktorka, znana z filmów „Ewa chce spać” (w którym zagrała jako siedemnastolatka), „Pan Anatol szuka miliona" i „Jowita”, a także ze związku z Romanem Polańskim (byli małżeństwem przez trzy lata).

• 1915 / 110 lat

  W Warszawie urodził się Jan Twardowski, kapłan; autor ponad 20 tomików wierszy, m.in. „Znaki ufności”, „Niebieskie okulary”, „Który stwarzasz jagody”, „Na osiołku”, „Nie przyszedłem pana nawracać”, „Sumienie ruszyło”, „Niecodziennik”, „Nie martw się”.

• 1895 / 130 lat

  Urodził się Tadeusz Bór-Komorowski, Komendant Główny Armii Krajowej (1943-1944); od kapitulacji Powstania Warszawskiego do końca wojny przebywał w niemieckiej niewoli, w latach 1947-1949 był premierem rządu RP na uchodźstwie, zmarł w okolicy Cardiff.

• 2022 / 3 lata

  W Paryżu zmarł ks. Tadeusz Tomasiński, pallotyn, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski od 1953 r. pracujący w pallotyńskiej Regi Miłosierdzia Bożego we Francji. W okresie stanu wojennego był organizatorem Komitetu Pomocy dla Polski. Z zamiłowania był badaczem historii sztuki oraz dziejów Polski i Francji.

• 2016 / 9 lat

  W Warszawie zmarł Janusz Ekiert, muzykolog, autor książek poświęconych muzyce, biografii Fryderyka Chopina, historii Konkursów Chopinowskich.

• 2009 / 16 lat

  Samolot pasażerski Airbus A330-200 linii Air France z 228 osobami na pokładzie, lecący z Rio de Janeiro do Paryża, spadł do Atlantyku; wszyscy pasażerowie i członkowie załogi ponieśli śmierć.

• 2008 / 17 lat

  W Paryżu zmarł Yves Saint-Laurent, projektant mody.

• 2000 / 25 lat

  We Wrocławiu zmarł Eliasz Kuziemski, aktor, wystąpił m.in. w filmie „Sami swoi”, a także w serialach „Stawka większa niż życie” i „Znak orła”.

• 1991 / 34 lata

  Początek IV pielgrzymki do Polski papieża Jana Pawła II.

• 1982 / 43 lata

  We Wrocławiu zmarł Henryk Worcell, pisarz, autor powieści „Zaklęte rewiry”.

• 1980 / 45 lat

  W USA rozpoczęła nadawanie stacja telewizyjna CNN.

• 1978 / 47 lat

  W Argentynie rozpoczęły się XI Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej; reprezentacja Polski zajęła w nich 5–8 miejsce.

• 1975 / 50 lat

  Zmarł Tadeusz Olsza, aktor i kabareciarz, szczególnie popularny przed II wojną światową (m.in. z występów w Qui Pro Quo, Morskim Oku i Cyruliku Warszawskim, parodiowania premiera Felicjana Sławoj-Składkowskiego oraz przeboju „Ja mam ciocię na Ochocie"). Służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Wrócił do kraju, ale pod koniec życia rozczarowany klimatem PRL-u wyemigrował do Anglii.

• 1967 / 58 lat

  W Warszawie urodził się Szymon Majewski, satyryk, dziennikarz, prezenter radiowy i telewizyjny. 

• 1960 / 65 lat

  Szefem Głównego Zarządu Politycznego WP został gen. Wojciech Jaruzelski.

• 1958 / 67 lat

  W Lublinie urodził się Tomasz Wiszniewski, reżyser, scenarzysta, autor filmu „Wszystko będzie dobrze”.

• 1957 / 68 lat

  W Łodzi urodziła się Dorota Kędzierzawska, reżyserka, scenarzystka; autorka filmów „Wrony”, „Jestem”, „Pora umierać”, „Jutro będzie lepiej” oraz „Inny świat”, którego głównym narratorem i bohaterem jest aktorka Danuta Szaflarska.

• 1953 / 72 lata

  W Gdańsku urodziła się Dorota Stalińska, aktorka, znana m.in. z filmów „Bez miłości”, „Krzyk”, „Miłość ci wszystko wybaczy” i „Lata dwudzieste, lata trzydzieste”.

• 1950 / 75 lat

  W „Trybunie Ludu” Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych zamieściło propagandowy komunikat o zrzuceniu na Polskę przez USA masowych ilości stonki ziemniaczanej, która następnie rozpleniła się po całym kraju.

• 1949 / 76 lat

  W Warszawie rozpoczął obrady II Kongres Związków Zawodowych, który powołał Centralną Radę Związków Zawodowych (CRZZ).

• 1947 / 78 lat

  W Rzymie ukazał się pierwszy numer „Kultury”, wydawanej przez Instytut Literacki prowadzony przez Jerzego Giedroycia; w 1947 r. redakcja miesięcznika została przeniesiona do Maisons-Laffitte pod Paryżem.

• 1946 / 79 lat

  W Krakowie ukazał się pierwszy numer miesięcznika „Znak” pod redakcją Jerzego Radkowskiego.

• 1944 / 81 lat

  W Warszawie urodził się Andrzej Rosiewicz, piosenkarz, kompozytor, satyryk, tancerz i choreograf.

• 1943 / 82 lata

  We wsi Sochy na Zamojszczyźnie Niemcy zamordowali ponad 180 osób, w tym wiele kobiet i dzieci.

• 1942 / 83 lata

  W ramach akcji „Reinhardt”, której celem była zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, Niemcy rozpoczęli budowę obozu w Treblince; do czasu likwidacji obozu w listopadzie 1943 r. Niemcy zamordowali w nim blisko 900 tys. Żydów, ogromna większość z nich, ok. 760 tys., pochodziła z Polski, wśród nich było 254 tys. ludzi z warszawskiego getta.

• 1936 / 89 lat

  Początek kilkudniowych rozruchów antyżydowskich w Mińsku Mazowieckim.

• 1935 / 90 lat

  W Monachium urodził się Percy Adlon, niemiecki reżyser, scenarzysta; autor filmu „Bagdad Cafe”.

• 1935 / 90 lat

  W Manchesterze urodził się Norman Foster, architekt, autor przebudowy Reichstagu i British Museum, projektant wieżowca 30 St Mary Ahe i City Hall w Londynie, nowego stadionu Wembley, a także centrum Metropolitan na pl. Piłsudskiego w Warszawie.

• 1932 / 93 lata

  Rozporządzenie ministra rolnictwa o utworzeniu Parku Narodowego w Pieninach.

• 1929 / 96 lat

  W Warszawie urodziła się Maria Bogucka, historyk, profesor Instytutu Historii PAN, autorka książki „Dzieje kultury polskiej do 1918 roku”.

• 1928 / 97 lat

  Urodził się Ryszard Przybylski, eseista, historyk literatury.

• 1927 / 98 lat

  Rozporządzenie Prezydenta RP o popieraniu rozbudowy i rozwoju gospodarczego miasta i portu Gdyni. 

• 1926 / 99 lat

  W Los Angeles urodziła się Marilyn Monroe (właśc. Norma Jean Mortenson), amerykańska aktorka i modelka, gwiazda filmowa i legenda światowego kina lat 50. i 60. XX w.

• 1926 / 99 lat

  Zgromadzenie Narodowe wybrało Ignacego Mościckiego na urząd prezydenta RP.

• 1916 / 109 lat

  W pobliżu Jutlandii doszło do największej w czasie Wielkiej Wojny bitwy morskiej pomiędzy flotą brytyjską a niemiecką; straty brytyjskie – około 6,8 tys. ofiar, trzy krążowniki liniowe i 11 innych okrętów; straty niemieckie – ponad 3 tys. ofiar, jeden krążownik liniowy i 10 innych okrętów; starcie było nierozstrzygnięte, flota brytyjska zachowała dominację na morzu.

• 1915 / 110 lat

  W Leibnitz w Austrii urodził się Tadeusz Kalinowski, aktor, związany z Teatrem im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach; wystąpił m.in. w filmach „Znicz olimpijski”, „Czerwone berety”, „Rzeczpospolita babska”, a także w serialu „Czterej pancerni i pies”.

• 1906 / 119 lat

  Powstało Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, którego celem było popularyzowanie urody ziem polskich i rozbudzanie patriotyzmu; w 1950 r. przekształcono je w Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze.

• 1863 / 162 lata

  Powstanie Styczniowe: między Małkinią a Czyżewem dróżnik kolejowy dokonał sabotażu poprzez rozkręcenie szyn doprowadzając do katastrofy rosyjskiego pociągu, w wyniku której zginęło 20 oficerów i 600 żołnierzy. 

• 1856 / 169 lat

  W Białyninie w pobliżu Sochaczewa urodził się Władysław Ślewiński, malarz, postimpresjonista.

• 1823 / 202 lata

  W Paryżu zmarł Louis-Nicolas Davout, książę Auerstedt, książę Eckmühl, marszałek Francji, jeden z najwybitniejszych dowódców Napoleona Bonaparte.

• 1815 / 210 lat

  W Bambergu zmarł Louis-Alexandre Berthier, książę Neuchatel i Wagram, marszałek Francji i wieloletni szef sztabu Wielkiej Armii.

• 1809 / 216 lat

  Wojna polsko-austriacka: wojska austriackie zagrożone przez armię Księstwa Warszawskiego bez walki oddały Warszawę.

• 1804 / 221 lat

  W Nowo-Spasskoje w guberni smoleńskiej urodził się Michaił Glinka, kompozytor.

• 1792 / 233 lata

  Zdymisjonowano dowódcę armii litewskiej księcia Ludwika Wirtemberskiego, któremu udowodniono zdradę i współpracę z Rosją.

• 1780 / 245 lat

  W Niemczech urodził się Carl von Clausewitz, pruski generał, pisarz, który zasłużył się jako teoretyk wojny; do dziś powszechnie używane jest jego powiedzenie, że „wojna jest jedynie kontynuacją polityki innymi środkami”.

• 1769 / 256 lat

  W Grodkowie na Opolszczyźnie urodził się Józef Elsner, kompozytor, pedagog, nauczyciel Fryderyka Chopina.

• 1765 / 260 lat

  Król Stanisław August Poniatowski powołał Komisję Dobrego Porządku dla Starej i Nowej Warszawy.

• 1652 / 373 lata

  Powstanie Chmielnickiego: Początek bitwy pod Batohem, w której wojska polskie poniosły klęskę w starciu z połączonymi siłami kozackim i tatarskimi; po bitwie wszyscy polscy jeńcy zostali wymordowani. 

• 1496 / 529 lat

  W czasie sejmu w Piotrkowie król Jan I Olbracht, w zamian za zgodę szlachty na jej udział w wyprawie mołdawskiej, ogłosił tzw. statuty piotrkowskie, które zwalniały towary szlacheckie od ceł, ograniczały prawa chłopów do opuszczania wsi oraz zakazywały mieszczanom nabywania dóbr ziemskich.

• 1434 / 591 lat

  W Gródku pod Lwowem zmarł Władysław II Jagiełło, król Polski i wielki książę litewski, panujący od 1386 r. Wspólnie z bratem Witoldem dowodził w 1410 r. w zwycięskiej bitwie nad Krzyżakami pod Grunwaldem; w 1413 r. zawarł Unię w Horodle, która zacieśniała związek Polski i Litwy.